Bài 15. Chiếc lược ngà

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐẾN THAM DỰ TIẾT HỌC
Kieåm tra baøi cuõ
Trong văn bản tự sự, có bao nhiêu ngôi kể?Kể ra? Người kể chuyện có vai trò gì ?
Những hậu quả của cuộc chiến tranh để lại
Tiết 71 - 72: Chiếc Lược Ngà
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
I/ Giới Thiệu chung:
1/ Taùc giaû:
- Nguyeãn Quang Saùng sinh naêm 1932, queâ ôû huyeän Chôï Môùi, tænh An Giang.
- OÂng laø nhaø vaên töøng traûi qua 2 cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vaø choáng Mó
- Töø sau 1954 oâng baét ñaàu vieát vaên vaø coâng taùc ôû hoäi nhaø vaên Vieät Nam.
- Naêm 2000 oâng ñöôïc nhaø nöôùc trao taëng giaû thöôûng Hoà Chí Minh veà vaên hoïc ngheä thuaät.
_Taùc phaåm cuûa oâng coù nhieàu theå loaïi: tieåu thuyeát, truyeän ngaén, kòch baûn phim vaø haàu nhö chæ vieát veà cuoäc soáng vaø con ngöôøi Nam Boä trong hai cuoäc chieán cuõng nhö trong hoøa bình.
Hãy cho biết vài nét về tác giả Nguyễn Quang Sáng?
Chân dung của nhà văn Nguyễn Quang Sáng
2/ Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm:
Truyện ngắn Chiếc lược ngà được viết năm 1966 (khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ) và được đưa vào tập truyện cùng tên.
Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?
Hướng dẫn cách đọc văn bản:
- Baùc ba( ngöôøi keå chuyeän): gioïng keå maïch laïc, ñaàm aám, ngaäm nguøi xuùc ñoäng.
Anh Saùu: gioïng aâu yeám, xuùc ñoäng, khi môùi ñöôïc gaëp con; gioïng buoàn böïc khi beù Thu khoâng chòu nhaän ba.
Beù Thu gioïng thaát thanh khi sôï haõi, troáng khoâng, coäc loác, laïnh nhaït khi chöa nhaän ra oâng Saùu laø ba; gioïng xuùc ñoäng khi nhaän ra ba.
3/ Toùm taét coát truyeän cuûa ñoaïn trích:
OÂng Saùu xa nhaø ñi khaùng chieán. Maõi ñeán khi con gaùi leân taùm tuoåi, oâng môùi coù dòp veà thaêm nhaø, thaêm con. Beù Thu khoâng nhaän ra ba vì seïo treân maët cuûa ba laøm ba khoâng gioáng vôùi ngöôøi trong böùc aûnh maø em ñaõ bieát. Em ñoái xöû vôùi ba nhö ngöôøi xa laï. Ñeán luùc Thu nhaän ra ba, tình cha con thöùc daäy maõnh lieät trong em thì cuõng laø luùc oâng Saùu phaûi ra ñi. ÔÛ khu caên cöù, ngöôøi cha doàn heát tình caûm yeâu quyù, nhôù thöông ñöùa con vaøo vieäc laøm chieác löôïc baèng ngaø voi ñeå taëng coâ con gaùi beù boûng. Trong moät traân caøn, oâng hi sinh. Tröôùc luùc nhaém maét, oâng coøn kòp trao caây löôïc cho ngöôøi baïn.
Em hãy kể tóm tắt cốt truyện đoạn trích trong khoảng 8 -10 câu?
II/ Phân tích:
1/ Tình huoáng truyeän:
- Hai cha con gaëp nhau sau taùm naêm xa caùch,nhöng trôù treâu laø beù Thu khoâng nhaän ba, ñeán luùc em nhaän ra vaø bieåu loä tình caûm thaém thieát thì oâng Saùu laïi phaûi ra ñi.
- ÔÛ khu caên cöù,oâng Saùu doàn heát tình yeâu thöông vaø mong nhôù ñöùc con vaøo vieäc laøm chieác löôïc ngaø ñeå taêng con,nhöng oâng ñaõ hy sinh khi chöa kòp trao moùn quaø aáy cho con
Em hãy cho biết tình huống éo le của truyện ?
Nếu như tình huống này thể hiện tình cảm của bè Thu đối với cha vậy thì tình huống nào thể hiện tình cảm cũa ông Sáu dành cho con?
