Bài 15. Chiếc lược ngà

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Tóm tắt truyện Chiếc lược ngà.
2. Cho biết bố cục của truyện?
* Tóm tắt truyện Chiếc lược ngà:
Ông Sáu đi kháng chiến khi bé Thu chưa tròn một tuổi. Đến khi con gái lên tám, ông Sáu mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu nhất định không nhận ông là cha vì vết thẹo dài bên má làm cho ông Sáu không giống với người cha trong ảnh chụp chung với mẹ và đối xử với cha như người xa lạ, nhất định không gọi ông Sáu là cha. Đến khi Thu nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt thì cũng là lúc ông Sáu phải lên đường. Ở khu căn cứ, ông Sáu dồn hết tình yêu thươngvà tâm sức vào việc làm chiếc lược bằng ngà để làm quà tặng con gái yêu. Nhưng trong một trận càn, anh đã hi sinh. Trước khi nhắm mắt, ông còn kịp trao chiếc lược ngà cho người bạn, nhờ trao lại cho con gái.
b. Thái độ và hành động của Thu khi nhận ra người cha :
Con bé như bị bỏ rơi, lúc đứng vào góc nhà, lúc tựa cửa và cứ nhìn mọi người đang vây quanh ba nó. Vẻ mặt của của nó có cái gì hơi khác, nó không bướng bỉnh hay nhăn mày cau có nữa, vẻ mặt nó sầm lại buồn rầu, cái vẻ buồn trên gương mặt ngây thơ của con bé trông rất dễ thương…. Cái nhìn của nó không ngơ ngác , không lạ lùng mà với vẻ nghĩ ngợi sâu xa.
- Thôi! Ba đi nghe con!
Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi. Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con như bỗng nổi dậy trong người nó, trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét lên:
- Ba…a…a…ba!
Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đó là tiếng “ba” mà nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng “ba” như vỡ tung ra từ đáy lòng nó, nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó. Tôi thấy làn tóc tơ sau ót nó như dựng đứng lên.
Nó vừa ôm chặt lấy cổ ba nó vừa nói trong tiếng khóc:
- Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!
Ba nó bế nó lên. Nó hôn ba cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa.
So sánh thái độ và hành động của Thu trước và khi nhận ra cha ?
Thái độ, hành động của Thu trước khi nhận ra người cha
Thái độ, hành động của Thu khi nhận ra người cha
-Thu tỏ ra ngờ vực, lảng tránh.
Khi gặp ông Sáu, Thu hốt hoảng, mặt tái đi, vụt chạy, kêu thét lên.
- Thu gọi trống không với ông Sáu. Không nhờ ông Sáu chắt nước nồi cơm to, hất cái trứng cá mà ông Sáu gắp cho.
- Bị ông Sáu đánh bỏ về ngoại, cố ý khua dây cột xuồng kêu thật to.
















-Nó bỗng kêu thét lên : “Ba…a…a…ba !”.
- Nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt cổ ba.
- Nó nói trong tiếng khóc : “Không cho ba đi nữa ! Ba ở nhà với con !”.
-Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài trên má.
* Lúc mới về:
- Nôn nao, khao khát gặp con:
+ xuồng chưa cặp bến, nhảy thót
lên, vội vàng, đưa tay đón chờ…
+ kêu to: “Thu! Con”, “ Ba đây con!”
- Hụt hẫng, thất vọng.
+ đứng sững nhìn, mặt sầm lại
+ hai tay buông xuống như bị gãy
* Ba ngày ở nhà:
+ vỗ về, chờ gọi tiếng “ba”
+ nhìn con: lắc đầu, cười, không khóc được.
+ gắp trứng cá to…
+ đánh vào mông nó, la lên: “Sao mày cứng đầu vậy hả?”
 khổ tâm, bất lực
* Lúc chia tay:
+ đưa mắt nhìn con, trìu mến, lẫn buồn rầu.
+ “Thôi! Ba đi nghe con! ”
 Buồn đau, thất vọng
+ bỗng nghe kêu thét: “Ba... a… a… ba!”
+ bế con, ôm con, lau nước mắt, hôn mái tóc con. “Ba đi rồi ba về với con”
 sung sướng, hạnh phúc.
Tình cha con sâu nặng của ông Sáu
Lúc mới về
Ba ngày ở nhà
Lúc chia tay
Khi ở khu căn cứ
Nôn nao, khao khát gặp con
Hụt hẫng, thất vọng
khổ tâm
Buồn đau, thất vọng
sung sướng,
hạnh phúc.
Trước lúc hi sinh
Bất lực
Từ con đường mòn chạy lẫn trong rừng sâ, anh hớt hải chạy về
Nhưng rồi một chuyện không may xảy ra. Một ngày cuối năm…….trong một trận càn lớn của quân Mỹ - ngụy, anh Sáu bị hi sinh. Anh bị viên đạn của máy bay Mỹ bắn vào ngực. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. Tôi không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy, chỉ biết rằng, cho đến bây giờ, thỉnh thoảng tôi cứ nhớ lại đôi mắt của anh. - Tôi sẽ mang về trao tận tay cho cháu. Tôi cúi xuống gần anh và khẽ nói. Đến lúc này, anh mới nhắm mắt đi xuôi.
ánh mắt
Điều trăng trối không lời
ước nguyện của
tình phụ tử
Hành động
chuyển giao
sự sống
Sự uỷ thác
của người lính
Tình yêu cha dành cho con
không thể chết
Thái độ và hành động của bé Thu đối với ba rất trái ngược trong những ngày đầu khi ông sáu về thăm nhà và lúc ông sắp ra đi nhưng vẫn nhất quán trong tính cách của nhân vật. Em hãy giải thích điều đó.

BÉ THU
Khi chưa nhận ra cha: thờ ơ, lạnh lùng, xa cách, bướng bỉnh, ngang ngạnh khó hiểu, cự nự quyết liệt.
Khi nhận ra cha: tình cảm mạnh mẽ, ào ạt, hối hả, cuống quýt, xen lẫn sự hối hận.
* Tình cảm yêu thương cha sâu sắc, mãnh liệt, dứt khoát, rạch ròi.Tính cách cứng cỏi đến mức ương ngạnh.
* Tác giả rất am hiểu và miêu tả thành công tâm lí trẻ em.