Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

CÁC THẦY CÔ GIÁO
GV : Bùi Văn Tính
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Âm không thể truyền trong môi trường nào dưới đây ?
A. Khoảng chân không B. Tường bê tông
C. Nước biển D. Tầng khí quyển bao quanh Trái Đất
Câu 2 : Chọn phương án đúng khi so sánh vận tốc truyền âm trong các môi trường rắn ,lỏng, khí ở các câu sau :
Vrắn < Vlỏng < Vkhí B. Vkhí < Vlỏng < Vrắn
C. Vrắn < Vkhí < Vlỏng D. Vlỏng < Vrắn < Vkhí
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền ?
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
?1 Đứng trước một hang động lớn nếu nói to thì sau đó ta nghe được tiếng nói của mình vọng lại (hình 14.1). Thực tế trên chứng tỏ âm có khả năng phản xạ hay không ?
?2 : Tại sao lại có hiện tượng phản xạ âm ?
Âm có khả năng phản xạ.
Âm của ta phát ra đập vào vách đá, rồi âm lại từ vách đá dội ngược về phía ta gây ra hiện tượng phản xạ âm.
Âm phản xạ là gì ?
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
1
2
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
?3 Quan sát các đường truyền âm trên hình 14.1 và cho biết đường truyền nào truyền âm trực tiếp, đường truyền nào chứa âm phảm xạ ?
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Ta nghe được tiếng vang khi âm phản xạ đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là giây.

Hiên tượng tăng cường âm xảy ra khi âm phản xạ đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp một khoảng thời gian nhỏ hơn giây.
Thời gian (giây)
Âm phản xạ và âm truyền trực tiếp được xem như truyền đến tai ta cùng một lúc.
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
C1: Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời ?
Trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời vì ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ tăng cường (do tường nhà phản xạ lại ).
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
C2 : Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu ? Vì sao em lại nghe được tiếng vang đó ?
C3 : Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang .
a) Trong phòng nào có âm phản xạ ?
Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Hãy tính khoảng cách nhất từ người nói tới bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s
Hướng dẫn : Khoảng cách từ người nói tới tường = Quãng đường đi của âm : 2
Quãng đường đi được của âm là : s =v.t t = 1/15 s
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
C3 : Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang .
a) Trong phòng nào có âm phản xạ ?
Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Hãy tính khoảng cách nhất từ người nói tới bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s
Quãng đường đi của âm là : 340. = 22,6 (m)
Vậy khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến tường là : 22,6 : 2 = 11,3 (m)
Giải:
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
C4 : Trong những vật sau đây:
Miếng xốp, - Áo len
Ghế đệm mút, - Cao su xốp
Mặt gương, - Mặt đá hoa
Tấm kim loại, - Tường gạch
Vật nào phản xạ âm tốt ?
Vật nào phản xạ âm kém ?
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
C4 :Những vật phản xạ âm tốt là :
- Mặt gương - Tấm kim loại
- Mặt đá hoa - Tường gạch
Những vật phản xạ âm kém là :
- Miếng xốp - Áo len
- Ghế đệm mút - Cao su xốp
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III/ VẬN DỤNG
GHI NHỚ
( SGK )
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III/ VẬN DỤNG
C5 Trong phòng hoà nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung đề làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Trong phòng hoà nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung vì những vật trên có bề mặt gồ ghề hoặc mềm, xốp lên phản xạ âm kém cho lên giảm được tiếng vang, nhờ đó âm nghe được rõ hơn.
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III/ VẬN DỤNG
C6 : Khi muốn nghe rõ thường người ta đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai, đồng thời hướng tay về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao?
Khi muốn nghe rõ thường người ta đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai, đồng thời hướng tay về phía nguồn âm để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được âm to hơn.
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
III/ VẬN DỤNG
C7 :Siêu âm có thể phát thành chùm tia hẹp và ít bị nước hấp thụ nên truyền đi xa được trong nước. Vì vậy người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của đáy biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây . Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
Giải
Quãng đường siêu âm đi được là : 1500.1 =1500(s)
Độ sâu của đáy biển là : 1500 : 2 = 750 (m)
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III/ VẬN DỤNG
C8 : Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong những trường hợp nào dưới đây?
A.Trồng cây xung quanh bệnh viện.
B. Xác định độ sâu của biển.
C. Làm đồ chơi “điện thoại dây”.
D. Làm tường phủ dạ nhung.
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I/ ÂM PHẢN XẠ - TIẾNG VANG
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
Âm truyền trực tiếp
Âm phản xạ
Âm phản xạ
Tiếng vang
Tăng cường âm
Thời gian (giây)
II/ VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ VẬT PHẢN XẠ ÂM KÉM
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III/ VẬN DỤNG
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy người ta nói dơi nhìn được trong bóng tối.
-- Làm bài tập: 14.5; 14.6 SBT
Học thuộc ghi nhớ.
Xem lại các câu hỏi từ C1 đến C8.
Đọc trước bài 15 : Chống ô nhiễm tiếng ồn chuẩn bị cho giờ học sau.
Tiết 15 BÀI 14 : PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