Bài 15. Chiếc lược ngà

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ
MÔN: NGỮ VĂN 9
ĐƠN VỊ: THCS NGUYỄN HUỆ
GV: Nguyễn Thị Ngọc Ánh
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
I/ Giới thiệu
II/ Đọc - Tóm tắt - Bố cục
III/ Tìm hiểu văn bản
1- Niềm khao khát tình cha của bé Thu
a- Trước khi nhận cha
b- Khi nhận cha
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
Vẻ mặt buồn rầu, đôi mắt to hơn, cái nhìn ngơ ngác
Thu kêu thét lên :Ba..a..a..ba!
-Ba! không cho ba đi! ba ở nhà với con!
Nó hôn cùng khắp..và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó
Con bé hét lớn, hai tay nó siết chặt lấy cổ, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, đôi vai run run
Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba
Nỗi mong nhớ người cha bị dồn nén nay bùng phát thật mạnh mẽ, hối hả, cuống quýt xen lẫn ân hận
Nhờ lời giải thích của bà ngoại
Câu hỏi thảo luận: Qua phân tích, em biết gì về nhân vật bé Thu, nêu nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả?
- Thu là một cô bé có cá tính mạnh mẽ, tình cảm rạch ròi, dứt khoát nhưng vẫn hồn nhiên ngây thơ.
- Tác giả am hiểu tâm tâm lí nhân vật, diễn tả sinh động với tấm lòng trân trọng trẻ thơ.
Người kể là bạn ông Sáu, chứng kiến cảnh ấy người kể cảm thấy xúc động vô cùng “ tiếng kêu như xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đó là tiếng “ba” mà nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng “ba” như vỡ tung ra từ đáy lòng nó”. Lòng trắc ẩn, sự thấu hiểu những hy sinh mà bạn mình phải chịu đựng khiến cho người kể “bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim tôi”
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
I/ Giới thiệu
II/ Đọc - Tóm tắt - Bố cục
III/ Tìm hiểu văn bản
1- Niềm khao khát tình cha của bé Thu
a- Trước khi nhận cha
b- Khi nhận cha
Tình cảm mạnh mẽ, hối hả, cuống quýt có xen lẫn sự hối hận.
=> Bé Thu có tình cảm thật sâu sắc mạnh mẽ, cá tính cứng cỏi nhưng cũng rất hồn nhiên, ngây thơ.
2- Nỗi niềm của người cha
a- Trong chuyến về thăm nhà
?Vì sao người thân mà ông Sáu khao khát được gặp nhất trong chuyến về thăm nhà chính là đứa con ?
- Lúc ông Sáu xa con, con chưa đầy 1 tuổi, chỉ thấy con qua tấm ảnh nhỏ, thời gian xa con đã 8 năm
-Thu là con gái đầu lòng, cũng là đứa con duy nhất của ông
Nhớ con cồn cào, khát khao ngày về với con.
- Không đợi xuồng cập bến nhún chân nhảy thót lên bờ bước vội vàng với những bước dài, kêu to: “Thu! con”
- Suốt ngày anh chẳng đi đâu xa, lúc nào cũng vỗ về con bé.Anh mong nghe được một tiếng “ba”
- Trong bữa ăn con bé đã hất tung cái trứng cá làm cơm văng tung tóe, giận quá anh đã vung tay đánh con.
?Nỗi khao khát ấy được ông Sáu thể hiện qua chi tiết nào.?
- Háo hức mong gặp con, quan tâm chăm sóc con và mong được nghe con gọi một tiếng “ba”.
- Vui sướng khi nghe con gọi “ba”.
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
I/ Giới thiệu
II/ Đọc - Tóm tắt - Bố cục
III/ Tìm hiểu văn bản
1- Niềm khao khát tình cha của bé Thu
a- Trước khi nhận cha
2- Nỗi niềm của người cha
a- Trong chuyến về thăm nhà
b- Khi nhận cha
- Háo hức mong gặp con, mấy ngày ở nhà luôn quan tâm chăm sóc con và mong được nghe con gọi một tiếng ba.
- Trước lúc ra đi vui sướng khi nghe con gọi “ba”.
b-Khi trở lại chiến trường
Ân hận vì đánh con
Cưa từng chiếc răng lược, thận trọng tỉ mỉ như một người thợ bạc .
Hớn hở như một đứa trẻ được quà khi tìm được khúc ngà voi tỉ mỉ như một người thợ bạc .
Gò lưng tẩn mẩn khắc từng nét chữ lên sống lưng cây lược: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”.
- Cây lược gỡ rối được phần nào tâm trạng của ông Sáu, nhớ con lấy cây lược ra ngắm, chải cho thêm bóng mượt, mong ngày về gặp con.
Câu hỏi thảo luận: Tìm và phân tích về hành động của ông Sáu khi trở lại chiến trường để thấy được tình yêu con sâu nặng của người cha.
Tình yêu con sậu nặng, chiếc lược đã làm vơi đi nỗi nhớ sự ân hận trong lòng người cha.