2/Hình ảnh bé Thu trong lần cha về thăm nhà
a/ Trước khi Thu nhận ông Sáu là cha:
- Khi anh Sáu định ôm hôn con -> Thu hốt hoảng, tái mặt bỏ chạy, thét lên.
- Khi mẹ nó bảo mời ba vô ăn cơm, con bé nói trổng, không chịu kêu ba, và khi cần nhờ chắt nước cơm dùm => tỏ thái độ bất cần, ương ngạnh.
=> cá tính mạnh mẽ, tình cảm sâu sắc và chân thật với người ba -> tâm lí tự nhiên
b/Thái độ và hành động của Thu khi nhận ra cha.
- Thái độ: " vẻ mặt nó sầm lại buồn rầu", " đôi mất mênh mông của con bé bổng xôn xao"
- Hành động của bé Thu:
+Bé Thu kêu thét lên "ba"
+ "Nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như con sóc . hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó"
+ "Nó hôn ba nó cùng khắp . vết thẹo dài bên má của ba nó nữa"
-> Sự thay đổi đột ngột và đối lập với những hành động của nó lúc trước vì sự nghi ngờ về cha đã được giải toả, ân hận hối tiếc về cách đối xử lúc trước của mình. Vì thế trong giờ phút chia tay tình yêu và nỗi nhớ mong bùng ra mạnh mẽ, hối hả cuống quýt.
Cô bé có tình cảm thật sâu sắc mạnh mẽ, cuộc sống tính rất cứng cỏi nhưng rất hồn nhiên ngây thơ => nhà văn am hiểu tâm lí trẻ.
3/ Tình cảm cha con sâu nặng của ông sáu.
- Trong chuyeán veà thaêm nhaø oâng haùo höùc gaëp ñeå oâm con vaøo loøng, suoát ngaøy quanh quaån beân con ñeå chôø con goïi tieáng “ba”.
- Khi ôû chieán tröôøng khu caên cöù: aân haän vì ñaõ ñaùnh con, oâng daønh heát taâm trí, coâng söùc vaøo vieäc laøm caây löôïc taëng con nhöng oâng ñaõ hi sinh khoâng kòp trao cho con chieác löôïc ngaø.
=> Caâu chuyeän gôïi cho ngöôøi ñoïc nghó ñeán vaø thaám thía nhöõng ñau thöông, maát maùt eùo le maø chieán tranh gaây ra cho bao nhieâu con ngöôøi, bao nhieâu gia ñình.
4/ Nghệ thuật trần thuật của truyện.
- Xây dựng được một cốt truyện khá chặt chẽ, có những yếu tố bất ngờ nhưng hợp lí.
- Lựa chọn nhân vật kể chuyện thích hợp- người bạn thân của ông Sáu- câu chuyện trở nên đáng tin cậy, người kể hoàn toàn chủ động điều khiển nhịp kể theo trạng thái cảm xúc của mình,
III. Tổng kết:
- Bằng việc sáng tạo tình huống, bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí, đoạn trích truyện " Chiếc lược ngà" đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
- Truyện đã thành công trong việc miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật, đặt biệt là nhân vật bé Thu.
Hãy chọn đáp án đúng trong các đáp án sau?
Câu 1:Nội dung chính của văn bản này là gì?
A. Sự đoàn tụ của gia đình ông Sáu sau tám năm xa cách.
B. Nỗi vui mừng của ông Sáu khi gặp con.
C. Nỗi day dứt,ân hận của bé Thu khi chia tay với ba.
D. Tình cảm sâu sắc, cảm động của ba con ông Sáu trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
Câu 2: Những phản ứng của bé Thu khi không chịu nhận ông Sáu là ba
A. Laø nhöõng phaûn öùng töï nhieân cuûa caùc em beù, trong ñoù coù beù Thu.
B. Chöùng toû beù Thu coù caùnh tính maïnh meõ vaø tình caûm chaân thaønh.
C. Chöùng toû beù Thu coù moät nieàm kieâu haõnh vaø moät tình yeâu saâu saéc ñoái vôùi ngöôøi ba (trong aûnh) cuûa em.
D. Caû A,B,C ñeàu ñuùng.
Dặn dò về nhà:
- Hoïc baøi, naém noäi sung cuûa baøi vaø luyeän ñoïc.
- Chuaån bò :
+ Soaïn tröôùc baøi : OÂn taäp tieáng Vieät
+ Tieát 74 seõ kieåm tra 1 tieát phaàn tieáng Vieät.