Bài 14. Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

trường THcs kim chung
Hà nội -2009
chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học
lịch sử 9
CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN I CỦA PHÁP
I. Chương trình khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp.
1. Nguyên nhân.
Phần II: lịch sử Việt Nam từ năm 1919 đến nay
Chương I-Việt Nam trong những năm 1919-1930
Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
- Sau chiến tranh TG I, TD Pháp bị thiện hại nặng nề về người và của.
Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
I. Chương trình khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp.
1. Nguyên nhân.
2. Mục đích.
Thực dân Pháp khai thác lần II ở Đông Dương nhằm mục đích gì?
-Vơ vét và bóc lột thuộc địa để bù đắp vào sự thiệt hại trong chiến tranh.
- Khôi phục lại địa vị trong chiến tranh.
Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
I. Chương trình khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp.
1. Nguyên nhân.
2. Mục đích.
3. Nội dung
Biểu đồ nguồn vốn đầu tư của
các công ti ở Đông Dương( triệu phrăng)
So sánh chương trình khai thác lần thứ hai với chương trình khai thác lần thứ nhất em có nhận xét gì?
- Tăng cương vốn đầu tư và quy mô sản xuất.
Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
I. Chương trình khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp.
1. Nguyên nhân.
2. Mục đích.
3. Nội dung
- Tăng cương vốn đầu tư và quy mô sản xuất.
- GTVT, ngân hàng Đông Dương, thuế.
Dựa vào lược đồ em cho biết TD Pháp tập trung vào những nguồn lợi nào?
H27. Nguồn lợi của tư bản Pháp ở Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ hai.
-Nông nghiệp
- Công nghiệp
-Thương nghiệp
a. Nông nhgiệp:
- TD Pháp tăng cường vốn vào VN.
+ 1924 số vốn bỏ vào nông nghiệp là 52 triệu phrăng.
+ 1927 số vốn bỏ voà nông nghiệp là 400 triệu phrăng.
- TD Pháp ra sức cướp ruộng đất để lập ra đồn điền trồng các loại cây: cao su, chè, cà phê, thuốc lá.
2. Công nghiệp:
Chú trọng khai thác mỏ than.
+ Vào những năm 20 nhiều công ty khai mỏ mới ra đời: Than Hạ Long- Đồng Đăng, Công ty than và mỏ kim khí Đông Dương, Công ty than Tuyên Quang, Công ty than Đông Triều.
+ 1911 : 6 vạn ha, năm 1930 : 43vạn
ha,1919 thu được số lãi là 2,5 triệu
phrăng, 1925: 36.200.000 phrăng

- Số lượng khai thác than tăng dần:
1919: 665.000 tấn.1929: 1.972.000 tấn.
- Khai th¸c thiÕc t¨ng gÊp 3 lÇn, kÏm 1,5 lÇn, vofram 1,2 lÇ.
Nam Định( dệt,đường,rượu, xay xát ).
HàNội(rượu,giấy,diêm,đường,gạch,xay xát).
Sài Gòn( rượu,xay xát, thuỷ tinh,thuốc lá,đường,sợi).

Vinh( gỗ, diêm)
* Mở thêm một số xí nghiệp công nghiệp ở các thành phố lớn: Hải Phòng( dệt, thuỷ tinh, xi măng).
c. Giao thông vận tải.
Đông Hà


1927
1922
Đồng Đăng
Na Sầm


Giao thông vận tải được đầu tư phát triển thêm:
+ Đường Sắt xuyên Đông Dương như các đoạn đường Đồng Đăng- Na Sầm( 1922), Vinh - Đông Hà( 1927).Tính đến năm 1931 Pháp đã xây dựng được 2389 km đường sắt trên lãnh thổ Việt Nam.
+ Về đường bộ, tốc độ xây dựng các tuyến đường liên tỉnh cũng như mọi tỉnh diễn ra khá nhanh. Đến 1930 đã mở gần 15.000 km đường quốc lộ và đường liên tỉnh.
Vinh
Đông Hà


1927
1922
Đồng Đăng
Na Sầm


Vinh
f. Thuế khoá:
d. Th­¬ng nghiÖp.
e. Ngân hàng:
- Phát triển hơn trước chiến tranh, để nắm chặt thị trường TD Pháp đánh thuế rất nặng vào hành hoá VN quen dùng như: Trung quốc, Nhật Bản.
Ngân hàng Đông Dương đóng vai trò chi phối hầu hếtt các hoạt động kinh tế, tài chính ở Việt Nam.
- Chúng tăng ngạch thuế, mức thuế, nhất là thuế đinh, thuế điền, một suất thuế đinh( 1 người nam đến tuổi quy định) 60 kg thóc và thêm 15% phụ thu cho ngân sách.
- Ngoài ra còn hàng trăm thứ thuế khác : thuế ruộng đất, thuế thân, thuế rượu, thuế muối, thuế thuốc phiện..
Qua chương trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, em thấy nền kinh tế nước ta thay đổi như thế nào?
Trước đây kinh tế nước ta là kinh tế phong kiến, nền kinh tế
nông nghiệp đơn thuần, trao đổi buôn bán còn hạn chế. Khi
thực dân Pháp khai thác lần 2 thì các ngành kinh tế có sự biến
đổi (ngoài ý muốn chủ quan của thực dân Pháp): hình thức
kinh doanh tư bản chủ nghĩa xuất hiện, đồn điền khai mỏ,
công nghiệp nhẹ, bến cảng, giao thông hoạt động tấp nập.
nhưng chỉ đem lại lợi ích chủ yếu cho Pháp chứ không nhằm
thay đổi đời sống nhân dân VN.
Thảo luận nhóm
Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
I. Chương trình khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp.
1. Nguyên nhân.
2. Mục đích.
3. Nội dung
II. Các chính sách chính trị, văn hoá giáo dục.
Chính trị:Trực tiếp cai trị, "chia để trị",sử dụng bộ máyquan lại tay sai.
- Văn hoá, giáo dục: văn hoá nô dịch,
ngu dân, mở trường đào tạo tay sai.
* Mục đích: Củng cố bộ máy cai trị, phục vụ cho chính sách khai thác bóc lột của chúng.
ảnh1: Báo " Le Nhà Quê" năm 1926 do Nguyễn Khánh Toàn làm chủ nhiệm, kiêm chủ bút- tờ báo tiếng Pháp của người Việt Nam yêu nước tại Nam kì.
ảnh2: Trường Bưởi thời Pháp thuộc, nay là trường PT Chu Văn An, HN.
ảnh3: Giảng đường của ĐH Đông Dương sau CTTG I, nay là một phần trụ sở ĐH khoa học tự nhiên, ĐH quốc gia HN.
Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
I. Chương trình khai thác thuộc địa lần II của thực dân Pháp.
1. Nguyên nhân.
2. Mục đích.
3. Nội dung
II. Các chính sách chính trị, văn hoá giáo dục.
III. Xã hội Việt Nam phân hoá
Hoạt động nhóm
Phong kiến
Tư Sản
Tiểu tư sản
Nông dân
Công nhân
Em hãy quan sát đoạn phim
Về nông dân VN trong thời kì
bắc thuộc, em hãy cho biết
điều kiện lao động và Đ/S
của họ như thế nào?

