Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ LỚP 7A3
Trường
THCS
Nguyễn
Thái
Học
Vật lý 7
Giáo viên thực hiện:
Kiều Thị Ngọc Phượng
Kiệm tra miệng
1- Âm có thể truyền qua những môi trường nào và không thể truyền qua môi trường nào ?
Âm có thể truyền qua môi trường rắn, lỏng, khí. Không thể truyền qua môi trường trong chân không.
2- Vận tốc truyền âm trong chất rắn như thế nào so với chất lỏng, chất khí ?
Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng và chất lỏng lớn hơn chất khí.
Kiệm tra miệng
Bài: 14
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
? Nội dung của bài:
I- Âm phản xạ - Tiếng vang.
II- Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
III- Vận dụng.
Tiết: 15
I- Â�m phản xạ - tiếng vang.
Đứng trong một hang động lớn (Động Hương Tích ở Hà Tây, hang Đầu Gỗ ở Hạ Long, động Phong Nha ở Quảng Bình), nếu nói to thì ngay sau đó em sẽ nghe được tiếng nói của chính mình vọng lại. Đó là tiếng vang (Hình 14.1).
Hình 14.1
I- Â�m phản xạ - tiếng vang.
? Ta nghe được tiếng vang khi âm truyền đến vách đá dội lại đến tai ta chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
? Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
I- Â�m phản xạ - tiếng vang.
C1: Em đã từng nghe tiếng vang ở đâu ? Vì sao em nghe tiếng vang đó ?
? Nghe được tiếng vang ở giếng, ngõ hẹp dài, phòng rộng, thường có tiếng vang khi có âm phát ra.
? Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ.
C2: Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ngoài trời ?
? Vì trong phòng kín ngoài tiếng của âm, ta còn nghe thêm tiếng vang của âm đó nên tai ta nghe được âm to hơn.
I- Â�m phản xạ - tiếng vang.
C3: Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ.


b) Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s.
? Cả hai phòng đều có âm phản xạ.
? Khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang là:
v = S1/t ? S1 = v x t = 340m/s x 1/15s = 22,7m.
S = S1/2 = 22,7m/2 = 11,35m.
I- Â�m phản xạ - tiếng vang.
Kết luận:

Có tiếng vang khi ta nghe thấy ................. cách .................. một khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây.
âm phản xạ
âm trực tiếp
II- Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
Người ta đã làm thí nghiệm như hình 14.2 để nghiên cứu âm phản xạ.
Mặt gương
Miếng xốp
Nguồn âm
II- Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
Thay mặt gương trong thí nghiệm bằng những vật phản xạ khác nhau, người ta đã đi đến kết luận:
? Những vật cứng, có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (Hấp thụ âm kém).
? Nh?ng v?t m?m, có b? m?t g? gh? thì ph?n x? âm kém.
II- Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
C4: Trong các vật sau đây, vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém ?
III- Vận dụng.
C5: Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao ?
? Làm tường sần sùi và treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn, làm giảm tiếng vang, âm nghe rõ hơn.
III- Vận dụng.
C6: Khi muốn nghe rõ hơn, người ta thường đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai (Hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao ?
? Mỗi khi khó nghe người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến lỗ tai giúp ta nghe âm to hơn.
Hình 14.4
III- Vận dụng.
C7: Người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển.
III- Vận dụng.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây (Hình 14.4). Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1.500 m/s ?
Âm truyền từ tàu đến đáy biển trong 1/2 giây.
Độ sâu của biển là:
v = S/t ? S = v x t = 1.500 m/s x 1/2 s = 750 m
III- Vận dụng.
C8: Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào sau đây ?
a- Trồng cây xung quanh bệnh viện.
b- Xác định độ sâu của biển.
c- Làm đồ chơi "Điện thoại dây".
d- Làm tường phủ dạ, nhung.
Câu hỏi, bài tập củng cố
Câu 1: Khi nào có âm phản xạ ? Tiếng vang là gì ?
Âm dội lại khi gặp vật chắn gọi là âm phản xạ. Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
Câu hỏi, bài tập củng cố
Câu 2: Vật nào phản xạ âm tốt, âm kém ?
Vật mềm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (Hấp thụ âm kém).
Hướng dẫn học sinh tự học
Đối với bài học ở tiết học tiếp theo
Đối với bài học ở tiết học này
? Hoàn thành VBT, học thuộc ghi nhớ trong sách giáo khoa.
? Đọc phần "Có thể em chưa biết".
? Làm bài tập: 14.1 đến 14.4 sách bài tập.
? Chuẩn bị: "Chống ô nhiễm tiếng ồn".
? Tiếng ồn như thế nào là ô nhiễm ?