Bài 15. Chiếc lược ngà

Chào mừng các thầy cô đến dự giờ
Người dạy: Trần Văn Quân
Môn: Ngữ văn 9
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
Nguyễn Quang Sáng (bút danh Nguyễn Sáng) sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
Ông là nhà văn đã từng tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước.
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
+ Truyện ngắn:
“Con chim vàng” (1957)
“Chiếc lược ngà” (1966)…
+ Truyện vừa:
“Câu chuyện bên trận địa pháo” (1966)
“Cái áo thằng hình rơm” (1975)…
+ Tiểu thuyết:
“Nhật kí người ở lại” (1962)
“Dòng sông thơ ấu” (1985)…
+ Kịch bản phim:
“Mùa gió chướng” (1977)
“Cánh đồng hoang” (1978)…
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
Tác giả Nguyên An nhận xét: “Truyện ngắn của Nguyễn Quang Sáng thường hấp dẫn người đọc bằng những tình huống bất ngờ mà tự nhiên hợp lí, bằng mạch kể chậm rãi, từ tốn mà đượm chất xung đột của kịch. Ngôn ngữ Nam bộ trong sáng tác của ông cũng vừa phải, có chỗ đậm đặc song vẫn dễ gần”.
b. Tác phẩm :
- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm “Chiếc lược ngà” được viết năm 1966, (khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam bộ).
- Chủ đề: Tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh.
Thể loại: Truyện ngắn hiện đại.
Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
b. Tác phẩm :
Những sự việc chính của đoạn trích.
Ông Sáu về thăm nhà sau nhiều năm xa cách.
Thu - con gái ông không nhận ra ông là cha nó.
Những ngày ở nhà, ông Sáu luôn tìm cách gần gũi con nhưng bé Thu lại lảng tránh.
Lúc Thu nhận ra cha thì cũng là lúc ông Sáu phải lên đường.
Ở căn cứ, ông Sáu đã làm cây lược bằng ngà voi để tặng con.
Ông hi sinh, trước lúc nhắm mắt ông còn kịp gửi cây lược ngà cho người bạn, nhờ trao tận tay cho con gái.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
2. Đọc, tóm tắt đoạn trích :
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
b. Tác phẩm :
2. Đọc, tóm tắt đoạn trích :
3. Giải thích từ khó :
+ Vàm kinh
+ Áo bông
+ Chơi nhà chòi
+ Vết thẹo
+ Nói trổng

+ Lui cui
+ Cái vá
+ Lòi tói
Cửa kênh rạch đổ ra sông
Áo vải hoa
Trò chơi cất lều con của trẻ em
Vết sẹo
Nói trống không với người khác
Lúi húi
Cái muôi
Dây xích sắt, dây chão lớn để buộc thuyền
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
b. Tác phẩm :
2. Đọc, tóm tắt đoạn trích :
3. Giải thích từ khó :
4. Ngôi kể, người kể chuyện :
- NgôI kể thứ nhất, người kể chuyện là bác Ba (bạn của ông Sáu)
Tác dụng của việc lựa chọn ngôI kể:
Khiến câu chuyện khách quan chân thật đáng tin cậy
Mạch kể diễn ra tự nhiên. Người kể có thể xen vào những suy nghĩ bình luận cá nhân, giúp người đọc cùng chia sẻ với quan niệm của mình về tình phụ tử cao đẹp.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
b. Tác phẩm :
2. Đọc, tóm tắt đoạn trích :
3. Giải thích từ khó :
4. Ngôi kể, người kể chuyện :
5. Bố cục, tình huống :
*Phần 1: Từ “Các bạn!...’” đến “…từ từ tuột xuống”
-> Những ngày ông Sáu ở
chiến khu.
Bố cục:
2 Phần
-> Cuộc gặp gỡ và chia tay của cha con ông Sáu.
* Phần 2: Từ “Sau đó …” đến
“… nhắm mắt đi xuôi”.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
a. Tác giả :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
1. Tác giả, tác phẩm :
b. Tác phẩm :
2. Đọc, tóm tắt đoạn trích :
3. Giải thích từ khó :
4. Ngôi kể, người kể chuyện :
5. Bố cục, tình huống :
Hai cha con g?p nhau sau tỏm nam, nhung bộ Thu khụng nh?n ra cha. D?n lỳc Thu nh?n ra cha thỡ ụng Sỏu l?i ph?i ra di.
-> (Tình cảm của ông Sáu đối với con)
Tình
huống
-> (Tình cảm của bé Thu đối với cha)
Ở khu căn cứ, ông Sáu làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con, nhưng ông đã hi sinh khi chưa kịp trao món quà ấy cho con.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
I. Đọc và tìm hiểu chung :
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Nhân vật bé Thu :
a. Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ra ông Sáu là cha :
- Giật mình, tròn mắt nhìn
- Ngơ ngác, lạ lùng
- Mặt nó bỗng tái đi
- Vụt chạy và kêu thét lên : “Má ! Má!”.


TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
- Ng?c nhiờn, ng? v?c, s? hói.
I. Đọc và tìm hiểu chung :
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Nhân vật bé Thu :
- Ng?c nhiờn, ng? v?c, s? hói.
Vô ăn cơm !
Cơm chín rồi !
Cơm sôI rồi, chắt nước giùm cái !
Cơm sôI rồi, nhão bây giờ !
- Lạnh nhạt, ương ngạnh, bướng bỉnh
H?t cỏI tr?ng cỏ m� anh Sỏu g?p cho ra kh?i bỏt com
B? sang ngo?i
- Hành động quyết liệt, gay gắt thể hiện thái độ cự tuyệt, không thừa nhận ông Sáu là cha.
Thảo luận
Có ý kiến cho rằng: Hành động không thừa nhận ông Sáu là ba lại chứng tỏ bé Thu rất yêu ba. Em cú suy nghi nhu th? n�o v? ý ki?n trờn ?
Đây là một nhận xét tinh tế, sâu sắc. Lúc này, bé Thu chưa nhận ra ông Sáu là cha vì trong tâm hồn em ẩn chứa niềm kiêu hãnh trẻ thơ về một tình yêu dành cho người cha trong tấm hình chụp chung với má. Hành động em không thừa nhận ông Sáu chính là hành động "bảo vệ" tình yêu ấy.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
a. Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ra ông Sáu là cha :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Nhân vật bé Thu :
Phản ứng c?a bộ Thu l� ph?n ?ng tự nhiên, không đáng trách, ch?ng t? cô bé có cá tính mạnh mẽ, tình cảm sâu sắc, chân thật, chỉ yêu ba khi tin chắc đó đúng là ba của mình.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
- Ng?c nhiờn, ng? v?c, s? hói.
- Lạnh nhạt, ương ngạnh, bướng bỉnh
- Hành động quyết liệt, gay gắt thể hiện thái độ cự tuyệt, không thừa nhận ông Sáu là cha.
a. Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ra ông Sáu là cha :
I. Đọc và tìm hiểu chung :
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Nhân vật bé Thu :
Phản ứng c?a bộ Thu l� ph?n ?ng tự nhiên, không đáng trách, ch?ng t? cô bé có cá tính mạnh mẽ, tình cảm sâu sắc, chân thật, chỉ yêu ba khi tin chắc đó đúng là ba của mình.
TIẾT 71-72:
CHIẾC LƯỢC NGÀ
(Trích) Nguyễn Quang Sáng
NGỮ VĂN 9
- Ng?c nhiờn, ng? v?c, s? hói.
- Lạnh nhạt, ương ngạnh, bướng bỉnh
- Hành động quyết liệt, gay gắt thể hiện thái độ cự tuyệt, không thừa nhận ông Sáu là cha.
a. Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ra ông Sáu là cha :
Trong phần đầu văn bản này có một chi tiết nghệ thuật rất quan trọng mà không có nó truyện sẽ không phát triển được hoặc phát triển theo chiều hướng khác. Đó là chi tiết nào?
Xin chân thành cảm ơn!