Phong kiến
Tư Sản
Tiểu tư sản
Nông dân
Công nhân
- Câu kết chặt chẽ hơn với Pháp.
- Chiếm đoạn RĐ của nông dân
-Chỉ có một bộ phận Địa chủ vừa và nhỏ yêu nước
Đông hơn chia thành bộ phận:
+ TS mại câu kết với Pháp
+TS dân tộc cải lương, dễ thoả hiệp.
Đông hơn, hăng hái cách mạng, là lực lượng trong phong trào dân tộc dân.

- Bị bần cùng hoá, phá sản Trên quy mô lớn. Lực lượng đông đảo, hăng hái cách mạng
Đông hơn, sống tập trung, có kỉ luật, có tổ chức, vươn lên nắm quyền lãnh đạo cách mạng
Biểu đồ về số lượng công nhân
Dựa vào biểu đồ, tranh ảnh, em có nhận xét gì về số lượng công nhân?Đời
sống và điều kiện lao
động của họ như thế
nào?
Công nhân Việt Nam thời Pháp thuộc
Sự phân hoá của xã hội sau chiến tranh thế giới thứ nhất có ảnh hưởng gì đến phong trào cách mạng Việt Nam?
CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN II
XÃ HỘI VIỆT NAM BỊ PHÂN HÓA
PHONG TRÀO CÁCH MẠNG
VIỆT NAM
TĂNG
Sâu sắc
Mạnh
mẽ
Đất nước bị tàn phá nặng nề trong chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)
Nền kinh tế lâm vào tình trạng kiệt quệ
Bản chất của chủ nghĩa tư bản
Vì sao sau chiến tranh thế giới lần 1,
thực dân Pháp lại đẩy mạnh chương
trình khai thác thuộc địa
ở Việt Nam?
Bài tập củng cố
Nối nội dung cột I với nội dung cột II
sao cho phù hợp?
Dưới tác động của chương trình khai thác thuộc
địa, xã hộiViệt Nam có những giai cấp, tầng lớp mới nào ?
Giờ học kết thúc xin kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ,các em học tập tốt.
Việc đóng thuế trở thành nổi kinh hoàng của người dân (Tác phẩm Tắt Đèn của Ngô Tất Tố)
Một tác giả người Pháp tả cảnh tượng một trại tập trung dân bị lụt: “Trong một miếng đất rộng rào kín bốn bề, có từ 3000 đến 4000 người mặc áo nâu rách rưới họ chen nhau chật ních đến nổi nhìn chung chỉ thấy như là một đống gì rung rinh có những cánh tay giơ lên gầy như que sậy, khúc khuỷu khô queo.
Trong mỗi người bệnh gì cũng có: mặt phù ra hay không còn chút thịt, răng rụng, mắt mờ hay lem nhem, mình mẩy ghẻ chóc
Đàn ông chăng? Đàn bà chăng? 20 hay 60 tuổi ? Không phân biệt được trai, gái, già trẻ nữa chỉ thấy một tình cảnh khốn khổ tột bậc mà hàng nghìn miệng đen kêu lên như những tiếng kêu khủng khiếp của súc vật”
Tài liệu tham khảo về đời sống nông dân
Giai cấp công nhân:
Theo báo cáo của viên thanh tra lao động ở công ty cao su Đất Đỏ trong khoảng 11 tháng có 659 công nhân thì có 123 người chết, 242 người phải đi nằm viện. Ở công ty cây Nhiệt Đới năm 1927 trong số 1000 công nhân có 474 người chết . Có bác công nhân nói :” Tôi ở đồn điền cao su 18 năm, dân ta chết nhiều lắm. Cứ đếm mấy gốc cao su là ngần ấy mạng người chết”
Trong t¸c phÈm “§ịa ngục cao su”- NXB Sự Thật Hà Nội 1958 có viết” Bọn chủ đồn điền cao su định ra những điều công nhân bị đánh : Bắc kiềng lệch không đủ kích thước, đặt bát hứng mủ hơi nghiêng, không kịp lau khô bên trong và bên ngoài, dao không bén , ốm chưa liệt mà không đi làm, mủ rơi xuống đất vài giọt mà không bốc lên hết, không biết phải quấy với cấp trên…”