Bài 14. Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

Caâu 1: Em haõy cho bieát nhöõng xu theá phaùt trieån cuûa theá giôùi ngaøy nay?
KIỂM TRA BAØI CUÕ
PHẦN hai: LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN NAY.
CHƯƠNG I: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919 -1930
Tiết 16. Bài 14 : VIỆT NAM SAU CHIẾNTRANH
THẾ GIỚI THỨ NHẤT
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP:
Vì sao Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ hai?
*Nguyên nhân: bù đắp những thiệt hại do chiến tranh gây ra.
Chương trình khai thác lần 2 của thực dân Pháp tập trung vào các nguồn lợi nào?
- Nông nghiệp.
- Công nghiệp.
- Ngân hàng.
- Thương nghiệp.
- Giao thông vận tải.
H.27.Nguồn lợi của tư bản Pháp ở Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ hai
* Chính sách khai thác của Pháp:
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP:
*Nguyên nhân
Trong nông nghiệp thực dân Pháp đã làm gì để bóc lột nhân dân ta?
- Nông nghiệp: + Pháp tăng cường đầu tư vốn, chủ yếu vào đồn điền cao su.
+ Diện tích trồng cây cao su tăng lên nhanh chóng.
* Chính sách khai thác của Pháp:
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP:
*Nguyên nhân
Về kinh tế, ngoài đầu tư trong nông nghiệp, Pháp còn đầu tư khai thác ngành nào?
- Công nghiệp: +Chú trọng khai mỏ, số vốn đầu tư tăng, nhiều công ti mới ra đời.
- Nông nghiệp: +Tăng cường đầu tư vốn, chủ yếu vào đồn điền cao su.
+ Diện tích trồng cây cao su tăng lên nhanh chóng.
Bọn tư bản Pháp còn mở mang đầu tư những ngành gì? Vì sao Pháp chú trọng đầu tư vào các ngành đó?
Công nghiệp:+Chú trọng khai mỏ, số vốn đầu tư tăng, nhiều công ti mới ra đời.
+ Mở thêm 1 số cơ sở công nghiệp chế biến.
* Chính sách khai thác của Pháp:
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP:
* Nguyên nhân
Sở dĩ Pháp đầu tư công nghiệp nhẹ vì: Lợi nhuận cao, vốn nhẹ hơn công nghiệp nặng.
-> Nền kinh tế Việt Nam phát triển không cân đối phải phụ thuộc vào kinh tế chính quốc.
Thương nghiệp như thế nào?
- Thöông nghieäp: Phaùt trieån hôn, Phaùp ñoäc quyeàn ñaùnh thueá naëng haøng hoùa caùc nöôùc nhaäp vaøo Vieät Nam.
* Chính sách khai thác của Pháp:
I.CHƯƠNG TRÌNH KHAI THÁC LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP:
*Nguyên nhân
Ngành giao thông vận tải có phát triển không ?
- Giao thông vận tải: Đầu tư phát triển thêm, đường sắt xuyên Đông Dương được nối liền nhiều đoạn.
Ngân hàng?
- Ngân hàng: Nắm quyền chỉ huy các ngành kinh tế Đông Dương.
Ngoài các chính sách bóc lột qua các ngành kinh tế, Pháp còn bóc lột nhân dân ta bằng chính sách nào?
Thẻ thuế thân của nhân dân Việt Nam.
Qua tìm hiểu ở trên, em có nhận xét gì về mục đích, quy mô chương trình khai thác lần 2 ? So với lần thứ nhất có gì khác?
Tăng cường đầu tư vốn, kĩ thuật vào mở rộng sản xuất để kiếm lời, vì vậy nền kinh tế nước ta bị phụ thuộc vào nền kinh tế của thực dân Pháp.
II.CÁC CHÍNH SÁCH CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, GIÁO DỤC:
Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp đã thi hành những thủ đoạn chính trị như thế nào?
- Chính trị:
thực hiện chính sách "chia để trị", thâu tóm mọi quyền hành, cấm đoán mọi quyền tự do dân chủ, thẳng tay đàn áp, khủng bố . . .
Về văn hóa, giáo dục chúng đã thực hiện những thủ đoạn gì?
-Văn hóa, giáo dục:
khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan, tệ nạn xã hội, hạn chế mở trường học . . .
Những thủ đoạn trên nhằm mục đích gì?
Củng cố bộ máy cai trị, phục vụ cho cuộc khai thác.
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
Trong xã hội phong kiến có những giai cấp cơ bản nào?
Khi Pháp tiến hành khai thác lần thứ hai xã hội Việt Nam có những tầng lớp, giai cấp nào?
Giai cấp địa chủ phong kiến có thay đổi như thế nào?
Cấu kết làm tay sai cho Pháp, áp bức bóc lột nhân dân. Bộ phận nhỏ yêu nước.
Giai cấp tư sản ra đời từ bao giờ? Phân hóa thành mấy bộ phận? Nêu đặc điểm của từng bộ phận?
- Giai cấp tư sản:
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
Ra đời sau chiến tranh, gồm 2 bộ phận:
+ Tư sản mại bản: làm tay sai cho Pháp.
+ Tư sản dân tộc: ít nhiều có tinh thần dân tộc, dân chủ chống đế quốc, phong kiến.
Tầng lớp tiểu tư sản thành thị có thay đổi như thế nào về số lượng? Đời sống thế nào, thái độ chính trị ra sao?
- Giai cấp tư sản:
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
- Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
+Tăng nhanh về số lượng, nhưng bị chèn ép, bạc đãi, đời sống bấp bênh.
+ Bộ phận trí thức, sinh viên, học sinh có tinh thần hăng hái cách mạng và là một lực lượng của CM.
- Giai cấp tư sản:
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
- Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
- Giai cấp nông dân:
“Nửa đêm thuế thúc trống dồn
Sân đình máu chảy, làng thôn lính đầy.
Cha trốn ra Hòn Gai cuốc mỏ,
Anh chạy vào đất đỏ làm phu
Bán thân đổi mấy đồng xu
Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng.
Con đói lả ôm lưng mẹ khóc
Mẹ địu con đấu thóc cầm hơi
Kiếp nghèo cơm vãi, cơm rơi
Biết đâu nẻo đất phương trời mà đi”.
(Tố Hữu)
“ ...Trong một miếng đất rộng rào kín bốn bề, có 3.000, 4.000
người mặc quần áo nâu rách rưới: họ chen chúc chật ních đến nỗi
nhìn chung chỉ thấy một đống gì rung rinh,có những cánh tay giơ
lên gầy như que sậy, khúc khuỷu, khô queo. Trong mỗi người
bệnh gì cũng có: mặt phù ra hay không còn chút thịt, răng rụng,
mắt mờ hay lem nhem, mình đầy ghẻ chốc. Đàn ông chăng?
Đàn bà chăng? Hai mươi tuổi? Hay sáu mươi tuổi?
Không phân biệt được! Không còn phân biệt được trai, gái,
già trẻ nữa, chỉ thấy một cái tình cảnh khốn khổ tột bậc mà hàng
nghìn miệng đen kêu lên như những tiếng kêu của súc vật.”

