Bài 15. Chiếc lược ngà

chiếc lược ngà
Nguyễn Quang Sáng
I. Đọc- tìm hiểu chung.
1. Tác giả, tác phẩm.
a) Nguyễn Quang Sáng (1932), quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
Năm 1954 tập kết ra Bắc. Sau 1954 ông bắt đầu viết văn.
Đề tài viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau hòa bình.
b) Tác phẩm (1966)
2. §äc :
3. Tãm t¾t truyÖn
Tr­íc khi chuÈn bÞ ®i tËp kÕt, anh Ba cïng anh S¸u vÒ th¨m gia ®×nh. Nh­ng suèt gÇn ba ngµy ®ªm ë nhµ, bÐ Thu 8 tuæi, con g¸i anh S¸u nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu nhËn anh lµ ba, mÆc dï anh ®· t×m hÕt c¸ch ®Ó chøng minh anh lµ ba cña nã. khi bÐ nhËn ra sù thËt th× ®· tíi lóc chia tay. ë khu c¨n cø, anh S¸u dån hÕt t×nh c¶m vµ t©m søc ®Ó lµm chiÕc l­îc b»ng ngµ voi dµnh tÆng con g¸i yªu cña m×nh. Nh­ng trong mét trËn cµn, anh ®· hi sinh. Tr­íc lóc nh¾m m¾t, anh cßn kÞp trao c©y l­îc ngµ cho anh Ba- ng­êi b¹n- víi lêi høa sÏ ®­a tËn tay cho ch¸u!
4. Bố cục .
*Tình huống 1 : Anh Sáu về phép thăm nhà, gần 3 ngày, bé Thu không nhận anh là ba, đến lúc nhận ra sự thật thì cha con đành phải chia tay.
Tình huống này có thể chia làm hai đoạn nhỏ:
Từ đầu cho đến- cũng không muốn bắt nó về: Niềm vui- nỗi thất vọng khi gặp con và sống bên con..
Tiếp theo cho đến- vừa nói vừa từ từ tuột xuống: buổi chia tay đầy nước mắt.
*Tình huống 2: Anh Sáu ở chiến khu làm chiếc lược ngà và hi sinh.
5: Nh©n vËt.
- Nh©n vËt chÝnh: anh S¸u vµ bÐ Thu
- V×: c©u chuyÖn xoay quanh hai nh©n vËt nµy ®Ó miªu t¶ diÔn biÕn t©m lý, t×nh c¶m cña hai cha con.
II.Phân tích văn bản
1.Tâm trạng, thái độ của bé Thu:
*Khi gÆp «ng S¸u: - Trßn m¾t ,ng¬ ng¸c, l¹ lïng…
-Nã chíp m¾t, mÆt t¸i ®i. Vôt ch¹y vµ kªu thÐt lªn…
=> KÓ xen t¶:Sù ngì ngµng,t©m tr¹ng cã phÇn sî sÖt.
* Nh÷ng ngµy sèng bªn «ng S¸u:
- Ch¼ng bao giê gäi ba, nãi trèng kh«ng, h¾t c¸i trøng c¸ lµm c¬m b¾n tung tãe,kh«ng khãc, bá sang nhµ ngo¹i…
Em bÐ cã phÇn cøng ®Çu, ­¬ng ng¹nh, khã b¶o…Mét ®øa bÐ cã b¶n lÜnh sèng. §©y lµ ®iÒu dÔ hiÓu, kh«ng ®¸ng tr¸ch.
T×nh th­¬ng yªu m¸u thÞt nã chØ dµnh cho ng­êi cha trong ¶nh, kh«ng dÔ dµng chia sÎ cho ng­êi tù nhËn lµ cha nã.