Ông Sáu là một chiến sĩ cách mạng dũng cảm, một người cha hết lòng yêu con.
ba
con
Yêu
nhớ
tặng
Thu
của
Học sinh chia sẻ với bạn:Vì sao nói: “chiếc lược ngà là kỉ vật thiêng liêng của người cha để lại”. Câu chuyện đã gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm gia đình trong hoàn cảnh chiến tranh.
- Vật kỉ niệm duy nhất của người cha để lại, là biểu tượng của tình yêu thương, săn sóc của người cha giành cho con, dù cho đến phút cuối cùng của sự sống.
- Câu chuyện gợi cho người đọc những đau thương mất mát, éo le mà chiến tranh gây ra cho bao người, bao gia đình nhưng sức mạnh của bom đạn không giết chết được tình phụ tử thiêng liêng.
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
I/ Giới thiệu
II/ Đọc - Tóm tắt - Bố cục
III/ Tìm hiểu văn bản
1- Niềm khao khát tình cha của bé Thu
a- Trước khi nhận cha
b- Khi nhận cha
2- Nỗi niềm của người cha
a- Trong chuyến về thăm nhà
b- Khi trở lại chiến trường
Ân hận, day dứt vì đã đánh con, dồn tâm sức làm cây lược ngà rất kì công nhưng chưa kịp trao cho con thì đã hi sinh.
=> Tình cha con sâu nặng, chính chiến tranh đã gây nên những mất mát đau thương cho bao người, bao gia đình.
“Nhìn gương mặt có những nét quen, tôi ngờ ngợ và hỏi thăm cô gái ..Thì ra, cô du kích giao liên đó chính là Thu con gái của bạn tôi .”
“Nhận lại cây lược ngà từ tay người bạn chiến đấu của cha mình, gương mặt cô du kích giao liên xúc động đến thẫn thờ, và những giọt nước mắt cứ lăn dài trên má”
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
I/ Giới thiệu
II/ Đọc - Tóm tắt - Bố cục
III/ Tìm hiểu văn bản
1- Niềm khao khát tình cha của bé Thu
a- Trước khi nhận cha
b- Khi nhận cha
2- Nỗi niềm của người cha
a- Trong chuyến về thăm nhà
b- Khi trở lại chiến trường
III/ Tổng kết
Đoạn trích Chiếc lược ngà đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh .
Truyện đã thành công trong việc xây dựng cốt truyện có yếu tố bất ngờ, hợp lí, tình huống truyện éo le; người kể chuyện hợp lí; miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế.
? Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn “ Chiếc lược ngà”
Tiết 72: CHIẾC LƯỢC NGÀ (tt)
- Nguyễn Quang Sáng -
I/ Giới thiệu
II/ Đọc - Tóm tắt - Bố cục
III/ Tìm hiểu văn bản
1- Niềm khao khát tình cha của bé Thu
a- Trước khi nhận cha
b- Khi nhận cha
2- Nỗi niềm của người cha
a- Trong chuyến về thăm nhà
b- Khi trở lại chiến trường
III/ Tổng kết
Ghi nhớ SGK/ 202
Ép gọi tên ba, em gọi trống không
Trước nồi cơm to tự mình chắt nước.
Bởi một điều trong em chắc như đinh đóng cột .
Không phải là ba thì quyết không gọi
Không phải là ba thì quyết không
Nỗi đau đớn khiến lòng cha như xé
Cười vậy thôi mà khóc cũng vậy thôi.
Miếng chứng cá to cha gắp phần con
Con vung đũa hất tung khỏi chén
Lòng cha không kìm nén
Đánh quát con mà đau buốt tâm can
Bởi gần con chẳng được bao lâu
Ngày nghỉ phép tính từng giây từng phút
Nhớ thương con ba biết làm sao .
Phút chia tay ba chỉ dám nhìn con
Cố kìm nén nói với con khe khẽ :
“Thôi ba đi nghe con”
Bởi sợ con thêm một vết thương lòng .
Trong lúc chẳng ai ngờ
Bỗng bé Thu thét gọi :
Tiếng “Ba…a…a…ba”sâu thẳm tận đáy lòng
Chuyện kể về một người cha và cô con gái nhỏ
Cha xa con khi con tròn một tuổi
Tám năm dòng vời vợi nỗi nhớ con
Ngày hoà bình 3 ngày phép thăm con
Cứ ngỡ rằng nhớ thương được được bù đắp
Vòng tay cha ôm chặt con nồng nàn tình phụ tử.
Có ngờ đâu giây phút gặp con vòng tay chờ đợi.
Gấp gáp bước chân, gọi tên con mà nghèn nghẹn run run
Cô bé giật mình hoảng hốt, miệng kêu má bỏ chạy thất kinh.
Để lại cha choáng váng bàng hoàng, chết lặng không kịp hiểu vì sao.
Những ngày còn lại, cha chẳng dám đi đâu.
Chỉ tìm cách gần con.
Nhưng càng gần, con càng lánh xa.
Càng tình cảm con càng lạnh nhạt .
Chỉ mong con gọi một tiếng là ba
Một tiếng thôi cũng đủ với ông rồi.
Song đâu có được .
Bởi con gái ông bướng bỉnh đến lạ kỳ.
KÍNH CHÚC
QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
CÔNG TÁC TỐT HỌC TẬP TỐT
NGUYỄN QUANG SÁNG