Bài 15. Chiếc lược ngà

trường thcs
cộng hoà
03
11
2008
12
Kiểm tra bài cũ:
Hãy trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của anh thanh niên trong tác phẩm " Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long? Từ đó em hãy nêu chủ đề của truyện?

Đáp án
1. vẻ đẹp của anh thanh niên trong tác phẩm " Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long:
_Vượt qua hoàn cảnh,có suy nghĩ đẹp,giản dị ,sâu sắc,yêu nghề,có tinh thần trách nhiệm.
- Có nhiều phẩm chất đáng mến: cởi mở, chân thành, quan tâm đến người khác,khiêm tốn,thành thực
Chủ đề của truyện:ca ngợi những con người lao động bình thường, mà tiêu biểu như anh thanh niên. Qua đó khẳng địnhvẻ đẹp của con người lao dộng và ý nghĩa của những công việc thầm lặng
Nguy?n Quang Sáng
Tiết 71:
(Trích)
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả, tác phẩm
- Ông là nhà văn đã từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ cứu nước.
- Đề tài chủ yếu viết về cuộc sống,con người Nam Bộ qua hai cuộc kháng chiến cũng như sau hoà bình.
- Ông sáng tác nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim với những tác phẩm tiêu biểu như :
Nguyễn Quang Sáng
(bút danh: Nguyễn Sáng)
Sinh ngày:12/01/1932, quê xã Mỹ Luông, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.



Giáo viên: Nguyễn Thị Liên
Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
Chiếc lược Ngà -1966 -
Các tác
phẩm chính
Phong cách sáng tác của nhà văn : giản dị, chân thực, mộc mạc, đậm đà chất Nam Bộ, sâu sắc trong khắc hoạ tâm lí con người.
Truyện có cốt truyện hấp dẫn, xoay quanh những tình huống bất ngờ nhưng tự nhiên hợp lí.
Ông nhận được nhiều giải thưởng cao quý về văn học. Ông được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt II năm 2000.




I. Giới thiệu chung:
Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1.Tác giả, tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác:
Chiếc lược ngà sáng tác năm 1966 - khi tác giả đang ở chiến trường Nam Bộ - thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước
Vị trí:
Phần giữa tác phẩm
Phương thức biểu đạt:
Tự sự + miêu tả + biểu cảm + lập luận.


Giáo viên: Nguyễn Thị Liên
Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


II. Đọc - hiểu văn bản
Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
* Đọc:
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
Đọc với giọng trầm buồn, tha thiết, mạch lạc, rõ ràng, chú ý những đoạn đối thoại giữa bé Thu với ba.
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
* Đọc:
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
* Đọc:
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
*Tóm tắt:
: Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến. Mãi đến khi con gái lên tám tuổi , ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt làm ba em không còn giống với người trong ảnh mà em biết. Em đối xử với ba như một người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha thì ông Sáu đã phải ra đi. ở căn cứ, người cha dồn hết tình cảm yêu quí, nhớ thương đưá convào việc làm chiếc lược ngàvoi để tặng co con gái bé bỏng. Trong một trận càn, ông đã hi sinh. Trứoc lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao lại cây lược lại cho ngưòi đồng chí mong muốn trao lại cho con gái mình.


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
* Đọc:
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
*Tóm tắt:
* Chú thích:
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
2. Ngôi kể và tình huống truyện
* Ngôi kể:

Ngôi thứ nhất - đặt vào nhân vật anh Ba, người chứng kiến câu chuyện
- Tác dụng:
Tăng độ tin cậy và tính trữ tình của câu chuyện.
Khi cần có thể bày tỏ trực tiếp cảm xúc thái độ đối
với sự kiện và nhân vật.

Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
2. Ngôi kể và tình huống truyện
* Ngôi kể:
* Tình huống truyện :
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
Tình huống 1: Ông Sáu về thăm nhà, nhưng thật trớ trêu bé Thu không nhận ông là ba, đến lúc hiểu ra sự thật thì ba con phải chia tay nhau

- Tình cảm mãnh liệt của bé Thu dành cho ba.
Tình huống 2: ở căn cứ, Ông dồn hết tình thương, mong nhớ làm cây lược để tặng con, nhưng chưa kịp trao món quà cho con thì ông hi sinh
- Tình cảm sâu sắc của ông Sáu dành cho béThu.
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
2. Ngôi kể và tình huống truyện
3. Bố cục
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên



Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
Chia làm hai phần:
(1).Từ đầu.. " tuột xuống": Hai cha con gặp nhau, Thu không nhận cha, khi nhận thì cha phải chia tay.
(2). Đoạn còn lại: Ông Sáu dồn tình yêu con vào làm chiếc lược ngà để tặng con.

Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
2. Ngôi kể và tình huống truyện
3. Bố cục
4. Phân tích
a. Nhân vật bé Thu.
*/ Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ông Sáu là ba:
-Khi mới gặp ông Sáu:
+ Giật mình, tròn mắt, ngơ ngác nhìn, lạ lùng, hốt hoảng, tái mặt, thét lên.
ngạc nhiên, bất ngờ, sợ hãi, hoảng hốt.


-
Trong những ngày ông Sáu ở nhà:

Tài quan sát của nhà văn, miêu tả tâm lý nhân vật tình huống độc đáo, ngôn ngữ giàu màu sắc Nam Bộ
*/ Nghệ thuật:
*/ Bé Thu là cô bé có cá tính ương ngạnh, cương quyết, đáo để, thể hiện nét hồn nhiên, ngây thơ. Nhưng tình cảm sâu sắc, chân thật, nhưng cũng dứt khoát, rạch ròi, ẩn chứa cả sự kiêu hãnh của trẻ thơ về tình yêu ba.
+ Nói trổng ( nói trống không)
. Vô ăn cơm
. Cơm chín rồi
. Chắt nước giùm cái..
Thái độ bướng bỉnh, ương ngạnh, hồn nhiên trẻ con
+ Hất tung trứng cá ra khỏi bát
Phản ứng quyết liệt, cự tuyệt trước tình cảm của ông Sáu, kiên quyết không nhận ba
Giáo viên: Nguyễn Thị Liên


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
2. Ngôi kể và tình huống truyện
3. Bố cục
4. Phân tích
III. Luyện tập:
a. Nhân vật bé Thu.
*/ Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ông Sáu là ba:
III. Luyện tập - Củng cố bằng câu hỏi trắc nghiệm:
Bài tập 1:
Sau đây là những chi tiết nói về phản ứng cuẩ bé Thu với người. Em hãy điền số thứ tự vào ô vuông đặt trước mỗi câu để làm rõ phản ứng ấy.
Cô bé gan lì mặc cho ngưòi thân khuyên nhủ.
B. Nguyên do là do vết sẹo trên mặt người cha.
C. Kịch tính nhất là tình huống hắt đổ miếng trứng, khiến ông Sáu nỏi giận đánh con.
D. Sự ngây thơ của một đứa trẻ nhưng đầy cá tính.
C. Cô bé nhìn cha với cặp mắt cảnh giác, xa lạ.
G. Thu nhất định không chịu nhận cha.
Đáp án:
A. Cô bé gan lì mặc cho ngưòi thân khuyên nhủ.
B. Nguyên do là do vết sẹo trên mặt người cha.
C. Kịch tính nhất là tình huống hắt đổ miếng trứng, khiến ông Sáu nỏi giận đánh con.
D. Sự ngây thơ của một đứa trẻ nhưng đầy cá tính.
C. Cô bé nhìn cha với cặp mắt cảnh giác, xa lạ.
G. Thu nhất định không chịu nhận cha.
Bài tập 2:
Những nét tính cách nào là của bé Thu?
Tình cảm sâu sắc, mạnh mẽ nhưng dứt khoát , rạch ròi.
B. Cứng cỏi đến mức ương ngạnh.
C. Bé bỏng, hồn nhiên, ngây thơ.
D. Có sự trải nghiệm sớm do hoàn cảnh chiến tranh.
E. Tất cả các ý trên.
Đáp án:
Chọn : A, B, C.


Ngữ văn 9
Tiết 71: Chiếc lược ngà
(Nguyễn Quang Sáng)
1. Đọc -tóm tắt - chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản
I. Giới thiệu chung:
2.Văn bản
1.Tác giả, tác phẩm
2. Ngôi kể và tình huống truyện
3. Bố cục
4. Phân tích
III. Luyện tập:
a. Nhân vật bé Thu.
*/ Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ông Sáu là ba:
Hướng dẫn về nhà:
- Kể lại một cách tóm tắt nội dung câu chuyện.
- Nắm được tình huống truyện.
- Phân tích diễn biến tâm trạng của bé Thu trong những ngày ông Sáu về thăm nhà.
 Soạn phần còn lại:
- Ngày ông Sáu trở lại đơn vị bé Thu đã thể hiện tình cảm với Ba mình như thế nào?
- Tình cảm của ông Sáu đối với con được thể hiện tập trung nhất ở tình huống nào của truyện?
Chân thành cảm ơn các thầy cô và các em!