Bài 15. Chiếc lược ngà

Người thực hiện: Đặng Thị Bích Nhuần
Giáo viên: Trường THCS Thượng Lâm
chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh
về dự hội thi giáo viên giỏi cấp huyện
Môn Ngữ văn 9
kiểm tra bài cũ
Em hãy nêu chủ đề của truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long ?
Truyện ca ngợi những con người lao động bình dị và ý nghĩa của những lao động thầm lặng trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

Tiết 71:
Chiếc lược ngà
NGUYỄN QUANG SÁNG
Các tác phẩm tiêu biểu
NGUYỄN QUANG SÁNG
* Chú ý các từ địa phương Nam Bộ.
- Vết thẹo: vết sẹo.
- Nói trổng: nói trống không.
Lui cui: lúi húi.
Cái vá: cái muôi
Lòi tói: dây xích sắt hoặc dây chão lớn dùng để buộc tàu thuyền.
Tóm tắt
1
2
4
3
Bé Thu nhận ra ba thì anh Sáu lại phải lên đường.
Anh Sáu về thăm nhà sau tám năm xa cách.
Ở khu căn cứ, anh Sáu làm chiếc lược để tặng con.
Anh Sáu nhờ bác Ba trao chiếc lược cho con.
* Ngôi kể:
ngôi thứ nhất, người kể là bác Ba,
* Chủ đề:
Ca ngợi tình cảm sâu nặng của cha con ông Sáu trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh.
=> Làm cho câu chuyện vừa chân thực vừa khách quan có cài nhìn nhiều chiều.
* Bố cục:
2 phần
Phần 1: Từ đầu … đến “từ từ tuột xuống”
=> Ba ngày phép của anh Sáu
Phần 2: Còn lại
=> Anh Sáu trở lại khu căn cứ
TH1: Hai cha con gặp nhau sau tám năm xa cách nhưng bé Thu không nhận ra cha. Đến khi nhận ra ba thì anh Sáu lại phải lên đường.
TH2: Ở khu căn cứ anh dồn hết tình yêu thương vào việc làm cây lược để tặng con. Nhưng chưa kịp trao cho con thì anh Sáu đã hy sinh.
Tình huống
=> Tình cảm của bé Thu dành cho cha.
=> Tình cảm ông Sáu dành cho con
* Khi mới gặp ông Sáu:
+ Giật mình, tròn mắt nhìn ngơ ngác, lạ lùng.
+ Tái mặt, vụt chạy thét lên: “Má! Má !”...
-> Ngạc nhiên, hoảng hốt, sợ hãi.
* Những ngày ông Sáu ở nhà:
+ Vô ăn cơm!
+ Cơm chín rồi !
+ Con kêu rồi mà người ta không nghe.
+ Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái !...
- Nhất định không chịu gọi ba, nói trổng, gọi trổng.
-> Ngờ vực, lảng tránh, lạnh nhạt.
+ Bị đánh nhưng không khóc. xuống xuồng bỏ sang bà ngoại.
* Khi ông Sáu gắp miếng trứng cá
+ Hất cái trứng ra, cơm văng tung tóe…
-> Bướng bỉnh, ngang ngạnh, cứng đầu
Có ý kiến cho rằng: Những phản ứng quyết liệt không chấp nhận ông Sáu là ba càng chứng tỏ cô bé yêu cha vô cùng sâu sắc. Em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì sao ?
Thảo luận
“Sáng hôm sau, bà con bên nội, bên ngoại đến rất đông. Cả con bé cũng theo ngoại nó về. Anh Sáu phải lo tiếp khách, anh như không chú ý đến con nữa. Còn chị Sáu thì lo chuẩn bị đồ đạc cho chồng, chị lo xếp từng chiếc áo, gói ghém đồ đạc vụn vặt vào cái túi nhỏ, chị cứ lúi húi bên chiếc ba lô. Con bé như bị bỏ rơi, , lúc đứng vào góc nhà, lúc đứng tựa cửa và cứ nhìn mọi người đang vây quanh ba nó. Vẻ mặt của nó có cái gì hơi khác, nó không bướng bỉnh hay nhăn mày cau có nữa, vẻ mặt nó sầm lại buồn rầu, cái vẻ buồn trên gương mặt ngây thơ của con bé trông rất dễ thương. Với đôi mi dài uốn cong, và như không bao giờ chớp, đôi mắt nó như to hơn, cái nhìn của nó không ngơ ngác, không lạ lùng, nó nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa.”
“Sáng hôm sau, bà con bên nội, bên ngoại đến rất đông. Cả con bé cũng theo ngoại nó về. Anh Sáu phải lo tiếp khách, anh như không chú ý đến con nữa. Còn chị Sáu thì lo chuẩn bị đồ đạc cho chồng, chị lo xếp từng chiếc áo, gói ghém đồ đạc vụn vặt vào cái túi nhỏ, chị cứ lúi húi bên chiếc ba lô. Con bé như bị bỏ rơi, , lúc đứng vào góc nhà, lúc đứng tựa cửa và cứ nhìn mọi người đang vây quanh ba nó. Vẻ mặt của nó có cái gì hơi khác, nó không bướng bỉnh hay nhăn mày cau có nữa, vẻ mặt nó sầm lại buồn rầu, cái vẻ buồn trên gương mặt ngây thơ của con bé trông rất dễ thương. Với đôi mi dài uốn cong, và như không bao giờ chớp, đôi mắt nó như to hơn, cái nhìn của nó không ngơ ngác, không lạ lùng, nó nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa.”
-> Ân hận, nuối tiếc.
+ Kêu thét lên: “Ba…a…a.. ba!”
+ Dang hai tay, hai chân, câu chặt không chịu cho ba đi
+ Hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và cả vết thẹo dài bên má.
+ Dặn ba mua cho con một cây lược...”
-> Trỗi dậy tình yêu mãnh liệt, cháy bỏng, thiết tha.
kể chuyện tự nhiên, miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế, sâu sắc.
*Khi anh Sáu nói lời từ biệt:
* Nghệ thuật:
Nhân vật bé Thu


Chưa nhận ra ba
Đã nhận ra ba
Ngạc nhiên, hoảng hốt, sợ hãi
Ngờ vực, lảng tránh, lạnh nhạt
Bướng bỉnh, ngang ngạnh
Hối hận, nuối tiếc
Tình cảm mạnh mẽ, cháy bỏng
Tài năng miêu tả tâm lý tinh tế, sâu sắc
Cô bé hồn nhiên, ngây thơ, tình cảm mạnh mẽ, dứt khoát.
Yêu sâu sắc người cha trong tâm trí
Yêu ba mãnh liệt, cháy bỏng
Đọc kỹ lại văn bản và tóm tắt thành thạo
Hiểu được diễn biến tâm lý nhân vật bé Thu trong truyện.
Chuẩn bị tiết sau tìm hiểu tiếp văn bản này
Hướng dẫn tự học
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CHÚC THẦY CÔ SỨC KHOẺ, CÁC EM HỌC TẬP TỐT
Chăm ngoan - Đoàn kết - Học giỏi
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHỎE, CÁC EM HỌC TỐT