Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

Phạm Thị Thúy Nhài
1
Nguyễn Thành Long
LẶNG LẼ SA PA
Tác giả/ Sgk 188
-Nguyễn Thành Long (1925- 1991)
- Quê ở Duy Xuyên - Quảng Nam
- Ông viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp, là
cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí
- Ông thường viết về công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc những năm 60- 70 thế kỉ XX.
- Truyện ngắn của Nguyễn Thành Long nhẹ nhàng ,tình cảm , thường pha chất kí và giàu chất thơ.
- Các tác phẩm chính của ông: Bát cơm cụ Hồ- bút kí 1952, Những tiếng vỗ cánh - Truyện 1967 , Giữa trong xanh - tập truyện 1972 ; Nửa đêm về sáng - Truyện (1978)...
- Văn ông thường ánh lên vẻ đẹp của con người nên có khả năng thanh lọc làm trong sáng tâm hồn khiến chúng ta thêm yêu cuộc sống. Ngoài viết văn ông còn viết báo và dịch một số tác phẩm nước ngoài.
I. Đọc – Tìm hiểu chung




- Cốt truyện đơn giản với một tình huống độc đáo: cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh thanh niên với cô kĩ sư và ông họa sĩ.
- Cuộc gặp gỡ tình cờ thuận lợi cho việc giới thiệu nhân vật chính là anh thanh niên được hiện ra qua cái nhìn và ấn tượng của các nhân vật khác.
? Hãy nêu cốt truyện và tình huống truyện của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa ?
? Tác phẩm này theo lời tác giả là “một bức chân dung”. Đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn và suy nghĩ của những nhân vật nào?
Tác phẩm này theo lời tác giả là “một bức chân dung”. Đó là chân dung của anh thanh niên – con người lao động. Hiện ra qua cái nhìn của bác lái xe, ông họa sĩ và cô kĩ sư trẻ.
Tác phẩm:
L?ng l? Sa Pa được viết v�o năm 1970, l� k?t q?a c?a chuy?n tham L�o Cai. Tỏc ph?m in trong tập " Gi?a trong xanh - 1972".
PI:Từ đầu -> Kìa anh ta kia: Sự xuất hiện của anh thanh niên qua lời kể của bác lái xe.
PII: Tiếp -> Không có vật gì như thế: Cuộc gặp gỡ và trò chuyện giữa anh thanh niên, ông họa sĩ & cô kỹ sư.
PIII:Còn lại: Cuộc chia tay giữa ba nhân vật.
4. Bố cục:
* Tóm tắt tác phẩm
5

- Tóm tắt truyên ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”
Trên chuyến xe khách từ Lào Cai đi Lai Châu, bác lái xe trò chuyện với ông hoạ sĩ và cô kĩ sư mới ra trường. Chiếc xe dừng lại lấy nước và nghỉ ngơi, bác lái xe giới thiệu với cô kĩ sư và ông hoạ sĩ về một người “Cô độc nhất thế gian”, đó là anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét. Xúc động trước vẻ đẹp tâm hồn của anh, ông hoạ sĩ đã phác hoạ bức chân dung anh thanh niên. Sau cuộc trò chuyện âý, cô kĩ sư càng thấy vững tin hơn vào quyết định lên nhận công tác ở miền núi của mình. Họ chia tay trong niềm xao xuyến, bâng khuâng với lời hẹn của ông hoạ sĩ nhất định sẽ trở lại Sa Pa .
1. Tình huống truyện và nghệ thuật xây dựng nhân vật
2. Những con người nơi Sa Pa
II. Đọc - Hiểu văn bản
a. Nhân vật anh thanh niên
I. Đọc – Tìm hiểu chung
- Cảnh trước mặt hiện lên đẹp một cách kì lạ.
- Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây.
- Những cây thông chỉ cao qúa đầu, rung tít trong nắng ...
- Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe...
- Nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn...
->Cảnh đẹp và đầy thơ mộng. Sa Pa hiện lên như một bức tranh trong trẻo, sáng sủa và đầy chất thơ.
**. Cảnh sắc thiên nhiên ở Sa Pa:
Nghề nghiệp và công việc chính của anh thanh niên là gì?
* Hoàn cảnh sống:
=> Cô đơn, vắng vẻ và rất “ thèm người”
* Công việc:

Nghề nghiệp: Thủy văn kiêm vật lí địa cầu.
Công việc chính: Đo gió, đo mưa, đo nắng..
Phục vụ chiến đấu và sản xuất.
Yêu cầu: Tỉ mỉ chính xác, trách nhiệm
cao.
27 tuổi, sống một mình trên đỉnh
Yên Sơn cao 2600m
- Bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù.
Anh thanh niên được bác lái xe giới thiệu như thế nào?
Điều gì đã giúp anh vượt qua những khó khăn để hoàn thành công việc ?
=> Lòng yêu nghề, ý thức được công việc mình đang làm có ích cho mọi người.
Nét đẹp trong tính cách và phẩm chất của anh thanh niên là gì?
* Tính cách và phẩm chất:
Là người sống cởi mở, chân thành và khiêm tốn , biết quý trọng tình cảm của người khác.
=> Là mẫu người lao động trong thời đại mới. Công việc lặng lẽ nhưng rất có ích cho đất nước.
Nhân vật ông họa sĩ đóng vai trò gì trong truyện ?
b. Các nhân vật phụ
* Nhân vật ông họa sĩ
Là nhân vật phụ quan trọng, là người tác giả hóa thân vào...
Ông họa sĩ hiện lên với những
Đặc điểm nào?
Yêu đời, say mê với sáng tạo nghệ thuật, luôn trăn trở với nghệ thuật.
Ngoài ông họa sĩ là nhân vật phụ quan trọng ra, em còn biết những ai nữa trong thế giới những con người như anh thanh niên được tác giả nhắc tới trong văn bản? Nêu một vài nét chính về họ?


Nhân vật cô kĩ sư
=> Hiểu và tin vào con đường đã lựa chọn, nhạy cảm.
* Nhân vật bác lái xe :
=> Yêu công việc, cởi mở, niềm nở, có trách nhiệm với công việc..
* Nhân vật ông kĩ sư vườn rau Sa Pa; anh cán bộ nghiên cứu sét
=>Miệt mài lao động khoa học lặng lẽ.
Cô gái: Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên đã khiến cô bàng hoàng, hiểu thêm về cuộc sống dũng cảm tuyệt đẹp của anh, về thế giới những con người như anh, về con đường cô đã lựa chọn và đang đi tới.
Em có nhận xét gì về việc xây dựng
những nhân vật phụ này của tác giả?
Đặc điểm chung của họ là gì?
Nêu tác dụng của những nhân vật này?
Tất cả họ đã tạo ra một thế giới
những con người lao động miệt mài, lặng
lẽ mà khẩn trương vì đất nước.
1. Nghệ thuật:
- Xây dựng được những tình huống hợp lý.
- Cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận.
2. Nội dung
- Truyện đã khắc họa thành công những con người lao động bình thường, tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên trong truyện.
- Khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.
III. TỔNG KẾT: