Bài 15. Đập đá ở Côn Lôn

Ngữ văn 8
Bài 15:
Văn bản
ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
Giới thiệu về Nhà tù Côn Đảo - Địa ngục chốn trần gian:

Nói đến Côn Đảo chắc hẳn mọi người đều liên tưởng đến nhà tù với những cái tên như Chuồng Cọp, Chuồng Bò, trại Phú Hải, cầu Ma Thiên Lãnh, sở Lò Vôi, sở Muối…

Thật vậy, khi đến tham quan những trại tù chắc hẳn không ai không rùng mình khi tận mắt chứng kiến những căn phòng nóng bức và ngột ngạt với những hình thức lao động khổ sai, với những công cụ tra tấn rùng rợn nhất, phi nhân tính nhất, cũng không thể ngờ rằng những công cụ và hình thức tra tấn đó lại được sử dụng để hành hạ con người bởi những con người.


Hình ảnh Nhà tù Côn Đảo:
Chuồng cọp - đỉnh điểm sự tàn độc của chế độ cai tù
Những người nữ cách mạng của bị nhốt vào chuồng Cọp, không được tắm rửa, bị đổ vôi và chất thải vào người từ phía trên chuồng cọp. Chị Bé đã dùng dao lam để tự mổ bụng, cắt ruột và ném vào mặt cai ngục.
I. Đọc – tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả:
Phan Châu Trinh (1872-1926) hiệu Tây Hồ, quê làng Tây Lộc, huyện Hà Đông, tỉnh Quảng Nam.
2. Tác phẩm:
* Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật.
* Bài thơ được sáng tác trong lúc tác giả bị bắt lao động khổ sai ở Côn Lôn.


II/ ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Bốn câu đầu:
- Không gian rộng lớn:
Làm trai đứng giữa bầu
trời rộng lớn.
- Công việc: “Lừng lẫy”,
lớn lao  ý chí làm trai
mạnh mẽ.
Làm
trai
đứng
giữa
đất
Côn
Lôn
Lừng
lẫy
làm
cho
lở
núi
non
2. Bốn câu cuối:
“Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn”
Lao động khổ sai đầy nặng nhọc.
Nghệ thuật: động từ rất mạnh: xách búa, đánh tan, ra tay, đập bể.
Nét bút khoa trương nổi bật sức mạnh phi thường của người anh hùng, coi thường mọi thử thách gian nan.
“Tháng ngày bao quản thân sành sỏi
Mưa nắng càng bền dạ sắt son”
Đối lập: tháng ngày, mưa nắng >< thân sành sỏi, dạ sắt son
Những ngày phải chịu đựng không phải một sớm một chiều mà là nhiều năm tháng với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ sắt son.

“Những kẻ vá trời khi lỡ bước
Gian nan chi kể việc con con”
Đối lập:
kẻ vá trời >< việc con con
Chí lớn gan to làm việc lớn,
không sợ khó khăn gian khổ.
Câu hỏi liên hệ:
Câu hỏi liên hệ:
Nếu các em đứng trong hoàn cảnh của Phan Châu Trinh, các em sẽ làm gì?
Câu hỏi liên hệ:

Nếu trong cuộc sống gặp nhiều khó khăn gian khổ, các em sẽ đối mặt như thế?
III. GHI NHỚ:
Nghệ thuật:
Bút pháp lãng mạn, giọng điệu hào hùng, động từ, đối lập thể hiện rõ nét.
Nội dung:
Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn giúp ta cảm nhận một hình tượng lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước không sợ nguy nan.
IV. LUYỆN TẬP:
Qua cả hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn, em hãy trình bày lại những cảm nhận của mình về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước.
Thân ái chào các em!