Bài 15. Chiếc lược ngà

Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
Kiểm tra bài cũ:
Nêu một vài hiểu biết của em về nhà văn Nguyễn Quang Sáng
Nguyễn Quag Sáng sinh năm 1932, huyện chợ mới tỉnh An Giang. Ông tham gia quân đội và hầu như chỉ viết về cuộc sống và con người Nam Bộ.
-Ông có 25 truyện ngắn và " Chiếc lược ngà "là truyện ngắn thành công của ông
Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
Kiểm tra bài cũ:

Câu 1: Tác phẩm "Chiếc lược ngà" được viết vào trong thời kỳ nào?
A. Trước Cách mạng tháng Tám.
B. Trong kháng chiến chống Pháp.
C. Trong kháng chiến chống Mĩ.
D. Sau cuộc kháng chiến chống Mĩ.
Câu 2: Người kể truyện trong đoạn trích là ai?
A. Tác giả. B. Người bạn của ông Sáu.
C. Vợ ông Sáu. D.Một người giấu mặt.
Câu 3: Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?
A.Kể về nỗi lầm của bé Thu.
B. Kể về sự hối hận của bé Thu.
C. Kể về cuộc chia tay giữa ông Sáu và bé Thu.
D. Kể về tình yêu cha sâu sắc và mãnh liệt của bé Thu
Câu 4:Từ xưng hô "ba" thuộc lớp từ gì?
A. Từ toàn dân. B. Phương ngữ. C. Biệt ngữ xã hội.
C
B
D
B
NHÀ VĂN NGUYỄN QUANG SÁNG
Truyện ngắn
Ti?t :72
(Trích)
* Vì sao người thân mà ông Sáu khao khát được gặp nhất chính là đứa con .?
- Lúc ông Sáu xa con, con chưa đầy 1 tuổi, chỉ thấy con qua tấm ảnh nhỏ,thời gian xa con đã 8 năm
-Thu là con gái đầu lòng, cũng là đứa con duy nhất của ông
2. Nhân vật ông Sáu
a)Tám năm xa cách ba về gặp con.

*Nỗi khao khát ấy được ông Sáu thể hiện qua chi tiết nào.?
- Tình người cha trong người ông .
- Nhớ con cồn cào, khát khao ngày về với con.
cứ nôn nao
Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
Tiết 71+72: Văn bản:
Chiếc lược ngà
( Nguyễn Quang Sáng)
. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Tác giả:
Tác phẩm
.II. Tìm hiểu văn bản.
Hình ảnh bé Thu.
Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
ChiÕc l­îc ngµ
NguyÔn Quang S¸ng



. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Tác giả:
Tác phẩm
.II. Tìm hiểu văn bản.
Hình ảnh bé Thu.
Nhân vật ông Sáu
a) Tám năm xa cách ba về gặp con

-Không đợi xuồng cập bến nhún chân nhảy thót lên bờ bước vội vàng với những bước dài, kêu to:”Thu! con”
-Vết thẹo trên má đỏ ửng lên giần giật,hai tay đưa về phía trước giọng lặp bặp run run: “Ba đây con!Ba đây con”
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng, tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
Điều nào thể hiện nỗi khát khao ngày về với con của ông Sáu?
- Khát khao đó chứng minh được điều gì thể hiện tình cảm cha con của ông Sáu?
Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
ChiÕc l­îc ngµ
NguyÔn Quang S¸ng



. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Tác giả:
Tác phẩm
.II. Tìm hiểu văn bản.
Hình ảnh bé Thu.
Nhân vật ông Sáu
a) Tám năm xa cách ba về gặp con

- Con bé giật mình, tròn mắt nhìn, ngơ ngác lạ lùng.
- Mặt nó bỗng tái đi rồi vụt chạy và kêu thét lên: “Má ! Má!”
*Anh đứng sững lại đó, nhìn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và
Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
ChiÕc l­îc ngµ
NguyÔn Quang S¸ng



. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Tác giả:
Tác phẩm
.II. Tìm hiểu văn bản.
Hình ảnh bé Thu.
Nhân vật ông Sáu
a) Tám năm xa cách ba về gặp con

2) Nhân vật ông Sáu
a)Tám năm xa cách ba về gặp con
- Khát khao ngày về với con.
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
- Con bé giật mình, tròn mắt nhìn, ngơ ngác lạ lùng.
- Mặt nó bỗng tái đi rồi vụt chạy và kêu thét lên: “Má ! Má!”
*Anh đứng sững lại đó, nhìn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và
hai tay buông xuống như bị gãy.
- Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

- Tình cảm gia đình cần có và thiêng liêng biết bao .
2) Nhân vật ông Sáu
- Khát khao ngày về với con.
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
Thứ tư ngày 26 tháng 11 năm 2008
ChiÕc l­îc ngµ
NguyÔn Quang S¸ng



