Bài 15. Chiếc lược ngà

Bài giảng ngữ văn 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Hiền
Tổ khoa học xã hội
Kiểm tra bài cũ
Câu1. Nối tên các tác phẩm ở cột A với năm sáng tác ở cột B sao cho đúng?
Tên tác phẩm Năm sáng tác
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ (Nguyễn Khoa Điềm) 1971
Bếp lửa (Bằng Việt) 1969
Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) 1963
Tiếng gà trưa (Xuân Quỳnh) 1968
Câu 2: Các bài thơ trên đều viết về tình cảm gì, trong hoàn cảnh nào?
Đáp án: Đều viết về tình yêu quê hương đất nước những năm tháng kháng chiến chống Mĩ cứu nước
TiÕt 71. V¨n b¶n
Nguyễn Quang Sáng
(Trích)
Chiếc lược ngà
Ông là nhà văn đã từng trải qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ
Từ sau năm 1954, ông bắt đầu viết văn và công tác tại Hội nhà văn khu IV
Năm 2000, ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
* Tác phẩm tiêu biểu:
- Truyện : Con chim vàng, Người quê hương, Bông cẩm thạch, Con mèo Fujita, Ông Năm Hạng, Tư Quắn, Tạo hoá dưới trần gian....
- Tiểu thuyết: Nhật kí người ở lại, Đất lửa, Mùa gió chướng, Dòng sông thơ ấu..
- Kịch bản phim: Như một huyền thoại, Mùa nước nổi, Dòng sông hát, Cho đến bao giờ... Riêng kịch bản phim "Mùa gió chướng" được Huy chương Bạc tại liên hoan phim toàn quốc năm 1980, kịch bản phim "Cánh đồng hoang" được tặng Huy chương Vàng Liên hoan phim toàn quốc năm 1980, Huy chương Vàng liên hoan phim quốc tế tại Maxcơva năm 1981...
Hướng dẫn đọc
- Bác Ba ( người kể chuyện ): giọng kể mạch lạc , đầm ấm , ngậm ngùi xúc động
- Ông Sáu : giọng âu yếm, xúc động khi mới được gặp con;buồn bực khổ tâm khi bé Thu không chịu nhận ông là cha.
- Bé Thu: giọng thất thanh khi sợ hãi ; trống không cộc lốc , lạnh nhạt khi chưa nhận ra ông Sáu là cha; giọng xúc động khi chia tay ba.
Anh Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi đến khi con lên 8 tuổi ông về thăm gia đình. Bé Thu không nhận ba vì vết thẹo trên mặt. Em đối xử với ba như người xa lạ
Đến lúc Thu nhận ra ba, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em cũng là lúc anh Sáu phải ra đi.
ở chiến trường, anh Sáu dồn hết tình cảm vào làm chiếc lược ngà
Trước lúc hi sinh, anh còn kịp đưa cây lược cho người bạn
Tóm tắt văn bản

*Tình huống 1: Ông Sáu về phép thăm nhà, nhưng thật trớ trêu bé Thu đã không nhận ông là ba, đến khi bé Thu nhận ra thì cha con ông phải chia tay.
- Buổi chia tay đầy nước mắt
- Tình trạng cha con anh Sáu trước buổi chia tay
(Từ đầu.chị cũng không muốn bắt nó về)


Tình huống 2: Anh Sáu trở lại chiến khu và làm chiếc lược ngà để tặng con nhưng anh chưa kịp trao món quà ấy cho con thì hi sinh.
(Tiếp.anh mới nhắm mắt đi xuôi)
bố cục

... Anh bước vội vàng với những bước dài, rồi lại kêu to:
- Thu ! Con.
Vừa lúc ấy , tôi đã đến gần anh.Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng , con anh sẽ chạy xô vào lòng anh , sẽ ôm chặt lấy cổ anh. Anh vừa bước , vừa khom người đưa tay đón chờ con. Nghe gọi , con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác , lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động . Mỗi lần bị xúc , vết thẹo dài bên má lại ửng đỏ lên , giần giật, trông rất dễ sợ. Với vẻ mặt xúc động ấy và hai tay vẫn đưa về phía trước , anh chầm chậm bước tới , giọng lặp bập run run :
- Ba đây con !
- Ba đây con !
Con bé thấy lạ quá, nó chớp mắt nhìn tôi như muốn hỏi đó là ai, mặt nó bỗng tái đi, rồi vụt chạy và kêu thét lên : "Má! Má !". Còn anh, anh đứng sững lại đó, nhìn theo con...

.Tiếng "ba". . . Con bé chẳng bao giờ chịu gọi.
. Phải gọi nhưng nó lại nói trổng.
. Con kêu rồi mà người ta không nghe.
. Nó ... bất thần hất cái trứng cá ra.
. Nó cầm đũa, gắp lại cái trứng cá vào chén, rồi lặng lẽ đứng dậy bước ra khỏi mâm.
. Nó nhảy xuống xuồng,... cố làm cho dây lòi tói khua rổn rảng, khua thật to.
. Nó sang nhà ngoại mét với ngoại và khóc ở bên ấy.
Thảo luận:
Trong tình huống này, bé Thu có mấy lựa chọn
Nếu kiên quyết không gọi anh Sáu là "ba" thì cơm sẽ bị nhão
Gọi "ba" để được giúp đỡ

Thảo luận
? Theo em, những lời nói, hành động của bé Thu có đáng trách không? Vì sao?
Đáp án:
Không đáng trách, bởi trong hoàn cảnh xa cách và trắc trở của chiến tranh Thu còn quá nhỏ để có thể hiểu được những tình thế éo le của đời sống và người lớn không kịp chuẩn bị cho Thu đón nhận những khả năng bất thường.
Luyện tập
Hãy lựa chọn phương án trả lời đúng.
Những phản ứng tâm lí của bé Thu khi không chịu nhận ông Sáu là cha:
A, Là những phản ứng hoàn toàn tự nhiên của các em bé, trong đó có Thu.
B, Chứng tỏ bé Thu có cá tính mạnh mẽ và tình cảm chân thành.
C, Chứng tỏ bé Thu có một niềm kiêu hãnh, một tình yêu sâu sắc đối với người cha (trong ảnh) của em.
D, Cả A, B, C đều đúng.
Hướng dẫn về nhà:

1. Luyện đọc diễn cảm
2. Học bài và nắm được nội dung của bài hoc.
3. Soạn tiếp:
- Thái độ và hành động của Thu khi nhận ra ba.
- Phân tích tình cảm của ông Sáu đối với con
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô và các em!
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô và các em!