Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể?
Các bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng các cơ chế:
1.Sự thực bào
Bạch cầu hình thành chân giả bắt và tiêu hóa vi khuẩn

2. Lymphô B
Tiết kháng thể vô hiệu hóa kháng nguyên

3.Lymphô T
Tiết prôtêin đặc hiệu phá hủy tế bào đã nhiễm vi khuẩn
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC
TRUYỀN MÁU
Tiết 15
Bài 15
Máu lỏng
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu (fibrin)
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Sơ đồ cơ chế đông máu









Giúp bảo vệ cơ thể không mất máu khi bị thương
Liên quan tới tiểu cầu là chủ yếu và có sự tham gia của ion Ca2+ có trong huyết tương
Nhờ búi tơ máu ôm giữ các tế bào máu làm thành khối máu đông bịt kín vết thương
Tiểu cầu vỡ giải phóng enzm tham gia vào quá trình đông máu
Thảo luận nhóm
- Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với sự sống?
- Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của máu?
- Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?
- Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
- Lượng tiểu cầu trong 1ml máu người khoảng 200-300 nghìn.
- Ở người có số lượng tiểu cầu quá ít, dưới 35000/ml máu, máu sẽ khó đông khi bị chảy máu.
- Nếu người bị vết thương sâu, rộng, khó cầm máu cần được cấp cứu bằng biện pháp đặc biệt: sơ cứu, tiêm thuốc cầm máu làm máu nhanh đông.
Thí nghiệm của Các Lanstâynơ
Các Lanstâynơ (Karl Landsteiner) đã dùng hồng cầu của một người trộn với huyết tương của những người khác và ngược lại, lấy huyết tương của một người trộn với hồng cầu của những người khác.
Hồng cầu không bị kết dính

Hồng cầu bị kết dính
Tổng hợp lại : có 4 nhóm máu.
Không có
α, β
A
β
B
α
A, B
Không có
(antibodies β)
(antibodies α)
(α, β)
Trường hợp Rh
Hầu hết mọi người (khoảng 85% loài người) có một loại protein đặc biệt trên các tế bào máu, được gọi là yếu tố Rh. Những trường hợp này gọi là Rh+ (có nhóm máu dương tính Rh). Những người thiếu yếu tố Rh, được gọi là Rh- (có nhóm máu máu âm tính Rh).
Hãy đánh dấu mũi tên để phản ánh mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu để không gây kết dính hồng cầu trong sơ đồ sau:
1- Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
2- Máu không có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
3- Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV,...) có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao?
- Không. Vì gây kết dính với  và 
- Được. Vì không gây kết dính
- Không. Vì gây nhiễm bệnh cho người nhận máu.
ĐÔI BẠN CÙNG TIẾN
Bài tập vận dụng
Một người bị tai nạn mất rất nhiều máu được đưa vào viện cấp cứu, Bác sĩ cho truyền máu ngay mà không xét nghiệm.
Vậy máu đem truyền là nhóm gì? Vì sao không cần xét nghiệm?
Bài tập vận dụng
Trong một gia đình người bố có nhóm máu A,người mẹ có nhóm máu O, người con trai có nhóm máu A.

Người con trai bị tai nạn giao thông mất rất nhiều máu,
cần truyền máu gấp. Vậy ai là người trong gia đình có
thể truyền máu?
Lợi ích của việc hiến máu.

1
2
3
4
5
6
7
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Hàng 1: Có 7 chữ cái
Đây là môt loại tế bào máu chứa huyết sắc tố Hb tạo màu đỏ cho máu, có chức vân chuyển O2, CO2
Hàng 2: Có 7 chữ cái
Đây là một loại tế bào máu khi vỡ giải phóng ra enzim làm chất sinh tơ máu biến thành tơ máu
Hàng 3: Có 10 chữ cái
Đây là một thành phần máu có 90% là nước, 10% là các chất khác: chất dinh dưỡng, kháng thể......
Hàng 4: Có 11 chữ cái
Tên một thành phần có trên hồng cầu dựa vào sự có măt của nó để xác định nhóm máu
Hàng 5: Có 7 chữ cái
Đây là hiện tượng máu chảy ra khỏi mạch vón lại thành cục
Hàng 6: Có 8 chữ cái
Tên một thành phần có trong huyết tương gây kết dính kháng nguyên tương ứng trên hồng cầu.
Hàng 7: Có 7 chữ cái
Tên một loại tế bào máu tham gia bảo vệ cơ thể khi vi khuẩn, vi rút xâm nhập vào.
Hướng dẫn về nhà
Học bài và trả lời các câu hỏi SGK trang 50
Đọc mục “Em có biết”.
Chuẩn bị bài 16: Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết.