Bài 14. Ôn tập phần Tiếng Việt (Các phương châm hội thoại)

KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ
về dự giờ thăm lớp môn ngữ văn
Tiết 73. Ôn tập tiếng việt
Các nội dung ôn tập:
Các phương châm hội thoại.
Xưng hô trong hội thoại.
Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp.
Em hãy đọc kĩ truyện cười sau đây:
Nói có đầu có đuôi.
Một lão chủ anh dặn đầy tớ:
-Mày ăn nói cộc lốc, người ta cười cả tao.Từ rày về sau,hễ nói gì thì phải nói có đầu có đuôi,nghe chưa?
Một hôm ,lão ăn mặc chỉnh tề,ngồi hút thuốc.Anh đầy tớ chợt chắp tay,thưa:
-Bẩm ông.
-Cái gì?-Lão chủ hỏi.
-Bẩm ông, con tằm nó ăn lá dâu.
-Nghĩa là làm sao?
-Bẩm ông,con tằm nó ăn lá dâu,nó nhả tơ.Người ta mang ra chợ bán.Người Trung Quốc mua tơ đem về kéo sợi,dệt thành the,rồi mang the sang bán cho ta.Ông mua the về may áo.Hôm nay,ông mặc áo vào,rồi ông ngồi hút thuốc.
-Thế thì sao?
-Vâng con xin nói ngay đây a:Tàn thuốc dang rơi vào áo ông,áo ông đang cháy đấy a!
Lão chủ giật mình nhìn xuống thì áo đã cháy một miếng to bằng cả bàn tay rồi.
(Truyện cười dân gian Việt Nam)

Ví dụ 2:
Lan đến rủ Tú và Hà đi học nhóm.

- Lan:Hai bạn đả ăn cơm chưa?
-Tú :mình ăn cơm rồi.
-. Hà:Từ lúc anh trai mình mua cho mình chiếc áo hàng hiệu D &G này ,mình vẫn chưa ăn gì cả.



Ví dụ 3:
Một anh mới đi nước ngoài làm ăn về, đến nhà hàng xóm chơi.Bà hàng xóm tốt bụng đưa ra một đĩa nho tiếp khách.
-Mời anh xơi trài nho làng ta.Ngọt lắm đấy!
Anh ta cầm một quả nho lên nhìn một lúc rồinói:
-ở bên Tây ấy,nho phải to bằng cái bát uống nước này.
Bà cụ lại lấy thêm một đĩa chuối cau ra mời khách.Anh ta lại cầm quả chuối lên và bảo:
-ở bên Tây ấy, mỗi quả chuối phải to bằng cánh tay này.
Bà cụ nghe thấy thế,bất thình lình chạy vào nhà xách cái chổi trễ ra và giơ cao:
-ở bên ta ấy ,đuổi người phải dùng bằng cái này.
Anh đi Tây về thấy thế liền chạy một mạch.
(Trích báo tuổi trẻ cười)
Ví dụ 4:
Một người ở đia phương khác hỏi đường:
-Cháu ơi! cháu có biết đến trường THCS Đô Thành đi đường nào không?
Học sinh 1:Bác đi qua cầu Vếch Bắc 300m và rẽ tay trái là đến ạ!
Học sinh 2:Qua cầu là đến.
Nối cột A với cột B cho phù hợp
1. Con - Bố, Mẹ; Cháu - Ông, Bà, Bác, Chú

2. Mình - Bạn, các bạn; Cậu - tớ
Cột A
1. Xưng hô với người ngang hàng, cùng tuổi.

2. Xưng hô với người lớn tuổi
Cột B
Cột A
Tau - Mi; Tao - Mày; Em - Anh; Em - Thầy

Tôi - Các ông, các ngài, qúy bà, quý phu nhân
Cột B
Xưng hô thân mật hoặc suồng sã hằng ngày không có nghi thức
Xưng hô tôn kính có nghi thức
Em hãy đọc ví dụ sau:
Nhà thơ ấn Độ Ta-go cho rằng:``Giáo dục một người đàn ông được một người đàn ông,giáo dục một người đàn bà được một gia đình,giáo dục một người thầy được một xã hội.
Cách dẫn trực tiếp
Nhà thơ ấn Độ Ta -go nhắc đến vai trò quan trọng của người thầy
ta sẽ được người thầy daỵ cho toàn xã hội tạo ra một xã hội tốt đẹp,những con người hiểu biết,đầy đủ tri thức,còn giáo dục một người đàn ông tạo ra một người đàn ông,giáo dục một người đàn bà tạo ra một người đàn bà.
Cách dẫn gián tiếp