Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ MÔN VẬT LÝ
LỚP 7
NAM H?C: 2017-2018
GV: NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Âm có thể truyền qua những môi trường nào? Và không thể truyền qua môi trường nào?
- Vận tốc truyền âm trong các môi trường như thế nào?
Trả lời:
Âm có thể truyền qua các môi trường: rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua môi trường chân không.
Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng và trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền ?
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
BÀI 14
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
II.Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
III. Vận dụng
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Âm trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ là gì ?
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Âm phản xạ
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Tiếng vang là gì ?
Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
-Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
-Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
C1. Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu ? Vì sao em nghe được tiếng vang đó ?
C1. Tiếng vang từ giếng nước sâu, ở vùng có núi, phòng rộng,…Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ.
C2. Tại sao trong phòng kín, ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời ?
C2. Vì ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên nghe âm to hơn.
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
-Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
C3.Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì không nghe được tiếng vang.
a.Trong phòng nào có âm phản xạ?
b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s.
C3.
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
C3. a) Cả 2 phòng đều có âm phản xạ.
b) Tóm tắt:
t = 1/15 s
v = 340 m/s
t’ = ?
s = ?
Giải
Thời gian âm truyền từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang là:
t’ = 1/15 : 2 = 1/30 (s)
Khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang là :
s = v*t’ = 340 * 1/30 = 11,33 (m)
Đáp số: 11,33 m
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
-Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
II.Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt, vật như thế nào thì phản xạ âm kém?
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
C4: Trong những vật sau đây vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém?
miếng xốp, mặt gương, áo len, mặt đá hoa, ghế đệm mút, tấm kim loại, cao su xốp, tường gạch.
Miếng xốp
áo len
ghế đệm mút
cao su xốp
Mặt gương
mặt đá hoa
tấm kim loại
tường gạch
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
-Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
II.Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
-Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
-Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau như các đám mây,cỏc ngụi nh� cao t?ng, mặt đất .dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
NỘI DUNG CHÍNH
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
-Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
II.Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
Bài 14: PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
-Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
-Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
III. Vận dụng
C5: Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Trả lời: Tường sần sùi, rèm nhung là những vật phản xạ âm kém nên giảm tiếng vang, giúp âm nghe được rõ hơn.
C6: Khi muốn nghe rõ hơn người ta thường đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai (hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm.
Hãy giải thích tại sao?
Trả lời:
Mỗi khi khó nghe, người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được đồng thời âm phản xạ và âm trực tiếp nên âm nghe được rõ hơn.
C7. Siêu âm có thể phát thành chùm tia hẹp và ít bị nước hấp thụ nên truyền đi xa trong nước. Vì thế người ta thường sử dụng phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây (hình 14.4). Tính gần đúng độ sâu của đáy biển , biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
Thời gian siêu âm truyền đi từ tàu đến đáy biển là:
Đoä saâu gaàn ñuùng cuûa ñaùy bieån laø:
s = v.t’ = 1500 . 1/2 = 750( m)
Đáp số: 750 m
Giải:
t` =1 : 2 = � (s)
Tóm tắt:
t = 1 s
v = 1500 m/s
t’ = ?
s = ?
C7.
C8. Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ?
a) Trồng cây xung quanh bệnh viện.
b) Xác định độ sâu của biển.
c) Làm đồ chơi "điện thoại dây".
d) Làm tường phủ da,� nhung.
Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng rất nhiều trong cuộc sống của chúng ta như:
Trong hàng hải dùng để đo độ sâu của biển, dò độ sâu xác định khoảng cách giữa các tàu ngầm, phát hiện đàn cá.
Trong y học : Phép chuẩn đoán siêu âm giúp tìm hiểu các bộ phận bên trong cơ thể (thai nhi, nội tạng;.)
Trong ngành Vật lí địa cầu, phản xạ âm được áp dụng để xác định cấu tạo bên trong của Trái Đất.
Ngoài công dụng đã nêu trên trong cuộc sống của chúng ta người ta còn sử dụng phản xạ âm để làm giảm tiếng ồn nữa đấy. Vậy để làm giảm tiếng ồn người ta làm như thế nào? Về nhà các em đọc và chuẩn bị trước bài 15 SGK "Chống ô nhiễm tiếng ồn"sẽ giúp ta hiểu vấn đề này thêm.
Âm dội lại khi gặp mặt chắn
Vật cứng có bề mặt nhẵn
Vật mềm có bề mặt gồ ghề
Âm phản xạ cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người nói rằng dơi "nhìn" được trong bóng tối.
Có thể em chưa biết
Để chuẩn bị tốt cho tiết học sau, các em hãy:
Học thuộc phần ghi nhớ ở SGK.
Làm các bài tập14.1-> 14.6 trong sách Bài tập.
-Xem trước bài 15. Chống ô nhiễm tiếng ồn.
Dặn dò:
Tiết học đến đây là kết thúc
Chúc quý thầy cô sức khoẻ
Chúc các em học tốt