Bài 15. Chiếc lược ngà

Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!
Ngữ văn 9
Kiểm tra bài cũ
Truyện Chiếc lược ngà đã gợi lại
những năm tháng chiến tranh và tuổi thơ
tội nghiệp của bé Thu. Hãy hình dung và
ghi lại bằng một khổ thơ tám chữ vừa học
chiếc lược ngà
Nguyễn Quang Sáng
Tiết 72
c. Giờ phút chia tay
Đến lúc chia tay, mang ba lô trên vai, sau khi bắt tay hết mọi người, anh Sáu mới đưa mắt nhìn con, thấy nó đứng trong góc nhà.
Chắc anh cũng muốn ôm con, hôn con, nhưng hình như cũng lại sợ nó giẫy lên lại bỏ chạy, nên anh chỉ đứng nhìn nó. Anh nhìn với đôI mắt trìu mến lẫn buồn rầu. TôI thấy đôI mắt mênh mông của con bé bỗng xôn xao.- Thôi! Ba đI nghe con!- Anh Sáu khe khẽ nói.
Chúng tôI, mọi người- kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi. Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con bỗng nổi dậy trong người nó, trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét lên: - Ba.a.a.ba!. Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đó là tiếng ba mà nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng ba như vỡ tung ra từ đáy lòng nó, nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang tay ôm chặt lấy cổ ba nó. TôI thấy làn tóc tơ sau ót nó dựng đứng lên.
Nó vừa ôm chặt lấy cổ ba nó vừa nói trong tiếng khóc: - Ba! Không cho ba đI nữa! Ba ở nhà với con!
Ba nó bế nó lên. Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa.

- Ba .. a ..a .ba!
Tiếng kêu

nhanh
.
cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và


hai tay lấy cổ... Hai chân lấy ba .. đôi vai nhỏ bé
hôn cả vết thẹo dài
Kêu thét lên:
chạy xô tới
chạy thót lên,
như tiếng xé
như vỡ bung ra.
như một con sóc,
ôm chặt
Hôn ba nó
Hét lên,
siết chặt
câu chặt
run run

- Sự chuộc lỗi,
niềm ân hận, xót xa.

- Sự níu giữ muộn màng
trong nước mắt
- Tiếng gọi oà vỡ từ tình yêu,
nỗi nhớ sau bao năm kìm nén
- Gọi ba : Tình yêu thương,
nỗi nhớ vỡ oà
- Hôn ba: sự chuộc lỗi,
niềm ân hận, xót xa
Ôm ba: níu giữ muộn
màng trong nước mắt
Thảo luận !
Những cử chỉ, lời nói, hành động
của Thu ở đây có mâu thuẫn với thái độ
từ chối quyết liệt trong mấy ngày
ông Sáu ở nhà không? Vì sao?
Không nhận cha:
vết thẹo,
không giống ba
trong ảnh
=> tình yêu ba Không
gì lay chuyển
Thu nhận cha
vì hiểu ra
nguyên nhân:
vết thẹo
=> càng yêu ba
mãnh liệt hơn.
Đều là biểu hiện của tình yêu mãnh liệt
chân thành Xúc động.
Thống nhất
- Tố cáo sự khốc liệt của chiến tranh
- Nút thắt, nút mở, Tạo tình huống éo le
Vết thẹo:
Một tuổi
- ba đI kháng chiến
Những năm tuổi thơ
đợi chờ mòn mỏi
Tám năm sau
- ba trở về
Ba ngày ba ở nhà
- không nhận ra
Nhận ra ba
- chia tay
Tình huống éo le

" Khi nào ba về ba mua cho con một cây lược nghe ba !"
Hụt hẫng,
thất vọng, đau đớn
Xúc động cao độ
khi nhận ra con
- Mong mỏi, khao khát gặp con


- Cái tình người cha nôn nao
Phút đầu tiên nhìn thấy - đoán là con- nhảy lên bờ

- Giọng nói lập bập
run run, vết sẹo giật giật
- Giơ hai tay về phía trước:
Ba đây con!

2- Tình cảm của ông Sáu dành cho con
a. Trên đường về thăm nhà.
- Con bé vụt chạy hoảng sợ
- Hai tay anh buông thõng
như bị gãy
Nghệ thuật
miêu tả tâm lí đặc sắc
b. Những ngày ở nhà
- Tỡm m?i cỏch d? g?n con:
Lúc nào cũng vỗ về con.
Mong đợi con gọi ba.
Gắp thức ăn cho con.

mong mỏi, khao khát đến cháy lòng tình yêu của con
* Nghe con gọi "ba" trong giờ phút chia tay.
- Sung sướng, hạnh phúc đến vô cùng vì cảm nhận
được tình ruột thịt từ đứa con bé bỏng, tội nghiệp
Không ghìm được
và không muốn cho con thấy mình
khóc, anh Sáu một tay ,
một tay rút khăn , rồi

