Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

Năm học: 2013 - 2014
CHÀO MỪNG THẦY CÔ !!!
TRƯỜNG THCS HOÀ BÌNH
GVBM VÀ TẬP THỂ LỚP 7A8
Câu 1: Âm có thể truyền qua được những môi trường nào và âm không thể truyền qua được môi trường nào ?
Kiểm tra bài cũ
Trả lời: Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Câu 2: So sánh vận tốc truyền âm trong chất rắn, chất lỏng, chất khí?
Trả lời: Âm có thể truyền được qua môi trường chất rắn, lỏng, khí và âm không truyền được trong chân không.
BT1
BT2
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Tiết 16 _Bài 14. PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I- Âm phản xạ - Tiếng Vang
ĐỘNG HƯƠNG TÍCH Ở HÀ TÂY
HANG ĐẦU GỖ Ở HẠ LONG
ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
Âm trực tiếp
Âm dội lại
Vách đá
A
B
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn được gọi là gì?
Âm dội lại khi gặp một mặt chắn được gọi là âm phản xạ.
Âm phản xạ
Ta nghe được tiếng vang khi nào ?
Âm trực tiếp
Vách đá
A
B
Âm phản xạ
* Chú ý: Nếu õm ph?n x? d?n tai cỏch õm tr?c ti?p nh? hon 1/15 giõy thỡ ta khụng phõn bi?t du?c hai õm n�y, nờn khụng cú ti?ng vang.
Tiết 16 _Bài 14. PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I- Âm phản xạ - Tiếng Vang
C1: Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?
 Ta nghe tiếng vang từ giếng nước sâu, ở vùng núi, phòng rộng,...
 Vì: Ở những nơi đó ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ.
 Âm dội lại khi gặp một mặt chắn được gọi là âm phản xạ.
 Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp một khoảng thời gian ít nhất là giây
? Vì ở ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên nghe thấy âm to hơn.
Trả lời:

Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì không nghe được tiếng vang.
a.Trong phòng nào có âm phản xạ?
b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s.
C3:
Trả lời:
a) Trong c? hai phũng d?u cú õm ph?n x?.
Thảo luận nhóm theo bàn
s
Tổng quãng đường = Vận tốc  Thời gian: 2.S = v.t
Trong ph­¬ng tr×nh trªn t = ?
Tr¶ lêi: t = 1/15 gi©y.

C3:
s
Tổng quãng đường âm truyền từ người đến tường rồi phản xạ trở lại liên hệ như thế nào với vận tốc và thời gian truyền âm?
Tường
b)
C3: a) Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Quãng đường âm truyền đi từ khi phát ra đến khi nghe được tiếng vang là 2S. Ta có:
Trả lời:
Tiết 16 _Bài 14. PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I- Âm phản xạ - Tiếng Vang
Khi thiết kế các rạp hát, cần có biện pháp để tạo ra độ vọng hợp lí để tăng cường âm, nhưng nếu tiếng vọng kéo dài sẽ làm âm nghe không rõ, gây cảm giác khó chịu.
 Âm dội lại khi gặp một mặt chắn được gọi là âm phản xạ.
 Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp một khoảng thời gian ít nhất là giây
Tiết 16 _Bài 14. PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I- Âm phản xạ - Tiếng Vang
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
Hình 14.2
 Âm dội lại khi gặp một mặt chắn được gọi là âm phản xạ.
 Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp một khoảng thời gian ít nhất là giây
Những vật nào thì phản xạ âm tốt, những vật nào nào thì phản xạ âm kém?
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
- Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
Tiết 16 _Bài 14. PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I- Âm phản xạ - Tiếng Vang
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
- Miếng xốp, - Ghế đệm mút
- Mặt gương, - Tấm kim loại,
- Áo len, - Cao xu xốp,
- Mặt đá hoa, - Tường gạch.

C4: Trong những vật sau đây:
Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém?
Vật phản xạ
âm tốt
- Mặt gương
Mặt đá hoa
Tấm kim loại
- Tường gạch
Vật phản xạ
âm kém
- Miếng xốp
- Áo len
- Ghế đệm mút
- Cao su xốp
Trả lời
 Âm dội lại khi gặp một mặt chắn được gọi là âm phản xạ.
 Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp một khoảng thời gian ít nhất là giây
Trong cơn dông. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền?
Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau như các đám mây, mặt đất .dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
III. Vận dụng:
C5: Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Trả lời: Tường sần sùi, rèm nhung là những vật phản xạ âm kém nên giảm tiếng vang, giúp âm nghe được rõ hơn.
C6: Khi muốn nghe rõ hơn người ta thường đặt bàn tay khum lại, vào vành tai (hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm.
Hãy giải thích tại sao?
III. Vận dụng:
Trả lời:
 C6: Người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được rõ hơn.
C7: Người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây như hình bên . Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền âm trong nước là 1500m/s?
III. Vận dụng:
C7:
Giải:
Gọi S là khoảng cách từ tàu đến đáy biển, t là thời gian siêu âm truyền từ tàu đến đáy biển rồi phản xạ trở lại tàu.
Quãng đường siêu âm truyền đi từ tàu đến đáy biển rồi phản xạ trở lại tàu là 2S. Ta có: 2.S = v.t
III. Vận dụng:
Vậy độ sâu của đáy biển là 750 (m)
C8: Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ?
A. Trồng cây xung quanh bệnh viện.
B. Xác định độ sâu của biển.
C. Làm đồ chơi "điện thoại dây".
D. Làm tường phủ dạ, nhung.
III. Vận dụng:
- Âm gặp mặt chắn đều bị........ nhiều hay ít. Âm dội lại khi gặp mặt chắn gọi là ..........
Tiếng vang là �m ph�n x� nghe ��ỵc cách ...........
ít nhất là 1/15 giây .
- Những vật…………. có bề mặt gồ ghề phản xạ âm………
Các vật cứng, có bề mặt ..........., phản xạ âm………(hấp thụ âm kém).
phản xạ
âm phản xạ
mềm,xốp
kém
tốt
Ghi nhớ :
âm phản xạ
nhẵn
BÀI TẬP
Âm dội lại khi gặp mặt chắn
Vật cứng có bề mặt nhẵn
Vật mềm có bề mặt gồ ghề
Âm phản xạ cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây
Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người nói rằng dơi "nhìn" được trong bóng tối.
Có thể em chưa biết
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ
- Đọc lại phần có thể em chưa biết (trang 42, SGK)
- Học thuộc phần ghi nhớ (trang 42, SGK)
Làm các bài tập:14.1, 14.2, 14.3,14.8.
Ôn tập lại kiến thức của các bài học từ bài 1 đến bài 14 chuẩn bị thi học kì 1
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !!!
BÀI HỌC KẾT THÚC