Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: NGUYỄN THỊ MAI
MÔN: VẬT LÍ 7
Nhiệt liệt chào mừng
CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC

TRƯỜNG THCS HỒNG SƠN

THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2015 - 2016
1. Môi trường nào truyền được âm? Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào?
2. Âm không thể truyền trong môi trường nào dưới đây?
a. Tường bê tông.
b. Khoảng chân không.
c. Nước biển.
d. Tầng khí quyển bao quanh Trái Đất.
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.
- Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường không khí.
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau còn nghe thấy tiếng ì ầm, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao có tiếng sấm rền là gì
Âm phát ra
Âm dội lại
Vách đá
A
B
Âm phản xạ
C1: Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?


-Tiếng vang ở vùng có núi.
-Tiếng vang trong phòng rộng.
-Tiếng vang từ giếng nước sâu.
Vì lúc đó phân biệt được âm phát ra và âm phản xạ

ĐỘNG HƯƠNG TÍCH Ở HÀ NỘI
HANG ĐẦU GỖ Ở HẠ LONG
ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
ĐỘNG PHONG NHA Ở QUẢNG BÌNH
Vì ở ngoài trời chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín nghe được âm phát ra và âm phản xạ cùng một lúc nên nghe thấy âm to hơn.
Trả lời:
C3:. Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì không nghe được tiếng vang.
a.Trong phòng nào có âm phản xạ?
b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s.
Thảo luận theo nhóm
s
C3b:
s
? G?i quóng du?ng õm truy?n t? ngu?i t?i tu?ng l� S, thỡ t?ng quóng du?ng õm truy?n d? nghe du?c ti?ng vang l� bao nhiờu?
? T?ng quóng du?ng õm truy?n d? nghe du?c ti?ng vang cú liờn h? nhu th? n�o v?i võn t?c truy?n õm v� th?i gian truy?n õm?
? V?n t?c truy?n õm trong khụng khớ l� bao
nhiờu?
? Th?i gian d? nghe du?c ti?ng vang l� bao nhiờu?

Tường
Thời gian
2 phút
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
TG
C3:. Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì không nghe được tiếng vang.
a.Trong phòng nào có âm phản xạ?
b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s.
Thảo luận theo nhóm
C3: a) Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Gọi s là khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe rõ được tiếng vang.

Quãng đường âm truyền đi từ khi phát ra đến khi nghe được tiếng vang là S. Ta có:
Trả lời:
Vậy khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang là 11,33m

Em hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống hoàn thành kết luận?

Kết luận:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy …………………..cách ……………………một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
âm phản xạ
âm phát ra
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau còn nghe thấy tiếng ì ầm, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao có tiếng sấm rền là gì
Người ta làm thí nghiệm như hình vẽ để nghiên cứu âm phản xạ.
Nghe âm lớn
Nghe âm nhỏ
C4: Trong các vật sau đây, vật nào phản xạ âm tốt và vật nào phản xạ âm kém.
Miếng xốp, mặt gương, áo len, mặt đá hoa, ghế đệm mút, tấm kim loại, cao su xốp, tường gạch.
Mặt gương
Mặt đá hoa
Tấm kim loại
Tường gạch
Miếng xốp
Ghế đệm mút
Cao su xốp
Áo len
Làm tường sần sùi
Treo rèm nhung
Trong phòng nghe có các tấm mút, thảm trải sàn.
III. Vận dụng:
C5: Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Trả lời: Tường sần sùi, rèm nhung là những vật phản xạ âm kém nên giảm tiếng vang, giúp âm nghe được rõ hơn.
C6: Khi muốn nghe rõ hơn người ta thường đặt bàn tay khum lại, vào vành tai, đồng thời hướng tai về phía nguồn âm.
Hãy giải thích tại sao?
Trả lời:
Mỗi khi khó nghe, người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được đồng thời âm phản xạ và âm phát ra nên âm nghe được rõ hơn.
Thời gian
2 phút
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
TG
Thảo luận theo nhóm
C7: Người ta thường sử dụng sự phản xạ âm của siêu âm để xác định độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây. Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền âm trong nước là 1500m/s

C7:
Gọi S là khoảng cách từ tàu đến đáy biển, t là thời gian siêu âm truyền từ tàu đến đáy biển rồi phản xạ trở lại tàu.
Quãng đường siêu âm truyền đi từ tàu đến đáy biển rồi phản xạ trở lại tàu là 2S. Ta có: 2.S = v.t
Vậy độ sâu của đáy biển là 750m.
C8 : Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong những trường hợp nào dưới đây.
A. Tr?ng cõy xung quanh b?n vi?n.
B. Xỏc d?nh d? sõu c?a bi?n.
C. L�m d? choi " di?n tho?i dõy"
D. L�m tu?ng ph? d?, nhung.
Bài 1: Khi nào ta nghe được tiếng vang?

A. Khi âm phát ra đến tai sau âm phản xạ.

B. Khi âm phát ra đến tai gần như cùng một lúc với âm phản xạ.

C. Khi âm phát ra đến tai trước âm phản xạ.

D. Cả 3 trường hợp trên đều nghe được tiếng vang.

Bài 2: Ta có thể nghe rõ và to hơn khi nào?

A. Âm phản xạ đến tai sau âm phát ra.

B. Âm phản xạ gặp mặt chắn.

C. Âm phản xạ và âm phát ra đến tai cùng một lúc.

D. Âm phản xạ đến trước âm phát ra.

Âm dội lại khi gặp mặt chắn
Vật cứng có bề mặt nhẵn
Vật mềm,xốp
có bề mặt gồ ghề
Âm phản xạ truyền đến tai chậm hơn âm phát ra ít nhất 1/15 giây
Có thể em chưa biết:
* Dơi phát ra siêu âm, khi gặp con mồi thì âm phản xạ lại.Dơi sẽ tính toán thời gian từ lúc phát ra âm đến lúc nhận được âm để xác định vị trí của con mồi. Đặc biệt dơi còn có thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh trướng ngại vật khi bay. Vì vậy có người còn nói rằng “ Dơi nhìn được trong bóng tối”

* Ngoài ra dơi còn biết được nếu tai trái nhận âm phản xạ trước tai phải thì con mồi đang chuyển động sang trái. Nhờ vậy mà dơi còn nhận ra hướng di chuyển của con mồi. Một số động vật khác như: Cá heo, cá voi, chó biển cũng cơ quan định vị bằng siêu âm.
HU?NG D?N V? NH�
- H?c thu?c ph?n ghi nh?.
- L�m cỏc b�i t?p trong SBT(14.1-14.6)
- D?c v� tỡm hi?u tru?c b�i: Ch?ng ụ nhi?m ti?ng ?n.