Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

Phản xạ âm - tiếng vang
Tiết 15
Vật lý 7
GV : Nguyễn Văn Khoa.
Trường THCS Khiếu Năng Tĩnh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu1 : Em hãy kể tên các môi trường mà âm có thể truyền qua được và môi trường mà âm không thể truyền qua được ?
Đáp án
Câu 1: Các môi trường mà âm thanh truyền qua được như: không khí, chất lỏng và chất rắn. Còn môi trường chân không thì âm thanh không truyền qua được.
Câu 2: Kh¶ng c¸ch tõ ng­êi nghe ®Õn loa lµ :
S = v.t = 340.2 = 680 (m)
Câu 2 : Tính khoảng cách từ người đến chiếc loa biết rằng sau 2s thì người đó nghe được âm thanh từ loa phát ra. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s.
Trong cơn giông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Âm trực tiếp
Âm phản xạ
Mặt chắn
* Âm phản xạ là âm dội lại khi gặp một mặt chắn.
* Tiếng vang là âm phản xạ truyền đến tai ta cách âm trực tiếp phát ra ít nhất 1/15 giây.
C1. Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?
Tiếng vang ở rừng núi : Ta nghe được tiếng vang vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến núi rồi dội trở lại đến tai ta.
- Tiếng vang trong phòng rộng : Ta nghe được tiếng vang vì ta phân biệt được giữa âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến tường phòng rồi dội lại đến tai ta.
......
Trả lời:
V� � ngo�i tr�i ta ch� nghe ��ỵc �m ph�t ra, c�n � trong ph�ng k�n ta nghe ��ỵc �m ph�t ra v� �m ph�n x� t� t��ng g�n nh� c�ng m�t lĩc n�n nghe to h�n.
C2. Tại sao trong phòng kín ta thường nhe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời?
C3. Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ?
b) Hãy tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s.
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ……………….. cách …………………một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
Kết luận
âm phản xạ
âm trực tiếp
Vật mềm , xốp, bề mặt gồ ghề
Vật cứng có bề mặt nhẵn
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt.
Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
C4. Trong những vật sau đây :
Miếng xốp - Ghế đệm mút
Mặt gương - Tấm kim loại
áo len - Cao su xốp
Mặt đá hoa - Tường gạch
Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém ?
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Kém
Kém
Kém
Kém
C5 : Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao ?
Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang. âm nghe được rõ hơn.
C6 : Khi muốn nghe rõ hơn, người ta thường đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao ?
Mỗi khi khó nghe người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được âm to hơn.
C7 :Siêu âm có thể phát thành chùm tia hẹp và ít bị nước hấp thụ nên truyền đi xa trong nước. Vì thế người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm đề xác định độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây. Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
Giải
Âm truyền từ tàu tới đáy biển trong 1/2 giây.
Độ sâu của biển là :
1500m/s.1/2s = 750m.
Thời gian 1 s
Thời gian
1/2 s
C8 : Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ?
A. Trồng cây xung quanh bệnh viện.
B. Xác định độ sâu của biển.
C. Làm đồ chơi "điện thoại dây".
D. Làm tường phủ dạ, nhung.
S
Đ
Đ
Đ
Bài tập 1
Tại sao tiếng nói của ta trong một phòng kín và trống trải nghe oang oang không được thật giọng, nhưng trong phòng có nhiều người hoặc đồ đạc thì tiếng nói nghe thật giọng hơn?
Trả lời :
Trong phòng kín và trống trải, tiếng nói nghe oang oang không được thật giọng vì ta nghe thấy cả tiếng vang, nhưng trong phòng có nhiều người hoặc đồ đạc thì tiếng nói nghe thật giọng hơn vì người và đồ đạc trong phòng hấp thụ âm tốt nên ta chỉ nghe thấy tiếng nói phát ra.
Bài tập 2 *
Khi em nói to vào một cái chum to miệng nhỏ,em sẽ nghe thấy tiếng vang. Khi em nói to như thế vào một cái chậu miệng rộng em lại không nghe thấy tiếng vang. Hãy giải thích?
Trả lời:
Khi em nói to vào một cái chum to miệng nhỏ,em sẽ nghe thấy tiếng vang vì tiếng nói phản xạ nhiều lần từ thành chum rồi mới đến tai em.Còn khi em nói to như thế vào một cái chậu miệng rộng em lại không nghe thấy tiếng vang vì âm phản xạ từ thành chậu đến tai em cùng một lúc với âm trực tiếp hoặc không đến được tai em.
Trong cơn giông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
Trọng tâm
* âm phản xạ : là âm dội lại khi gặp một mặt chắn
* Tiếng vang là âm phản xạ truyền đến tai ta cách âm phát ra ít nhất 1/15 giây.
* Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt, hấp thụ âm kém; những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người nói rằng dơi "nhìn" được trong bóng tối.
Có thể em chưa biết
Bài học kết thúc tại đây!
Chúc các em học tốt !