xúc động
ôm con
lau nước mắt
hôn lên mái tóc con
Giọt nước mắt lặng thầm
nhưng đong đầy cảm xúc
Lấy vỏ đạn làm một cây cưa, khúc ngà thành từng miếng nhỏ
lưng, tẩn mẩn, từng nét, một hàng chữ nhỏ "yêu nhớ tặng Thu con của ba"
lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt
cưa
Gò
khắc
Mài
c. ở khu căn cứ
ông Sáu làm chiếc lược ngà
bằng cả tình yêu và nỗi nhớ con da diết.
Làm cây lược bằng cả tình yêu
và nỗi nhớ con da diết
- Nhớ con, ân hận vì đã đánh con
Vui mừng vì có cơ hội
thực hiện mơ ước của con
Nhưng rồi một chuyện không may xảy ra. Một ngày cuối năm năm mươI tám, năm đó ta chưa võ trang- trong một trận càn lớn của quân Mỹ nguỵ, anh Sáu bị hy sinh. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược , đưa cho tôI, và nhìn tôI một hồi lâu. tôI không đủ lời lẽ để tả lại cáI nhìn ấy, thỉnh thoảng tôi cứ nhớ lại đôi mắt của anh: "- TôI sẽ mang về tận tay cho cháu". TôI cúi xuống gần anh và khẽ nói. Đến lúc ấy, anh mới nhắm đI xuôi.
ước nguyện của
tình phụ tử
*Giờ phút hi sinh
- Không trăng trối được điều gì.
- Đưa tay vào túi, móc cây lược
- Nhìn"Tôi" một hồi lâu
ánh mắt
Điều trăng trối không lời
Sự uỷ thác
của người lính
Hành động
chuyển giao
sự sống
Tình yêu cha dành cho con
không thể chết
Ra đi, mang theo
lời dặn của con
ở chiến khu,
nhớ con da diết

Gửi lại cho
đồng đội
Tình huống éo le

Làm chiếc
lược ngà
Tình yêu cha
dành cho con
không thể chết
Tình huống éo le
* Tình huống 1:
Ông Sáu về phép thăm nhà, nhưng thật trớ trêu bé Thu đã không nhận ông là ba, đến lúc hiểu ra sự thật thì ba con phải chia tay
? Tình cảm mãnh liệt của bé Thu với ba.
* Tình huống 2:
ở khu căn cứ, Ông dồn hết tình thương, mong nhớ làm cây lược để tặng con, nhưng ông đã hi sinh chưa kịp trao món quà cho con
? Tình cảm sâu sắc của ba với con.
bất ngờ
hợp lí
III. Tổng kết
Nội dung
Tình cảm cha con sâu nặng
và cao đẹp trong hoàn cảnh
éo le của chiến tranh
Nghệ thuật
Tình huống bất ngờ, hợp lí
Miêu tả tâm lí, xây dựng
nhân vật thành công
Vừa kĨ câu chuyện được t� nhi�n vừa b�y tỏ thái độ, tình cảm đối với các nhân vật trong truyện .
Câu chuyện trở nên sinh ��ng, nhiỊu y�u t� tr� n�n b�t ng� h�n .
Nối kết tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu, làm cho câu chuyện mang tính chân thật hơn.
Vừa dẫn dắt câu chuyện, vừa nối kết tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu.
Truyện kể theo ngôI thứ nhất đặt vào nhân vật
bác Ba với kết cấu chuyện lồng trong chuyện
có tác dụng là?
Vừa kĨ câu chuyện được t� nhi�n vừa b�y tỏ thái độ, tình cảm đối với các nhân vật trong truyện .
Câu chuyện trở nên sinh ��ng, nhiỊu y�u t� tr� n�n b�t ng� h�n .
Nối kết tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu, làm cho câu chuyện mang tính chân thật hơn.
Vừa dẫn dắt câu chuyện, vừa nối kết tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu.
Truyện kể theo ngôI thứ nhất đặt vào nhân vật
bác Ba với kết cấu chuyện lồng trong chuyện
có tác dụng là?
Luyện tập
Ai
nhanh
hơn???
Món quà
ý nghĩa
Tình đồng chí đồng đội sâu sắc.
Tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le
của chiến tranh.
Sự hi sinh thầm lặng của người lính trong cuộc chiến tranh chống Mĩ cứu nước.
Sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh
Chủ đề chính của truyện Chiếc lược ngà
Món quà tuổi thơ, ước mơ của con.
Tình yêu, nỗi nhớ của cha.
Xoa dịu nỗi ân hận, giày vò
Cầu nối tình cha con
Một kỉ vật quý giá, thiêng liêng
ý nghĩa
Nhan đề
Chiếc lược ngà
Học xong "Chiếc lược ngà", 2 bạn tranh luận với nhau:
A: Hình ảnh Chiếc lược ngà tuy đơn sơ nhưng nó là
dấu ấn của những năm tháng chiến tranh ác liệt,
ông Sáu muốn gửi lại cho con để làm kỉ niệm.
- B: Hình ảnh chiếc lược ngà có ý nghĩa đặc biệt hơn,
nó thể hiện sâu sắc chủ đề tác phẩm.
Theo con ý kiến nào đúng? Vì sao?
Thảo luận!
Món quà tuổi thơ, ước mơ của con.
Tình yêu, nỗi nhớ của cha.
Xoa dịu nỗi ân hận, giày vò
Cầu nối tình cha con
Một kỉ vật quý giá, thiêng liêng
ý nghĩa
Nhan đề
Chiếc lược ngà

Bài tập
Viết lại đoạn truyện kể về cuộc
chia tay của hai cha con ông Sáu bằng lời
của bé Thu ( khi đã là cô giao liên)
chúc các em học tốt