Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

So?n v?t l�
Ph?n x? đm - Ti?ng vang
C1 : Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?
Gi?i:
Có thể nghe được tiếng vang ở nơi gần vách núi, hang động hay trong phòng (hội trường) rộng có tường bao quanh → ở những nơi đó em có thể nghe được tiếng vọng lại tiếng nói to của em.
C2 : Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời?
Gi?i:
Trong phòng nhỏ (hẹp) và kín, âm phát ra và âm phản xạ truyền tới tai cùng lúc (trong thời gian ngắn hơn 1/15 giây) nên âm nghe rõ hơn.
C3: Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a. Trong phòng nào có âm phản xạ?
b. Hãy tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong không khí là 340 m/s.
Gi?i:
- Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ. Khi ta nói to trong phòng nhỏ thì khoảng cách giữa ta và vật chắn nhỏ nên âm phản xạ đến tai cùng một lúc với âm trực tiếp nên ta không nghe thấy tiếng vang
Để nghe thấy tiếng vang thì thời gian âm truyền đi từ chỗ người nói đến bức tường là:
t = 1/15:2 = 1/30(s).
Để nghe thấy tiếng vang thì khoảng cách ngắn nhất từ chỗ người nói đến bức tường là:
S = v.t = 340.1/30 ≈ 11,3 (m)
Kết luận: Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phát ra cách âm phản xạ một khoảng thời gian ít nhât là 1/15(s)
C4 : Trong những vật sau đây:
Miếng xốp ; ghế nệm mút;
Mặt gương ; tấm kim loại;
Áo len ; cao su xốp;
Mặt đá hoa ; tường gạch.
Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém.
Vật phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém) có bề mặt nhẵn, cứng
Vật phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt) có bề mặt gồ ghề, mềm
=> Vật phản xạ âm tốt: mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch.
Vật phản xạ âm kém: miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp.
Gi?i:
C5. Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang. Âm nghe được rõ hơn
Gi?i:
C6. Khi muốn nghe rõ hơn, người ta thường đặt bàn tay, khum lại, sát vào vành tai đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao ?
Mỗi khi khó nghe âm, người ta thường đặt bàn tay khum lại sát vào vành tai, đồng thời hướng tai về phía nguồn âm để hướng âm phản xạ từ tay đến tai giúp ta nghe được âm to hơn.
Gi?i:
C7. Người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển. Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây . tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s.
Sử dụng công thức S = v.t để tính độ sâu của đáy biển:
Thời gian đi và về của âm là như nhau, nên âm truyền từ tàu tới đáy biển trong 0,5 giây.
Độ sâu của đáy biển là : 1500 x 0,5 = 750m.
Gi?i:
C8. Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong những trường hợp nào dưới đây?
a) Trồng cây xung quanh bệnh viện.
b) Xác định độ sâu của biển
c) Làm đồ chơi “điện thoại dây”
d) Làm tường phủ dạ, nhung.
Trồng cây xung quanh bệnh viện để cây phản xạ các tạp âm (tiếng còi xe, động cơ xe, tiếng người nói, tiếng máy móc…) từ bên ngoài vào trong bệnh viện giúp bệnh viện được yên tĩnh.
Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong:
a) Trồng cây xung quanh bệnh viện.
b) Xác định độ sâu của biển
d) Làm tường phủ dạ, nhung.
Gi?i: