Bài 14. Ôn tập phần Tiếng Việt (Các phương châm hội thoại)

Chào mừng Quý Thầy, Cô đến dự giờ!
TRƯỜNG THPT DTNT AN GIANG
TỔ BỘ MÔN
NGỮ VĂN
NỘI DUNG BÀI DẠY
? CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
? XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI
? CÁCH DẪN TRỰC TIẾP
VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
Các khái niệm
Ví dụ về Vi phạm PCHT
Các từ ngữ xưng hô
Xưng khiêm, Hô tôn
Câu hỏi thảo luận
Phân biệt cách dẫn TT và GT
Bài tập "Những thay đổi từ ngữ"
CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
PHƯƠNG CHÂM QUAN HỆ
PHƯƠNG CHÂM VỀ CHẤT
PHƯƠNG CHÂM LỊCH SỰ
PHƯƠNG CHÂM CÁCH THỨC
PHƯƠNG CHÂM VỀ LƯỢNG
Back
Khi giao tiếp đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hoặc không có bằng chứng xác thực.
Phương châm về Chất:
Back
VÍ DỤ
Khi giao tiếp nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu giao tiếp, không thiếu, không thừa.
Phương châm về Lượng:
Back
VÍ DỤ
Khi giao tiếp cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề.
Phương châm Quan hệ:
Back
VÍ DỤ
Khi giao tiếp cần nói ngắn gọn, rành mạch, tránh nói mơ hồ.
Phương châm Cách thức:
Back
VÍ DỤ
Khi giao tiếp cần tế nhị và tôn trọng người khác.
Phương châm Lịch sự:
Back
VÍ DỤ
Vi phạm phương châm hội thoại
Ví dụ:
Trong giờ vật lí, thầy giáo hỏi 1 học sinh đang mải nhìn qua cửa sổ.
Thầy: Em cho thầy biết sóng là gì?
Học sinh: Thưa thầy, "Sóng" là bài thơ
của Xuân Quỳnh ạ!
Vi phạm PHƯƠNG CHÂM QUAN HỆ
(nói lạc đề)
TRẢ LỜI
XƯNG HÔ TRONG
HỘI THOẠI
Các từ ngữ xưng hô
Xưng khiêm, Hô tôn
Câu hỏi thảo luận
CÁC TỪ NGỮ XƯNG HÔ
? Danh từ chỉ quan hệ xã hội:
? Đại từ xưng hô:
ngôi 1,
ngôi 2,
ngôi 3
? Danh từ chỉ quan hệ họ hàng:
chú,
thiếm,
cô,
cậu,
dì, ...
kĩ sư ...
giám đốc,
bác sĩ,
giáo viên,
XƯNG KHIÊM, HÔ TÔN
Người nói tự xưng mình một cách khiêm nhường và gọi người đối thoại một cách tôn kính.
? Phương châm giao tiếp lịch sự của nhiều nước.
Ví dụ:
? Xưng tiểu nhân, đại nhân
? Vua xưng trẫm - khiêm tốn thì xưng là quả nhân.
? Gọi người nghe: anh, bác (gọi thay con) - xưng là em.
? Khi đến cơ quan, trường học thì gọi bằng các DT chỉ chức vụ, nghề nghiệp.
Ngày trước
Ngày nay
Khái niệm:
CÂU HỎI THẢO LUẬN
1- Nhớ xem trong giao tiếp đã bao giờ gặp tình huống không biết xưng hô như thế nào chưa?
2- Giả sử các em là lớp trưởng, khi xưng hô với các bạn trong giờ chơi và trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm như thế nào?
3- Rút ra kết luận khi giao tiếp cần phải xưng hô như thế nào?
Trong Tiếng Việt khi giao tiếp phải lựa chọn từ ngữ xưng hô.
Từ ngữ xưng hô trong TV rất phong phú cần lựa chọn cho phù hợp để đạt hiệu quả trong giao tiếp.
KẾT LUẬN:
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP
VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
Phân biệt cách dẫn trực tiếp
và cách dẫn gián tiếp:
Bài tập: Những thay đổi từ ngữ
Phân biệt cách dẫn trực tiếp
và cách dẫn gián tiếp:
? Giống nhau:
? Đều dẫn lời nói hay ý nghĩ của nhân vật.
Đều có thể thêm rằng hoặc từ là để ngăn
cách phần được dẫn với lời người dẫn.
? Khác nhau:
nhắc lại nguyên văn, ngăn cách phần được dẫn bằng dấu: và đặt trong dấu ""
thuật lại có điều chỉnh cho thích hợp, không dùng dấu: và không đặt trong dấu ""
Bài tập: Những thay đổi từ ngữ
Trong lời đối thoại
Trong lời dẫn gián tiếp
Từ
xưng hô
Từ chỉ địa điểm
Từ chỉ thời gian
Tôi (ngôi 1)
Chúa công
(ngôi 2)
Đây
Bây giờ
Nhà vua (ngôi3)
Vua Quang Trung (ngôi 3)
Tĩnh lược
Bấy giờ
Có thể chuyển như sau:
Vua Quang Trung hỏi Nguyễn Thiếp là quân Thanh sang đánh, nếu nhà vua đem binh ra chống cự thì khả năng thắng hay thua như thế nào.
Nguyễn Thiếp trả lời rằng bấy giờ trong nước trống không, lòng người tan rã, quân Thanh ở xa tới, không biết tình hình quân ta yếu hay mạnh, không hiểu rõ thế nên đánh nên giữ ra sao, vua Quang Trung ra Bắc không quá mười ngày quân Thanh sẽ bị dẹp tan.
Chuẩn bị bài mới
"Chiếc Lược Ngà của NGUYỄN QUANG SÁNG"
- Đọc Văn bản
- Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
- Tìm tình huống truyện
- Phân tích tâm lý của nhân vật "Bé Thu"
- Nghệ thuật xây dựng truyện
Chào tạm biệt!
Hẹn gặp!