Bài 15. Đập đá ở Côn Lôn

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ MÔN NGỮ VĂN 8
NĂM HỌC 2007 - 2008
Người thực hiện :
NguyƠn ��nh TriĨn
Giáo viên: Đỗ Thị Thêm
Hình ảnh Côn Đảo ngày nay nhìn từ xa
Côn Đảo nay thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Tiết 58 :
( Phan Châu Trinh )
I. Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:
Điểm du lịch Côn Đảo hôm nay

I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:
Hiệu là Tây Hồ ,biệt hiệu Hi Mã, huyện Hà Đông, tỉnh Quảng Nam .
- Ông là người giỏi biện luận và có tài văn chương.
- Thơ văn ông thấm đẫm tinh thần yêu nước và dân tộc.
Phan Châu Trinh (1872-1926)
Phan Châu Trinh và các chí sĩ yêu nước
Tiết 58 :
( Phan Châu Trinh )

Những tác phẩm chính:
( Phan Châu Trinh )
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:
Tuyển Tập
Bút tích của Phan Châu Trinh
*Tác phẩm:
Tây Hồ thi tập
Tỉnh quốc hồn ca
Xăng tê thi tập
T?nh qu?c h?n ca
Giai nhân kì ngộ
Tượng dài Phan Châu Trinh ở Tru?ng THPT Phan Châu Trinh ( Nha Trang )
( Phan Châu Trinh )
2. Hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ sáng tác trong thời gian Phan Châu Trinh bị đày ra Côn Đảo và phải lao động khổ sai cùng các tù nhân khác (1908-1910).

I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:
Cảnh nhà tù Côn Đảo dưới chế độ thực dân Pháp

I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng
tác bài thơ:
1. Tác giả


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
( Phan Châu Trinh )


Đập đá ở Côn Lôn

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con !

(Phan Châu Trinh)

I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh
sáng tác bài thơ:
1. Tác giả


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II.Đọc, tìm hiểu chung:
( Phan Châu Trinh )

*Thể thơ: Thất ng«n b¸t có ®­êng luËt.

*Về thể loại, so với những bài thơ thất ngôn bát cú vừa học (Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác), bài thơ Đập đá ở Côn Lôn có những điểm giống và khác là:
- Giống:
+ Mỗi bài đều có 8 câu. Mỗi câu 7 chữ.
+ Cấu trúc nội dung bài thơ cũng theo các trình tự: Đề, thực, luận, kết với 2 cặp câu thực và câu luận đối nhau rất chỉnh về ý và lời.
- Khác:
+ Cách hiệp vần ở hai bài thơ có khác nhau. Bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác: tiếng cuối câu 2 (câu đề) hiệp vần với câu 6 (câu luận) ; câu 4 (câu thực) hiệp vần với câu 8 (câu kết). Bài Đập đá ở Côn Lôn: tiếng cuối các câu 1,2,4,6,8 hiệp vần với nhau.
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Phân tích theo kết cấu của bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật , gồm 4 phần: Đề, thực, luận, kết
III. Phân tích văn bản:
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.

Hai câu đề:
Đứng giữa đất Côn Lôn Lừng lẫy lở núi non
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sống hiên ngang, sẵn sàng chấp nhận thử thách .
Phóng đại - khoa trương
? Em h·y t×m nh÷ng c©u ca dao, c©u th¬ nãi vÒ chÝ lµm trai ?
Lµm trai cho ®¸ng nªn trai Xu«ng ®«ng ®«ng tÜnh lªn §oµi ®oµi tan (Ca dao)
ChÝ lµm trai Nam, B¾c, §«ng , T©y Cho phØ søc vÉy vïng trong bèn bÓ. (ChÝ anh hïng - Ng. C«ng Trø)
Lµm trai trong câi thÕ gian Phß ®êi cøu n­íc ph¬i gan anh hïng. (Lôc V©n Tiªn - Ng .§×nh ChiÓu)
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )

Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

Hai câu đề: Đứng giữa đất Côn Lôn Lừng lẫy lở núi non
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sống hiên ngang, sẵn sàng chấp nhận thử thách .
Hai câu thực:
Búa đánh tan năm bảy đống Tay đập bể mấy trăm hòn
Khí phách, ý chí quyết tâm, sức mạnh phi thường của người chiến sĩ cách mạng.

Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

Phép đối - Cách dùng số từ
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Hai câu đề: Đứng giữa đất Côn Lôn Lừng lẫy lở núi non
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sẵn sàng chấp nhận thử thách , sống hiên ngang
Hai câu thực: Búa đánh tan năm bảy đống Tay đập bể mấy trăm hòn
Khí phách, ý chí quyết tâm, sức mạnh phi thường của người chiến sĩ cách mạng.

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son.

Hai câu luận:
Tháng ngày thân sành sỏi Mưa nắng dạ sắt son
Chí khí bền vững, lòng son sắt thủy chung với dân với nước của đấng nam nhi.
Phép đối - Hình ảnh ẩn dụ

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son.

Chí khí bền vững lòng son sắt thủy chung với dân với nước của đấng nam nhi .
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Hai câu đề: Đứng giữa đất Côn Lôn Lừng lẫy lở núi non
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sẵn sàng chấp nhận thử thách , sống hiên ngang
Hai câu thực: Búa đánh tan năm bảy đống Tay đập bể mấy trăm hòn
Khí phách, ý chí quyết tâm, sức mạnh phi thường của người chiến sĩ cách mạng.
Hai câu luận: Tháng ngày thân sành sỏi Mưa nắng dạ sắt son
Chí khí bền vững lòng son sắt thủy chung với dân với nước của đấng nam nhi.
Phép tương phản:
Gian nan >
Những kẻ vá trời khi lỡ bước ,
Gian nan chi kể việc con con.
Hai câu kết:
Những kẻ vá trời khi lỡ bước Gian nan chi kể việc con con
Dũng khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan của nhà chiến sĩ.

Những kẻ vá trời khi lỡ bước ,
Gian nan chi kể việc con con.
Dũng khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan của nhà chiến sĩ.
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Hai câu đề: Đứng giữa đất Côn Lôn Lừng lẫy lở núi non
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sẵn sàng chấp nhận thử thách , sống hiên ngang
Hai câu thực: Búa đánh tan năm bảy đống Tay đập bể mấy trăm hòn
Khí phách, ý chí quyết tâm, sức mạnh phi thường của người chiến sĩ cách mạng.
Hai câu luận: Tháng ngày thân sành sỏi Mưa nắng dạ sắt son
Chí khí bền vững lòng son sắt thủy chung với dân với nước của đấng nam nhi.
Phép tương phản:
Gian nan >
Những kẻ vá trời khi lỡ bước ,
Gian nan chi kể việc con con.
Hai câu kết:
Những kẻ vá trời khi lỡ bước Gian nan chi kể việc con con
Dũng khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan của nhà chiến sĩ.

Những kẻ vá trời khi lỡ bước ,
Gian nan chi kể việc con con.
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Hai câu đề:
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sẵn sàng chấp nhận thử thách , sống hiên ngang
Hai câu thực:
Quyết tâm sắt đá , chí khí hào hùng không lùi bước trước mọi gian khổ hy sinh.
Hai câu luận:
Khí phách, ý chí quyết tâm, sức mạnh phi thường của người chiến sĩ cách mạng.
Hai câu kết:
Dũng khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan của nhà chiến sĩ.
IV. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo.
- Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phép ẩn dụ khoa trương.
2. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt , ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí.
IV. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo.
- Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phép ẩn dụ khoa trương.
2. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt , ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí.
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Hai câu đề:
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sẵn sàng chấp nhận thử thách , sống hiên ngang
Hai câu thực:
Quyết tâm sắt đá , chí khí hào hùng không lùi bước trước mọi gian khổ hy sinh.
IV. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo.
- Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phép ẩn dụ khoa trương.
2. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt , ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí.
Luyện tập
Bài tập trắc nghiệm
Hai câu luận:
Chí khí bền vững lòng son sắt thủy chung với dân với nước của đấng nam nhi.
Hai câu kết:
Dũng khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan của nhà chiến sĩ.
Tiết 58:
I.Vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
1. Tác giả:


2. Hoàn cảnh sáng tác:
II. Đọc, tìm hiểu chung:
III. Phân tích văn bản:
( Phan Châu Trinh )
Hai câu đề:
Khẩu khí mạnh mẽ ngang tàng , sẵn sàng chấp nhận thử thách , sống hiên ngang
Hai câu thực:
Quyết tâm sắt đá , chí khí hào hùng không lùi bước trước mọi gian khổ hy sinh.
Hai câu kết:
Chí khí bền vững lòng son sắt thủy chung với dân với nước của đấng nam nhi.
Hai câu luận:
Phong thái ung dung tự tại, biểu thị dũng khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan của nhà chiến sĩ.
IV. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo.
- Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phép ẩn dụ khoa trương.
2. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt , ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí.
Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc lòng bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn”.
2. Nắm chắc những nét khái quát về nội dung và nghệ thuật của hai bài thơ.
3. Tìm đọc những bài thơ cùng chủ đề của các nhà thơ khác?
4. Chuẩn bị bài: “Muốn làm thằng Cuội” ( Tản Đà)
- Đọc thuộc lòng bài thơ.
-Trả lời những câu hỏi 1,2,3,4 SGK trang 156.
-Tìm hiểu nghệ thuật đối trong bài thơ.
Thực hiện tháng 11năm 2007