. Đọc và tìm hiểu chú thích.
Tác giả:
Tác phẩm
.II. Tìm hiểu văn bản.
Hình ảnh bé Thu.
Nhân vật ông Sáu
a) Tám năm xa cách ba về gặp con

- Con bé giật mình, tròn mắt nhìn, ngơ ngác lạ lùng.
- Mặt nó bỗng tái đi rồi vụt chạy và kêu thét lên: “Má ! Má!”
*Anh đứng sững lại đó, nhìn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và
- Chẳng đi đâu xa, lúc nào cũng vỗ về con .
- Giả vờ không nghe thấy con nói .
- Dồn con vào thế bí
2) Nhân vật ông Sáu
a)Tám năm xa cách ba về gặp con
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
- Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

- Tình cảm gia đình cần có và thiêng liêng biết bao .
- Ông Sáu từ người chủ động thành người bị động và vẫn là người thua cuộc .
- Khi nghe con nói “trổng” với mình : anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.
- Lặng im chờ đợi
-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hậu bao dung.
2) Nhân vật ông Sáu
- Khát khao ngày về với con.
2) Nhân vật ông Sáu
a)Tám năm xa cách ba về gặp con
- Khát khao ngày về với con.
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
- Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

- Tình cảm gia đình cần có và thiêng liêng biết bao .
- Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hậu bao dung.
- Đó là khi trong bữa cơm ông Sáu gắp một cái trứng cá to vàng để vào chén cơm của con :
+ Thu hất chứng cá tung toé ra mâm + Ông Sáu đánh vào mông con và hét lên : “Sao mày cứng đầu quá vậy hả”
- Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
Chắc anh cũng muốn ôm con, hôn con, nhưng hình như cũng lại sợ nó rẫy lên lại bỏ chạy, nên anh chỉ đứng nhìn nó

2) Nhân vật ông Sáu
a) Tám năm xa cách ba về gặp con
- Khát khao ngày về với con.
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
- Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

- Tình cảm gia đình cần có và thiêng liêng biết bao .
-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hậu bao dung.
- Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
- Từ đôi mắt, lời nói toát lên tình yêu thương con tha thiết, giàu lòng hy sinh.
.Anh nhìn với đôi .
mắt trìu mến lẫn buồn rầu .
- Thôi ba đi nghe con!- Anh Sáu nói khe khẽ
2) Nhân vật ông Sáu
- Khát khao ngày về với con.
a)Tám năm xa cách ba về gặp con
- Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
- Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

- Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hâu bao dung.
- Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
Thu kêu thét lên :Ba..a..a..ba!
-Ba! không cho ba đi! ba ở nhà với con!
Nó hôn cùng khắp..và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba
Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba
- Tình phụ tử cháy bỏng nồng nàn khi con cất tiếng gọi “ba”
- Ông sáu “một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt”
2) Nhân vật ông Sáu
a.Tám năm xa cách ba về gặp con
-Khát khao ngày về với con.
-Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
-Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hâu bao dung.
-Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
-Tình phụ tử cháy bỏng nồng nàn khi con cất tiếng gọi “ba
b. Chiếc lược ngà – Tình cha con đằm thắm và bất diệt.

- Ân hận vì đánh con
- Hớn hở như một đứa trẻ được quà khi tìm được khúc ngà voi .
- Cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ như một người thợ bạc .
- Gò lưng tẩn mẩn khắc từng nét chữ lên sống lưng cây lược:” Yêu nhớ tặng Thu con của ba”.
- Cây lược gỡ rối được phần nào tâm trạng của ông sáu, nhớ con lấy cây lược ra ngắm, chải cho thêm bóng mượt ,mong ngày về gặp con.
- Luôn thương nhớ, day dứt về tình cảm dành cho con .
-Truyền tình yêu thương sâu nặng vào kỷ vật tặng con: Chiếc lược ngà. Tất cả vì con.
2) Nhân vật ông Sáu
a.Tám năm xa cách ba về gặp con
-Khát khao ngày về với con.
-Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
-Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hâu bao dung.
-Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
-Tình phụ tử cháy bỏng nồng nàn khi con cất tiếng gọi “ba
b. Chiếc lược ngà – Tình cha con đằm thắm và bất diệt.

- Luôn thương nhớ, day dứt về tình cảm dành cho con
- Truyền tình yêu thương sâu nặng vào kỷ vật tặng con: Chiếc lược ngà. Tất cả vì con .
ba
con
Yêu
nhớ
tặng
Thu
của
của
2) Nhân vật ông Sáu
a.Tám năm xa cách ba về gặp con
-Khát khao ngày về với con.
-Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
-Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hâu bao dung.
-Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
-Tình phụ tử cháy bỏng nồng nàn khi con cất tiếng gọi “ba
b. Chiếc lược ngà – Tình cha con đằm thắm và bất diệt.

