Bài 15. Chiếc lược ngà

Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
Anh Sáu luôn mong gặp con nhưng khi gặp con anh không nhận ra anh.
Khi con anh nhận ra anh chính là lúc anh phải xa con.
Tình huống bất ngờ và éo le.









Tình huống nào bộc lộ tình cảm sâu sắc và cảm động tình cha con của ông Sáu và bé Thu?

Nhận xét tình huống của truyện?

(Nguyễn Quang Sáng)
... Anh bước vội vàng với những bước dài, rồi lại kêu to:
- Thu ! Con.
Vừa lúc ấy, tôi đã đến gần anh. Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh. Anh vừa bước , vừa khom người đưa tay đón chờ con. Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động. Mỗi lần bị xúc , vết thẹo dài bên má lại ửng đỏ lên, giần giật, trông rất dễ sợ. Với vẻ mặt xúc động ấy và hai tay vẫn đưa về phía trước, anh chầm chậm bước tới , giọng lặp bập run run :
- Ba dõy con!
- Ba dõy con!

kêu to:
- Thu ! Con.
vừa
khom người đưa tay đón chờ con
- Ba đây con !
- Ba đây con !
Con bé thấy lạ quḠnó chớp mắt nhìn tôi… rồi vụt chạy và kêu thét lên: “Má! Má”. Còn anh, anh đứng sững lại nhìn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy… Suốt ngày anh chẳng đi đâu xa, lúc nào cũng vỗ về con.
…Không ghìm được xúc động và không muốn cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con.

anh đứng sững lại nhìn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại hai tay buông xuống như bị gãy…
anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt
…Nhìn đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu. Tôi thấy đôi mắt mênh mông của con bé bỗng xôn xao.
Thôi! Ba đi nghe con! -Anh Sáu khẽ nói
Chúng tôi, mọi người - kể cả anh,đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó. Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con như bỗng nổi dậy trong người nó, trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét lên:
Ba…a…a…ba !
Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa.
kêu thét lên:
Ba…a…a…ba !
…Đó là tiếng “ba” mà nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng “ba” như vỡ tung ra từ đáy lòng nó, nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó…Nó vừa ôm chặt lấy cổ ba nó vừa nói trong tiếng khóc:
- Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!
Ba nó bế nó lên. Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa.
…Con bé lại ôm chầm ba nó một lần nữa và mếu máo:
- Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba! - Nó nói trong tiếng nấc, vừa nói vừa tụt xuống.
nó chạy thót lên và dang hai tay ôm
chặt lấy cổ ba nó…
- Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!
tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài
Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn
- Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
a. Nhân vật ông Sáu:
Rất mong gặp con, ôm con vào lòng để thoả lòng mong nhớ. (Dẫn chứng)
Luôn quan tâm đến con và chờ đợi con gái gọi mình là cha. (Dẫn chứng)
Ân hận và thực hiện lời hứa với con, làm chiếc lược ngà và trước lúc “ra đi” anh vẫn luôn muốn cây lược phải được trao đến tận tay con gái anh. (Dẫn chứng)






Tâm trạng lần dầu tiên gặp con? (Dẫn chứng)
Tâm trạng những ngày đoàn tụ? (Dẫn chứng)

Tâm trạng những ngày xa con? (Dẫn chứng)
(Nguyễn Quang Sáng)
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
a. Nhân vật ông Sáu:
b. Nhân vật bé Thu:
Từ chối sự quan tâm chăm sóc của ông Sáu vì nghĩ rằng đó không phải là cha mình. (Dẫn chứng)
Hiểu ra, gọi anh bằng ba và thể hiện tình cảm của mình. (Dẫn chứng)









Thái độ và hành động của bé thu trước khi nhận ra anh sáu? (Dẫn chứng)

Thái độ và hành động của bé thu khi nhận ra anh sáu? (Dẫn chứng)

(Nguyễn Quang Sáng)
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
a. Nhân vật ông Sáu:
b. Nhân vật bé Thu:
c. Cách xây dựng nhân vật:
Nghệ thuật: Xây dựng nhân vật cách miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu.














Theo em tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì để xây dựng nhân vật?

(Nguyễn Quang Sáng)
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
3) Tổng kết:
Nghệ thuật:
- Tạo tình huống truyện éo le.
- Cốt truyện mang yếu tố bất ngờ.
- Xây dựng diễn biến tâm lí nhân vật rất thành công.
- Chọn ngôi kể thích hợp (Bạn anh Sáu người chứng kiến câu chuyện)











Nêu vài nét về nghệ thuật của văn bản Chiếc lược ngà? (Tình huống, cốt truyện, cách xây dựng nhân vật, ngôi kể)

(Nguyễn Quang Sáng)
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
3) Tổng kết:
Nghệ thuật:
Ý nghĩa: Là câu chuyện cảm động về tình cha con sâu nặng. Ngoài ra chuyện còn cho ta hiểu thêm về những mất mát to lớn về chiến tranh mà nhân dân ta đã trải qua trong kháng chiến chống Mĩ.












Em hãy rút ra ý nghĩa của văn bản?



(Nguyễn Quang Sáng)
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
3) Tổng kết:
III. Luyện tập:
+ Lúc đầu con bé không nhận ra anh vì chỉ nhìn thấy ba nó trong tấm ảnh mà thôi. Mà trong tấm ảnh ba nó không có cái thẹo trên mặt.
+ Hiểu ra mọi chuyện và nhận ra anh.
+ Nhất quán trong tính cách vì đây là nhân vật trẻ thơ. (Có cách nhìn và cách nghĩ rất hồn nhiên và ngây thơ)









Hành động và thái độ của bé thu rất trái ngược trong những ngày đầu khi ông Sáu về thăm nhà và lúc ông sắp ra đi, nhưng vẫn nhất quán trong tính cách của nhân vật. Em hãy giải thích điều đó?

(Nguyễn Quang Sáng)
Tuần: 15
B. Văn
I. Tìm hiểu chung
1) Đọc:
2) Tác giả:
3) Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1) Tính huống của truyện:
2) Diễn biến tâm trạng của nhân vật:
3) Tổng kết:
III. Luyện tập:

VI. Hướng dẫn tự học:









Đọc, nhớ những chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trích.
Nắm được kiến thức của bài học, tìm các chi tiết chứng minh cho những nội dung này.
Soạn: Ôn tập tập làm văn.
(Nguyễn Quang Sáng)
II. Đề:
Câu 1: Sơ đồ hóa các phương châm hội thoại đã học? Mỗi phương châm phải có khái niệm kèm theo? Câu tục ngữ sau liên quan đến phương châm hội thoại nào? “Câu nhịn chín câu lành.” (4đ)
Câu 2: Viết đoạn văn chuyển câu tục ngữ sau thành cách đẫn trực tiếp hoặc gián tiếp: Tiên học lễ, hậu học văn. (2đ)
Câu 3: Thuật ngữ là gì? Cho 4 ví dụ về khoa học văn học? (1đ)
Câu 4: Đặt câu với từ học tập? (Có phép tu từ so sánh, phân tích cấu trúc ngữ pháp) (2đ)