Bài 15. Đập đá ở Côn Lôn

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ CHUYÊN ĐỀ
MÔN NGỮ VĂN 8

BÀI 15 - TIẾT 58
ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
Phan Châu Trinh
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
-Là nhà nho yêu nước, nhà cách mạng lớn ở nước ta đầu thế kỉ XX.
2. Văn bản.
*Hoàn cảnh sáng tác : Được viết trong thời gian bị đầy ở Côn Đảo.

Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
-Là nhà nho yêu nước, nhà cách mạng lớn ở nước ta đầu thế kỉ XX.
2. Văn bản.
*Hoàn cảnh sáng tác : Được viết trong thời gian bị đầy ở Côn Đảo.
*Đọc – Chú thích

Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )

Đập đá ở Côn Lôn
(Phan Châu Trinh)
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
-Là nhà nho yêu nước, nhà cách mạng lớn ở nước ta đầu thế kỉ XX.
2. Văn bản.
*Hoàn cảnh sáng tác : Được viết trong thời gian bị đầy ở Côn Đảo.
*Đọc – Chú thích

Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )

Một số hình ảnh về côn đảo ( Côn Lôn )
Phong cảnh Côn Đảo
Chuồng cọp - Côn Đảo
Mô hình tù nhân chính trị
Nhà tù Côn Đảo
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
-Là nhà nho yêu nước, nhà cách mạng lớn ở nước ta đầu thế kỉ XX.
2. Văn bản.
*Hoàn cảnh sáng tác : Được viết trong thời gian bị đầy ở Côn Đảo.
*Đọc – Chú thích
* Thể thơ
Thể thất ngôn bát cú Đường luật
Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )

THỂ THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT
-Số câu : 8 câu / bài
Số chữ : 7 chữ / câu
Ngắt nhịp 4 /3
Gieo vần : ở các chữ cuối của các
câu 1,2,4,6,8.
Có phép đối giữa câu 3 với câu 4,
Câu 5 với câu 6
Luật bằng trắc.
Bố cục : Đề - thực - luận -kết
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
2. Văn bản.
II.Phân tích
1.Bốn câu thơ đầu :


-Tả thực công việc đập đá.
- Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.

Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
Đập đá ở Côn Lôn
(Phan Châu Trinh)
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!
- Động từ mạnh ,
số từ,
Bút pháp khoa trương
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa.
Hai lớp nghĩa đó là gì ?
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
2. Văn bản.
II.Phân tích
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :




Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
Đập đá ở Côn Lôn
(Phan Châu Trinh)
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
2. Văn bản.
II.Phân tích
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :




Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
- Tháng ngày, mưa nắng : Chỉ những gian khổ
phải chịu đựng không phải một sớm, một chiều
mà dài dặc qua nhiều năm tháng.
- Thân sành sỏi : Sức chịu đựng bền bỉ, dẻo dai .
- Dạ sắt son : Ý chí chiến đấu sắt son của người
chiến sĩ Cách mạng.
-> Đối lập giữa những thử thách gian nan với
sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến
đấu sắt son của người chiến sĩ cách mạng.
CÂU 7 - 8
-> Đối lập giữa chí lớn của những con người dám
mưu đồ sự nghiệp cứu nước với những thử thách
phải gánh chịu trên bước đường chiến đấu.
CÂU 5 - 6
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả
-Phan Châu Trinh ( 1872 -1926 )
2. Văn bản.
II.Phân tích
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :
- Tạo thế tương quan đối lập.
- Khẩu khí ngang tàng, không chịu khuất phục hoàn cảnh, giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu.



Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
Đập đá ở Côn Lôn
(Phan Châu Trinh)
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!
I.Tìm hiểu chung .
1.Tác giả: Phan Châu Trinh
2. Văn bản.
II.Phân tích.
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :
- Tạo thế tương quan đối lập.
- Khẩu khí ngang tàng, không chịu khuất phục hoàn cảnh, giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu.
III.Tổng kết. :


Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
Những thành công về nghệ thuật và nội dung
1. Nghệ thuật:
- Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo.
- Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phép ẩn dụ khoa trương, thể đối.
2. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt , ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí.
Ghi nhớ - SGK /150

I.Tìm hiểu chung .
1.Tác giả: Phan Châu Trinh
2. Văn bản.
II.Phân tích.
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :
- Tạo thế tương quan đối lập.
- Khẩu khí ngang tàng, không chịu khuất phục hoàn cảnh, giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu.

III.Tổng kết. : Ghi nhớ - SGK /150


Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
Từ bài thơ Đập đá ở Côn Lôn , em
hãy liên hệ với bản lĩnh người chiến
sĩ cách mạng Hồ Chí Minh trong thời
gian bị tù đày trong nhà ngục của
Tưởng Giới Thạch ?
GHI NHỚ
Trong thời gian bị tù đày trong nhà
ngục của Tưởng Giới Thạch, Bác Hồ
có nhiều bài thơ thể hiện tiếng cười
lạc quan, bản lĩnh cách mạng, em
hãy cho biết đó là bài thơ nào ?
I.Tìm hiểu chung .
1.Tác giả: Phan Châu Trinh
2. Văn bản.
II.Phân tích.
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :
- Tạo thế tương quan đối lập.
- Khẩu khí ngang tàng, không chịu khuất phục hoàn cảnh, giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu.
III.Tổng kết. : Ghi nhớ - SGK /150


Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
IV. Luyện tập
Qua hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng
Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn
em hãy trình bày lại những cảm nhận
của mình về vẻ đẹp hào hùng, lãng
mạn của hình tượng nhà nho yêu
nước và cách mạng đầu thế kỉ XX.
Bài tập 2 –SGK /150
I.Tìm hiểu chung .
1.Tác giả: Phan Châu Trinh
2. Văn bản.
II.Phân tích.
1.Bốn câu thơ đầu :
-Động từ mạnh, số từ, bút pháp khoa trương
-Tả thực việc đập đá.
-Tư thế hiên ngang, lẫm liệt ; hành động mạnh mẽ phi thường ; sức mạnh ghê gớm thần kì.
2. Bốn câu thơ cuối :
- Tạo thế tương quan đối lập.
- Khẩu khí ngang tàng, không chịu khuất phục hoàn cảnh, giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu.

III.Tổng kết. : Ghi nhớ - SGK /150


Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )
IV. Luyện tập
Bài tập 2 –SGK /150
Gợi ý :
Cả hai bài thơ đều là khẩu khí của
những bậc anh hùng hào kiệt khi sa
cơ lỡ bước rơi vào vòng tù ngục.
Họ không “nói chí “ bằng những lời lẽ
khoa trương sáo rỗng.
Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của họ
biểu hiện trước hết ở khí phách ngang
tàng lẫm liệt ngay cả trong thử thách
gian lao có thể đe dọa đến tính mạng
(xem việc phải ở tù như một bước dừng
chân tạm nghỉ, xem việc lao động khổ
sai như một việc con con không đáng
kể đến ).
Vẻ đẹp ấy còn biểu hiện ở ý chí chiến
đấu và niềm tin không dời đổi vào sự
nghiệp của mình.

Bài 15 – Tiết 58 : ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
( Phan Châu Trinh )