2. Th¸i ®é, t©m tr¹ng khi nhËn cha:
- VÎ mÆt sÇm l¹i, buån rÇu,c¸i nh×n kh«ng ng¬ ng¸c ,l¹nh lïng, ®«i m¾t mªnh m«ng bçng x«n xao, nã bçng kªu thÐt lªn…Nã h«n, dang c¶ hai ch©n, vai nã run run…
=>KÓ xen t¶ cô thÓ, tØ mØ, kÕt hîp víi nh÷ng lêi nhËn xÐt cña ng­êi kÓ chuyÖn…=> Cuéc chia tay bÊt ngê, ®Çy c¶m ®éng. T×nh c¶m bÞ dån nÐn, sù ©n hËn bïng lªn m¹nh mÏ, hèi h¶ vµ quyÕt liÖt. T×nh c¶m cha con thiªng liªng,s©u s¾c.

Dặn dò:
+ Nắm chắc bố cục và tóm tắt truyện
+ Tình cảm anh Sáu dành cho con gái.
+ Lưu ý chi tiết anh Sáu làm cây lược cho con và bình luận câu nhận xét của người ban "Dường như ở trong anh chỉ có tình cha con là không chết".
Tiết : chiếc lược ngà
( Nguyễn quang sáng)
II: Phân tích văn bản:
2. Nhân vật ông Sáu:
* Trên đường về thăm con : Cái tình của người cha cứ nôn nao.
- Xuồng chưa cập bến, nhảy lên bờ, gọi Thu.con!
=> Tâm trạng sung sướng vì được gặp lại con.
II: Phân tích văn bản:
2. Nhân vật ông Sáu:
Th¸i ®é ngì ngµng, thÊt väng.
*Nh÷ng ngµy ë bªn con: Muèn ®­îc nghe tiÕng gäi ba, g¾p c¸i trøng c¸ cho con…
Cµng thÊt väng tr­íc nh÷ng ph¶n øng quyÕt liÖt cña con.
* Gi©y phót chia tay con:
- Kh«ng gi¸m nh×n con v× sî…
- Quay mÆt ®i giÊu kh«ng cho con nh×n thÊy m×nh khãc…
II: Phân tích văn bản:
2. Nhân vật ông Sáu:
Phút giây sung sướng hạnh phúc khi được nghe con gọi Ba. Phút giây thật ngắn ngủi, thật thiêng liêng.
* Những ngày sống xa con:
-ông đã đánh con.
-Lời hứa làm cây lược cho con..
-Chạy từ trong rừng về, mừng như trẻ được quà.
-Gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét chữ " yêu nhớ, tặng Thu con của ba"
Điều gì khiến ông ân hận?
II: Phân tích văn bản:
2. Nhân vật ông Sáu:
- Trước khi chết nhờ người bạn trao tận tay cho con cây lược rồi mới nhắm mắt.
- Người bạn đã nhận xét : Dường như ở trong anh chỉ có tình cha con là không chết.
=> Tình thương con đã khiến ông dành hết tâm trí để làm cây lược cho con. Cây lược đã trở thành kỉ vật thiêng liêng nó ghi nhận tình cảm cha con sâu nặng của ông Sáu.
II: Phân tích văn bản:
2. Nhân vật ông Sáu:
Câu chuyện còn có ý nghĩa gì?
Thấm thía những đau thương mất mát, những éo le mà chiến tranh đã mang đến cho bao người, bao gia đình.
Nhận xét gì về vai trò của người kể chuyện?
Người kể đứng ngoài câu chuyện, chứng kiến câu chuyện đầy cảm động giữa hai cha con ông sáu. Có những lúc người kể như nhập vào nhân vật, đồng cảm, chia sẻ với nhân vật.Lời kể cũng hết sức khấch quan=> Người kể am hiểu tâm lí nhân vật.
III: Tổng kết:
* NT: - T¹o ra t×nh huèng bÊt ngê.
- Cèt truyÖn hÕt søc chÆt chÏ.
-Chän lùa vÞ trÝ ng­êi kÓ chuyÖn hîp lÝ,ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt…
* ND: T×nh c¶m cha con th¾m thiÕt, ®Çy c¶m ®éng. Gi¸ trÞ nh©n b¶n s©u s¾c cña truyÖn.
hướng dẫn về nhà:
- Học vở ghi để nắm nội dung văn bản.
- Chuẩn bị bài : Ôn tập Tiếng Việt.
- Viết đoạn văn diễn dịch hoặc quy nạp nêu cảm nghĩ về tình thương con sâu nặng của ông Sáu.