Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

Phản xạ âm - tiếng vang
Tiết 15
Vật lý 7
GV : Nguyễn Văn Khoa.
Trường THCS Khiếu Năng Tĩnh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu1 : Âm có thể truyền qua được các môi trường nào và không thể truyền qua được môi trường nào ?
Đáp án
Câu 1: ¢m cã thÓ truyÒn qua ®­îc c¸c m«i tr­êng chÊt khÝ, chÊt láng, chÊt r¾n vµ kh«ng thÓ truyÒn qua ®­îc m«i tr­êng ch©n kh«ng.
Câu 2: Kho¶ng c¸ch tõ ng­êi nghe ®Õn trèng lµ :
340 . 2 = 680 (m)
Câu 2 : Tính khoảng cách từ người đến chiếc trống biết rằng sau 2 giây thì người đó nghe được âm thanh từ trống phát ra. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s.
Trong cơn giông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
A
B
C
C1. Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?
Trả lời:
V� � ngo�i tr�i ta ch� nghe ��ỵc �m ph�t ra, c�n � trong ph�ng k�n ta nghe ��ỵc �m ph�t ra v� �m ph�n x� t� t��ng g�n nh� c�ng m�t lĩc n�n nghe to h�n.
C2. Tại sao trong phòng kín ta thường nhe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời?
C3. Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ?
b) Hãy tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s.
Trả lời:
a) Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Để nghe được tiếng vang thì thời gian âm truyền đi từ chỗ người nói đến bức tường là:
1/15 : 2 = 1/30(s)
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ……………….. cách …………………một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
Kết luận
Vật mềm , xốp, bề mặt gồ ghề
Vật cứng có bề mặt nhẵn
C4. Trong những vật sau đây :
Miếng xốp - Ghế đệm mút
Mặt gương - Tấm kim loại
áo len - Cao su xốp
Mặt đá hoa - Tường gạch
Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém ?
Tốt
Tốt
Tốt
Tốt
Kém
Kém
Kém
Kém
C5 : Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao ?
Vì tường sần sùi phản xạ âm kém, rèm nhung hấp thụ âm tốt nên giảm tiếng vang. âm nghe được rõ hơn.
C6 : Khi muốn nghe rõ hơn, người ta thường đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao ?
Mỗi khi khó nghe người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được âm to hơn.
C7 :Siêu âm có thể phát thành chùm tia hẹp và ít bị nước hấp thụ nên truyền đi xa trong nước. Vì thế người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm đề xác định độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây. Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
Giải
Quãng đường âm truyền từ tàu tới đáy biển và ngược lại là
1500 . 1 = 1500(m)
Thời gian 1 s
Thời gian
1/2 s
Độ sâu của biển là :
1500 : 2 = 750(m).
Thời gian 1 s
C8 : Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ?
A. Trồng cây xung quanh bệnh viện.
B. Xác định độ sâu của biển.
C. Làm đồ chơi "điện thoại dây".
D. Làm tường phủ dạ, nhung.
Bài tập 1*
Khi em nói to vào một cái chum to miệng nhỏ,em sẽ nghe thấy tiếng vang. Khi em nói to như thế vào một cái chậu miệng rộng em lại không nghe thấy tiếng vang. Hãy giải thích?
Trả lời:
Khi em nói to vào một cái chum to miệng nhỏ,em sẽ nghe thấy tiếng vang vì tiếng nói phản xạ nhiều lần từ thành chum rồi mới đến tai em.Còn khi em nói to như thế vào một cái chậu miệng rộng em lại không nghe thấy tiếng vang vì âm phản xạ từ thành chậu đến tai em cùng một lúc với âm trực tiếp hoặc không đến được tai em.
Trong cơn giông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
Ghi nhớ
* âm gặp mặt chắn đều bị phản xạ nhiều hay ít
* Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây.
* Các vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém. Các vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người nói rằng dơi "nhìn" được trong bóng tối.
Có thể em chưa biết
Hướng dẫn học ở nhà
*Học thuộc phần ghi nhớ / SGK
*Làm bài tập 14.1 ; 14.2 ; 14.3 ; 14.4 ; 14.5 / SBT