( Trích Tư liệu Lịch sử 9)
Qua những tư liệu trên, em có nhận xét gì về tình cảnh người nông dân Việt Nam?
Cảnh tượng một trại tập trung dân bị lụt:
Nông dân Việt Nam trong thời kì Pháp thuộc
- Giai cấp tư sản:
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
- Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
- Giai cấp nông dân:
Đánh giá như thế nào về khả năng cách mạng của giai cấp này?
+Chiếm trên 90% dân số, bị thực dân, phong kiến áp bức, bóc lột nặng nề.
+ H? b? b?n cùng hóa, là lực lượng hăng hái và đông đảo của cách mạng.
“Ở các tầng mỏ lúc nhúc công nhân. Những sinh vật
mặc quần áo tả tơi.Họ cuốc than hai cánh tay
gầy còm. Đằng sau những xe goòng nhỏ, những
đứa trẻ chừng 10 tuổi còng lưng đẩy, thân hình bé
tí, khô cằn, mặt đầy mệt nhọc như đã kiệt quệ,
thân hình than bám đen mò....
Những bọn người rách rưới, cánh tay khẳng khiu
gầy gộc làm việc dưới ánh mặt trời mà lương rất thấp.
Có cả đàn bà và đi sau các chiếc xe goÒng là các em nhỏ
mới độ 10 tuổi mà mặt mày bơ phờ dưới lớp bụi than nên
trong già đến 40..
Chúng chạy đi chạy lại liên tục để mỗi ngày kiếm được
khoảng 10 đến 15 xu”.

( Trích Tư liệu Lịch sử 9)
Công nhân khai thác than
- Giai cấp tư sản:
III. XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
- Tầng lớp tiểu tư sản thành thị:
- Giai cấp nông dân:
- Giai cấp công nhân:
Giai cấp công nhânViệt Nam phát triển như thế nào? Thái độ chính trị của họ ra sao? Công nhân Việt Nam có đặc điểm riêng ntn?
Ngày càng phát triển, bị áp bức bóc lột, có quan hệ gắn bó với nông dân, có truyền thống yêu nước, vươn lên thành giai cấp lãnh đạo CM.

Qua tìm hiểu ở trên, em có nhận xét gì về sự phân hoá của xã hội Việt Nam trong chương trình khai thác lần 2 của thực dân Pháp?
Xã hội Việt Nam có sự phân hoá sâu sắc, mỗi giai cấp, tầng lớp có thái độ chính trị và khả năng cách mạng riêng.
Bài tập:
- Câu kết chặt chẽ với đế quốc
- Bộ phận địa chủ nhỏ, vừa có tinh thần yêu nước.
- Tö saûn maïi baûn laøm tay sai cho Phaùp.
- Tư sản dân tộc: yêu nước, không kiên định
-Số lượng tăng, đời sống bấp bênh, bộ phận trí thức có tinh thần hăng hái cách mạng
- Hoï bò baàn cuøng hoùa, laø löïc löôïng haêng haùi vaø ñoâng ñaûo cuûa CM.
- Ngày càng phát triển, bị áp bức bóc lột, có quan hệ gắn bó với nông dân, có truyền thống yêu nước, vươn lên thành giai cấp lãnh đạo CM.
- Đối với bài học ở tiết học này:
+ � Học bài, làm bài tập SGK/58
+ Nội dung của cuộc khai thác lần hai, xã hội Việt Nam phân hoá như thế nào.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
+ Chuẩn bị mới: Bài 15: Phong trào cách mạng Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất (1919 - 1925)
+ Đọc trước bài và trả lời câu hỏi ở SGK