Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

Trường THCS Quảng phú
Bộ môn ngữ văn
Tiết 66
Lặng lẽ sa pa

Nguyễn Thành Long
I.Đọc và tìm hiểu chung
1.Những nét chính về tác giả:
Họ tên: Nguyễn Thành Long
Sinh năm 1925
Mất năm 1991
Quê quán: Duy xuyên-Quảng Nam
Viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp
Sở trường:Viết truyện ngắn

Nhà văn Nguyễn Thành Long
2. Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm:
-"Lặng lẽ Sa pa" là kết quả trong một chuyến đi Lào cai của tác giả trong mùa hè 1970.
- Trong thời điểm thanh niên toàn Miền Bắc đang sục sôi phong trào "ba sẵn sàng".
- Truyên rút từ tập "Giữa trong xanh" in năm 1972.
Đỉnh Phanxipang
Đọc truyện
Tóm tắt nội dung truyện:
Câu chuyện kể lại cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông hoạ sĩ già, cô kỹ sư, bác lái xe với người thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn - Sa Pa trong một chuyến đi nghỉ trước khi về hưu của người hoạ sỹ già.
3. Đọc - Tóm tắt truyện.

Sa Pa
Ruộng bậc thang
Vườn hoa Sa Pa
Nhận xét cốt truyện:
4.Tìm hiểu cấu trúc
Cốt truyện: Kể về những sinh hoạt và lao động thường ngày của anh thanh niên.
Nhân vật trung tâm tập trung sự miêu tả là ai?

Nhân vật trung tâm: Anh thanh niên làm khí tượng thuỷ văn.


Lời kể xuất phát từ điểm nhìn của ai? Ngôi kể là ngôi thứ mấy? Vì sao em xác định như thế?

Kể theo ngôi thứ 3: (điểm nhìn từ tác giả) nhưng đôi khi tác giả đặt điểm nhìn trần thuật vào ông hoạ sĩ già (mặc dù không dùng ngôi 1) có lúc chuyển điểm nhìn sang cô kĩ sư.

Truyện kết hợp với phương thức biểu đạt nào? Tác dụng của các phương thức ấy?

Phương thức: Tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm, nghị luận. Sự thay đổi cách kể kèm theo những phương thức tạo hứng thú cho người đọc.

II.Tìm hiểu chi tiết
Hãy chỉ ra tình huống truyện và ý nghĩa của tình huống?

1.Tình huống truyện
Cuộc gặp gỡ tình cờ của một số người khách với anh thanh niên khí tượng. Là tình huống thuận lợi để giới thiệu nhân vật chính và để nhân vật hiện ra qua cái nhìn và ấn tượng của các nhân vật khác một cách tự nhiên.
Anh thanh niên xuất hiện trong hoàn cảnh nào?
2. Nhân vật anh thanh niên
Anh thanh niên - nhân vật chính - Chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ các nhân vật khác trong một thời gian rất ngắn (30 phút)
Việc giới thiệu nhân vật anh thanh niên là nhằm nổi bật nhân vật tư tưởng gì của văn bản?

Giúp cho mọi người cảm nhận: "Trong cái im lặng của Sa Pa... Sa Pa mà chỉ nghe tên ta đã nghĩ ngay đến chuyện nghỉ ngơi, có những con người đang làm việc, lo cho đất nước"
Hoàn cảnh sống của anh thanh niên có gì đặc biệt?
Sống một mình trên đỉnh núi cao, với công việc đo gió, đo mưa
Cuộc sống cô đơn, gian khổ.
Công việc đòi hỏi tỉ mỉ, chính xác, có tinh thần trách nhiệm cao.

Điều gì giúp anh thanh niên vượt qua hoàn cảnh ấy?
ý thức về công việc và tinh thần trách nhiệm.
Biết được ý nghĩa to lớn của công việc mình làm "Nhân dịp tết...hạnh phúc".

Qua cuộc trò chuyện với ông hoạ sỹ, anh thanh niên bộc lộ những suy nghĩ gì. Tìm đoạn văn thể hiện và cho biết phương thức đặc trưng của đoạn văn này?
"Khi ta làm việc,ta với công việc là đôi... chết mất"
Suy nghĩ đúng đắn trước công việc đối với cuộc sống con người.
Đoạn văn được trình bày theo phương thức nghị luận.
Sống một mình trên đỉnh núi cao, làm công việc thầm lặng nhưng tinh thần làm việc của anh thanh niên như thế nào?

Tổ chức sắp xếp cuộc sống thật ngăn nắp, chủ động: Trồng hoa, nuôi gà, tự học, đọc sách ? Không có cảm giác cô đơn, buồn tẻ.
Vượt qua mọi khó khăn thử thách để làm quen với cuộc sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn
Ngoài ra anh thanh niên còn những nét đẹp nào đáng chú ý? Em hãy phân tích.
Khao khát, quý trọng tình cảm mọi người.
Cởi mở, chân thành.
Quan tâm đến người khác(đào củ tam thất biếu vợ bác lái xe).
Luôn cảm thấy những đóng góp của mình là nhỏ so với những người khác ?Có đức khiêm tốn.
Qua nội dung câu chuyện, em hãy nhận xét anh thanh niên là 1 người như thế nào?
Là một chàng trai dễ mến, một thanh niên thạo việc và say mê với công việc.
Là một người sống có lý tưởng, dũng cảm, chân thành.
Là một thanh niên tiêu biểu của thế hệ thanh niên "Ba sẵn sàng".
Đánh giá nhân vật và phát biểu cảm nghĩ về nhân vật anh thanh niên?
Anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động mới, sống có lý tưởng, vô tư, lặng thầm cống hiến hết mình cho lý tưởng, cho tổ quốc.
Giúp ta hiểu thêm về thế hệ cha anh đi trước trong một giai đoạn lịch sử của dân tộc.
Khiến cho chúng ta phải suy nghĩ tới trách nhiệm, hành động của thanh niên chúng ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong thời kì đổi mới.
Củng cố
Anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa thể hiện rõ nét nhất điều gì?
1-Tính thẳng thắn
2-Lòng chung thuỷ
3-ý thức trách nhiệm
4-Lòng yêu thiên nhiên
Em hãy cho biết thời điểm ra đời của tác phẩm "Lặng lẽ Sa Pa" cùng với thời điểm phong trào nào của thanh niên miền Bắc?
1-Ba đảm đang
2-Ba sẵn sàng
3-Diệt giặc dốt
4-Tay cày tay súng
Anh thanh niên tiêu biểu cho những con người như thế nào?
1.Con người lao động mới, sống có lý tưởng.
2.Yêu lối sống tự do.
3.Thích khám phá cái mới mẻ.
4.Say mê làm kinh tế.