Bài 14. Luyện nói: Thuyết minh về một thứ đồ dùng

PHÒNG GIÁO DỤC QUẬN THỦ ĐỨC
TRƯỜNG THCS HIỆP BÌNH
Đề tài
THUYẾT MINH
CHIẾC NÓN LÁ
Ai ra xöù Hueá mộng mơ
Mua veà chieác noùn baøi thô laøm quaø
I. MỞ BÀI
Giới thiệu hình ảnh chiếc nón lá Việt Nam.
II. THÂN BÀI
Nguồn gốc :


Nón lá có nhiều loại như nón quai thao (người miền Bắc Việt Nam thường dùng khi lễ hội), nón bài thơ (ở Huế, là thứ nón lá trắng và mỏng có lộng hình hoặc một vài câu thơ), nón dấu (nón có chóp nhọn của lính thú thời phong kiến); nón rơm (nón làm bằng cọng rơm ép cứng); nón cời (loại nón xé te tua ở viền); nón gõ (nón làm bằng tre, ghép cho lính thời phong kiến); nón lá sen . . .
Töø trong thô ca, aâm nhaïc, hoäi hoïa cho ñeán ñieän aûnh, chieác noùn laù trôû thaønh moät thöù ngoân ngöõ rieâng giuùp bieåu ñaït hình töôïng vaø taâm tö cuûa ngöôøi phuï nöõ. Noùn laù coù ôû ba mieàn nhöng vôùi Hueá noùn ñaõ trôû thaønh bieåu tröng cho veû ñeïp dòu daøng, duyeân daùng cuûa coâ gaùi Hueá.

-Hình nón, màu trắng ngà hoặc vàng tươi.
- Làm bằng lá cọ non phơi sương, kết với những vòng
tròn bằng nứa rừng nhỏ dần lên đỉnh tạo độ bền,
dẻo cho nón.
- Quy trình làm nón :
* Vót nứa, lau lá, phơi sương, ủi lá, cắt còn 50cm.
* Định vị 16 vòng nứa vào khuôn gỗ hình chóp.
* Xếp hai lớp lá ( trong 20, ngoài 30 lá), ngọn hướng
lên.
* Khâu lá vào khung bằng cước từ trên xuống dưới.

2. Cấu tạo:


Hình nón, màu trắng ngà hoặc vàng tươi.
- Làm bằng lá cọ non phơi sương, kết với những vòng tròn bằng nứa rừng nhỏ dần lên đỉnh tạo độ bền, dẻo cho nón.
- Quy trình làm nón :
* Vót nứa, lau lá, phơi sương, ủi lá.
* Định vị 16 vòng nứa vào khuôn gỗ hình chóp.
* Khâu lá vào khung bằng cước từ trên xuốngdưới.
* Khi hoàn tất, quét lên mặt ngoài một lớp dầu bóng hay bọc lại bằng ni lông trong suốt bảo vệ nón.
* Trang trí : hình chìm bên trong, bài thơ, thêu . . .
-Hình noùn, maøu traéng ngaø hoaëc vaøng töôi.
- Laøm baèng laù coï non phôi söông, keát vôùi nhöõng voøng
troøn baèng nöùa röøng nhoû daàn leân ñænh taïo ñoä beàn,
deûo cho noùn.
- Quy trình laøm noùn :
* Voùt nöùa, lau laù, phôi söông, uûi laù, caét coøn 50cm.
* Ñònh vò 16 voøng nöùa vaøo khuoân goã hình choùp.
* Xeáp hai lôùp laù ( trong 20, ngoaøi 30 laù), ngoïn höôùng
leân.
* Khaâu laù vaøo khung baèng cöôùc töø treân xuoáng döôùi.
* Khi hoaøn taát, queùt leân maët ngoaøi moät lôùp daàu boùng hay boïc laïi baèng ni loâng trong suoát baûo veä noùn.
* Trang trí : hình chìm beân trong, baøi thô, theâu . . .
3. Coâng duïng – baûo quaûn :
- Noùn duøng ñeå che möa, naéng, quaït maùt.
- Laøm duyeân cho caùc thieáu nöõ, laøm quaø taëng.
- Ngöôøi baïn thaân thieát cuûa nhaø noâng.
* Caát, treo sau khi söû duïng.
* Traùnh nöôùc, öôùt caàn hong khoâ.
* Khoâng ñeå vaät naëng ñeø leân.

4. Giaù trò truyeàn thoáng:
Toân theâm veû ñeïp ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam.
Nguoàn caûm höùng saùng taùc ngheä thuaät.
Cuøng vôùi taø aùo daøi, noùn laø bieåu tröng cuûa ñaát nöôùc, con ngöôøi Vieät Nam.

5. Laøng ngheà tieâu bieåu :
Laøng Chuoâng (Haø Taây), Hueá, Quaûng Bình . . .
III. KẾT BÀI
Cảm nhận của bản thân về chiếc nón lá.
NÓN LÁ TẠI FESTIVAL HUẾ
NÓN LÁ TẠI FESTIVAL HUẾ
NÓN LÁ TRONG MẮT DU KHÁCH
NÓN LÁ TRONG MẮT DU KHÁCH
Bài giảng có sự cộng tác của tập thể
lớp 8/4 - 8/5 -Trường THCS Hiệp Bình
Năm học 2009 - 2010.