- Luôn thương nhớ, day dứt về tình cảm dành cho con.
- Truyền tình yêu thương sâu nặng vào kỷ vật tặng con.
2) Nhân vật ông Sáu
a.Tám năm xa cách ba về gặp con
-Khát khao ngày về với con.
-Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
-Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hâu bao dung.
-Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
-Tình phụ tử cháy bỏng nồng nàn khi con cất tiếng gọi “ba
2) Nhân vật ông Sáu
a. Tám năm xa cách ba về gặp con
-Khát khao ngày về với con.
-Hạnh phúc trào dâng, xúc đông rưng rưng,tin tưởng mãnh liệt tình cha con sẽ được bù đắp nồng hậu.
-Choáng váng bất ngờ, đau khổ, hụt hẫng, tận cùng khi con không nhận ra .

-Tâm trạng buồn, đau khổ nhưng sẵn lòng tha thứ cho con-Người cha hiền lành nhân hâu bao dung.
-Bất lực trước tình yêu thương bị con khước từ quyết liệt .
-Tình phụ tử cháy bỏng nồng nàn khi con cất tiếng gọi “ba
- Tình phụ tử mãnh liệt, phi thường, thiêng liêng, bất diệt .
Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trôí lại điều gì, hình như chỉ có tình cha là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và
nhìn tôi hồi lâu
“Nhìn gương mặt có những nét quen, tôi ngờ ngợ và hỏi thăm cô gái ..Thì ra, cô du kích giao liên đó chính là Thu con gái của bạn tôi .”
“Nhận lại cây lược ngà từ tay người bạn chiến đấu của cha mình, gương mặt cô du kích giao liên xúc động đến thẫn thờ, và những giọt nước mắt cứ lăn dài trên má”
Truyện ngắn
(Nguyễn Quang Sáng)
III) Ghi nhớ
Bằng việc sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lý, đoạn trích truyện Chiếc lược ngà đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh .
Truyện đã thành công trong việc miêu tả tâm lý và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu .
IV) luyện tập
1)Thái độ và hành động của bé Thu rất trái ngược trong những ngày đầu khi ông Sáu về thăm nhà và lúc ông Sáu sắp ra đi, nhưng vẫn nhất quán trong tính cách của nhân vật. Em hãy giải thích điều đó.
2) Viết lại đoạn truyện kể về cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu theo lời hồi tưởng của một nhân vật khác(ông Sáu hoặc bé Thu ) .
Nỗi đau đớn khiến lòng cha như xé
Cười vậy thôi mà khóc cũng vậy thôi.
Miếng chứng cá to cha gắp phần con
Con vung đũa hất tung khỏi chén
Lòng cha không kìm nén
Đánh quát con mà đau buốt tâm can
Bởi gần con chẳng được bao lâu
Ngày nghỉ phép tính từng giây từng phút
Nhớ thương con ba biết làm sao .
Phút chia tay ba chỉ dám nhìn con
Cố kìm nén nói với con khe khẽ :
“Thôi ba đi nghe con”
Bởi sợ con thêm một vết thương lòng .
Trong lúc chẳng ai ngờ
Bỗng bé Thu thét gọi :
Tiếng “Ba…a…a…ba”sâu thẳm tận đáy lòng …………………………………………………...
Chuyện kể về một người cha và cô con gái nhỏ
Cha xa con khi con tròn một tuổi
Tám năm dòng vời vợi nỗi nhớ con
Ngày hoà bình 3 ngày phép thăm con
Cứ ngỡ rằng nhớ thương được được bù đắp
Vòng tay cha ôm chặt con nồng nàn tình phụ tử.
Có ngờ đâu giây phút gặp con vòng tay chờ đợi.
Gấp gáp bước chân, gọi tên con mà nghèn nghẹn run run
Cô bé giật mình hoảng hốt, miệng kêu má bỏ chạy thất kinh.
Để lại cha choáng váng bàng hoàng, chết lặng không kịp hiểu vì sao.
Những ngày còn lại, cha chẳng dám đi đâu.
Chỉ tìm cách gần con.
Nhưng càng gần, con càng lánh xa.
Càng tình cảm con càng lạnh nhạt .
Chỉ mong con gọi một tiếng là ba
Một tiếng thôi cũng đủ với ông rồi.
Song đâu có được .
Bởi con gái ông bướng bỉnh đến lạ kỳ.
Ép gọi tên ba, em gọi trống không
Trước nồi cơm to tự mình chắt nước.
Bởi một điều trong em chắc như đinh đóng cột .
Không phải là ba thì quyết không gọi
Không phải là ba thì quyết không nhờ
IV) luyện tập
1)
2) Viết lại đoạn truyện kể về cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu theo lời hồi tưởng của một nhân vật khác(ông Sáu hoặc bé Thu ) .
KÍNH CHÚC
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
CÔNG TÁC TỐT HỌC TẬP TỐT
NGUYỄN QUANG SÁNG
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN
LẠI VIỆT DŨNG
TRƯỜNG THCS .B THANH NGHỊ