Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

Môn vật lý lớp 7
năm học 2011 - 2012
Phản xạ âm Tiếng vang
phòng giáo dục cam ranh
Thứ năm, ngày 25 tháng 11 năm 2011
Giáo viên thực hịên: D? Th? H�
Đơn vị: Trường THCS Nguy?n Trung Tr?c
chuyên đề trường
Môi trường nào truyền được âm, môi trường nào truyền âm tốt ?
Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào ?
Âm không thể truyền trong môi trường nào dưới đây ?
a. Tường bê tông.
b. Khoảng chân không.
c. Nước biển.
d. Tầng khí quyển bao quanh Trái Đất.
Kiểm tra bài cũ
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Hang động
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Đứng trước một hang đông lớn (động Hương tích
ở Hà Tây, hang đầu gỗ ở Hạ Long, động Phong
Nha ở Quảng Bình.), nếu nói to thì ngay sau đó
em nghe được tiếng vọng laị. Đó là tiếng vang
Ta nghe được tiếng vang khi âm truyÒn ®Õn v¸ch ®¸ dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
Ta nghe được tiếng vang khi nào ?
âm nghe trực tiếp
âm phản xạ
Âm dội lại khi gặp mặt chắn gọi là gì?
Âm dội lại khi gặp mặt chắn gọi là âm phản xạ.
Điều kiện để nghe được tiếng vang?
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Ta nghe được tiếng vang khi âm truyÒn ®Õn v¸ch ®¸ dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Ta nghe được tiếng vang khi âm truyÒn ®Õn v¸ch ®¸ dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
TL: Ta thường nghe thấy âm thanh trong phòng kín
to hơn khi nghe chính âm thanh đó ở ngoài trời vì
ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong
phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ
từ tường gần như cùng một lúc nên nghe to hơn.
a)
có
có
có
Không
Không vì âm phản xạ và âm nói
ra đến tai gần như cùng một lúc
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Ta nghe được tiếng vang khi âm truyÒn ®Õn v¸ch ®¸ dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
Khoảng cách ngắn nhất giữa người nói
và bức tường để nghe rõ được tiếng vang
là:
340 m/s. 1/30 s = 11,3 m
b) Để nghe được tiếng vang thì thời gian
kể từ khi âm phát ra truyền đến bức tường
ít nhất là
....
.........
1/2 . 1/15 s = 1/30 s
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
? K?t lu?n
Có tiếng vang khi ta nghe thấy cách
một khoảng thời gian ít nhất
là 1/15 giây.
…………
………
âm phản xạ
âm phát ra
Khi âm gặp một mặt chắn, phản xạ lại. Ta
nghe được tiếng vang khi:

Âm phản xạ không đến tai người nghe.
Âm phản xạ đến tai người nghe gần
như cùng một lúc với âm phát ra.
Âm phản xạ đến tai người nghe chậm
hơn so với âm phát ra ít nhất 1/15 s và tai
người phân biệt được rõ âm phản xạ và
âm phát ra.
Âm phản xạ đến tai sau âm phát ra một
khoảng thời gian ít hơn 1/15 s
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ
âm k ém
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy cách
một khoảng thời gian ít nhất
là 1/15 giây.
Vật nào đóng vai trò là vật phản xạ âm?
nó có đặc điểm gì?
âm phản xạ
âm phát ra
Làm thí nghiệm như hình vẽ để nghiên cứu
âm phản xạ
Thí nghiệm: Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
Lưu ý: Những vật phản xạ âm kém thì chưa chắc
đã hấp thụ âm tốt.
VD: Rèm treo cửa là vật phản xạ âm kém nhưng
hấp thụ âm rất ít.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
Vật nào phản xạ âm tốt ?
Vật nào phản xạ âm kém ?
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Âm gặp mặt chắn đều bị … (1) … … nhiều hay ít.
Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách …(2)
ít nhất ..(3).. giây
Các vật ………………(3)……………… phản xạ âm kém. Các vật … ……………. phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém)
phản xạ
âm trực tiếp
1/15
mềm xốp có bề mặt gồ ghề
cứng, có bề mặt nhẵn
 Ghi nhớ
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
III. Vận dụng
C5 Trong phòng hoà nhạc, phòng chiếu
bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm
tường sần sùi và treo rèm nhung đề làm
giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Bài 14. PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I. Âm phản xạ - tiếng vang
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
III. Vận dụng:
C5: Trong nhiều phòng hoà nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Trả lời: Trong các phòng trên người ta làm tường sần sùi và treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang, âm nghe tốt hơn.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
III. Vận dụng
Trả lời: Trong các phòng trên người ta làm tường sần sùi và treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang, âm nghe tốt hơn.
C5 Trong phòng hoà nhạc, phòng chiếu
bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm
tường sần sùi và treo rèm nhung đề làm
giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm
tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì phản
xạ âm kém
III. Vận dụng
C6 : Khi muốn nghe rõ thường người ta đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai, đồng thời hướng tay về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao?
Người ta thường làm như vậy để hướng âm
phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được
âm to hơn.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản
xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì
phản xạ âm kém
III. Vận dụng
C7 : Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây . Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
Thời gian 1 s
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản
xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì
phản xạ âm kém
III. Vận dụng
C7 : Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây . Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
Thời gian
1/2 s
Độ sâu của biển là:
thời gian siêu âm truyền từ tàu xuống đáy biển
là bao nhiêu?
1500m/s . 1/2 s = 750m
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ©m ph¶n x¹
cách ©m ph¸t ra trùc tiÕp một khoảng thời gian
ít nhất là 1/15 giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản
xạ âm kém
Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản
xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
Những vật mềm xốp có bề mặt gồ ghề thì
phản xạ âm kém
III. Vận dụng
C8 : Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong những trường hợp nào dưới đây?
A.Trồng cây xung quanh bệnh viện.
B. Xác định độ sâu của biển.
C. Làm đồ chơi điện thoại dây.
D. Làm tường phủ dạ nhung.
Có thể em chưa biết
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Ngoài ra, dơi còn biết được nếu tai trái nhận được âm phản xạ trước tai phải thì con mồi chuyển động sang trái. Vì vậy có người nói rằng dơi "nhìn" được trong bóng tối.
1. Complete all the exercises in Language Focus
2. Review from Unit 1 to 5 to prepare for the first semester.
dặN Dò
Học thuộc phần ghi nhớ SGK.
Làm bài tập 14.1 ? 14.6 SBT
Bài 14:
phản xạ - âm tiếng vang
Hẹn gặp lại!
Gìờ học kết thúc!
Kính Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Hạnh phúc thành đạt!
Chúc Các em học sinh!
Chăm ngoan học giỏi
nhất
tự
vi
sư
bán
tự
vi
sư