Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

`
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
ĐếN dự giờ
môn Vật lý lớp 7A
Câu 1: Âm có thể truyền qua được những môi trường nào và âm không thể truyền qua được môi trường nào ?
Kiểm tra bài cũ
Trả lời: Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Câu 2: So sánh vận tốc truyền âm trong chất rắn, chất lỏng, chất khí?
Trả lời: Âm có thể truyền được qua môi trường chất rắn, lỏng, khí và không truyền được trong chân không.
Trong cơn dông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Tiết 15:
Bài 14:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Đứng trong một hang động lớn (động hương tích ở Hà Tây, hang Đầu Gỗ ở Hạ Long, động Phong Nha ở Quảng Bình,.), nếu nói to thì sau đó em sẽ nghe được tiếng nói của chính mình vọng lại. Đó là tiếng vang.
ĐỘNG HƯƠNG TÍCH Ở HÀ TÂY
HANG ĐẦU GỖ Ở HẠ LONG
ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
Âm trực tiếp
Âm dội lại
Vách đá
Vậy ta nghe du?c ti?ng vang trong hang động khi n�o?
Ta nghe được tiếng vang khi âm truyền đến vách đá dội lại đến tai ta chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
1
2
Âm trực tiếp
Âm dội lại
Vách đá
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn gọi là gì?
1
2
Âm phản xạ
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn gọi là âm phản xạ
Âm trực tiếp
Âm phản xạ
Vách đá
Tiếng vang là gì?
1
2
Tiếng vang
Tiếng vang là âm phản xạ nghe được
cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây
Tiết 15:
Bài 14:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ
- Tiếng vang là âm phản xạ nghe được
cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây
* Chú ý:
Nếu õm ph?n x? cỏch õm tr?c ti?p nh? hon 1/15 giõy thỡ ta khụng phõn bi?t du?c hai õm n�y, nờn khụng nghe du?c ti?ng vang.
C1: Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?
-Ta nghe tiếng vang từ giếng nước sâu.
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Tiết 15:
Bài 14:
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
- Ta nghe ti?ng vang t? gi?ng nu?c sõu.
- Ta nghe ti?ng vang ? vựng cú nỳi.
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Tiết 15:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
- �m d?i l?i khi g?p m?t m?t ch?n l� õm ph?n x?.
- Ti?ng vang l� õm ph?n x? nghe du?c cỏch õm tr?c ti?p ớt nh?t l� 1/15 giõy.
Tiết 15:
C1:
Ta nghe được tiếng vang vùng có núi, giếng sâu, trong phòng rộng, ngõ hẹp dài, … Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ.
Vì ở ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên nghe thấy âm to hơn.
Trả lời:
Thảo luận theo bàn
Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì không nghe được tiếng vang.
a.Trong phòng nào có âm phản xạ?
b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s.
C3:
Trả lời:
a) Trong c? hai phũng d?u cú õm ph?n x?.
Thảo luận theo bàn
s
Tổng quãng đường = Vận tốc  Thời gian: 2.S = v.t
Trong ph­¬ng tr×nh trªn t = ? V× sao?
Tr¶ lêi: t = 1/15 gi©y, v× ta nghe ®­îc tiÕng vang
H·y gi¶i ph­¬ng tr×nh trªn ®Ó t×m S = ?
Hướng dẫn giải C3b:
s
Tổng quãng đường âm truyền từ người đến tường rồi phản xạ trở lại liên hệ như thế nào với vận tốc và thời gian truyền âm?
Tường
C3: a) Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Gọi s là khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe rõ được tiếng vang.
Quãng đường âm truyền đi từ khi phát ra đến khi nghe được tiếng vang là 2s. Ta có:
Trả lời:
Vậy khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang là 11,33m
Thảo luận theo bàn
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ……………… cách………………. một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
*Kết luận:
âm phản xạ
âm trực tiếp
I. �m phản xạ - Tiếng vang:
Bài 14:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Tiết 15:
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
- Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách
âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
Khi thiết kế các rạp hát, cần có biện pháp để tạo ra độ vọng hợp lí để tăng cường âm, nhưng nếu tiếng vọng kéo dài sẽ làm âm nghe không rõ, gây cảm giác khó chịu.
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14 :
Tiết 15:
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
Thí nghiệm Hình 14.2
Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt, vật như thế nào thì phản xạ âm kém?
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
- Miếng xốp, - Ghế đệm mút
- Mặt gương, - Tấm kim loại,
- Áo len, - Cao xu xốp,
- Mặt đá hoa, - Tường gạch.
Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém?
C4:. Trong những vật sau đây:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
Tiết 15:
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
C4:. Trong những vật sau đây:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
Tiết 15:
Vật phản xạ âm tốt
- Mặt gương
- Mặt đá hoa
- Tấm kim loại
- Tường gạch
Vật phản xạ âm kém
- Miếng xốp
- Áo len
- Ghế đệm mút
- Cao su xốp
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
Trong cơn dông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau như các đám mây, mặt đất .dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
III. Vận dụng:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
C5: Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Trả lời: Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang, âm nghe được rõ hơn.
Tiết 15:
C6: Khi muốn nghe rõ hơn người ta thường đặt bàn tay khum lại, vào vành tai (hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm.
Hãy giải thích tại sao?
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
III. Vận dụng:
Trả lời:
Mỗi khi khó nghe, người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được đồng thời âm phản xạ và âm trực tiếp nên âm nghe được rõ hơn.
Tiết 15:
C7: Người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây như hình bên . Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền âm trong nước là 1500m/s?
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
III. Vận dụng:
Tiết 15:
C7: Giải:
Gọi S là khoảng cách từ tàu đến đáy biển, t là thời gian siêu âm truyền từ tàu đến đáy biển rồi phản xạ trở lại tàu.
Quãng đường siêu âm truyền đi từ tàu đến đáy biển rồi phản xạ trở lại tàu là 2S. Ta có: 2.S = v.t
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
III. Vận dụng:
Tiết 15:
Vậy độ sâu của đáy biển là 750m.
C8 : Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ?
A. Trồng cây xung quanh bệnh viện.
B. Xác định độ sâu của biển.
C. Làm đồ chơi "điện thoại dây".
D. Làm tường phủ dạ, nhung.
III. Vận dụng:
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Bài 14:
Tiết 15:
- Âm gặp mặt chắn đều bị........ nhiều hay ít. Âm dội lại khi gặp mặt chắn gọi là ..........
Tiếng vang là �m ph�n x� nghe ��ỵc cách ...........
ít nhất là 1/15 giây .
- Những vật…………. có bề mặt gồ ghề phản xạ âm………
Các vật cứng, có bề mặt ..........., phản xạ âm………(hấp thụ âm kém).
phản xạ
âm trực tiếp
mềm,xốp
kém
tốt
Ghi nhớ :
âm phản xạ
nhẵn
Âm dội lại khi gặp mặt chắn
Vật cứng có bề mặt nhẵn
Vật mềm có bề mặt gồ ghề
Âm phản xạ cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người nói rằng dơi "nhìn" được trong bóng tối.
Có thể em chưa biết
Hướng dẫn về nhà :
- Học thuộc ghi nhớ.
- Làm các bài tập trong SBT (14.1 - 14.6).
- Xem trước bài : Ch?ng ụ nhi?m ti?ng ?n.
Chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe hạnh phúc
Chúc các em học giỏi chăm ngoan !