Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

Tiết chương trình: 66-67
Kiểm tra bài cũ
Ông Hai trò chuyện với đứa con út là nhằm mục đích nào sau
A . Để thương yêu đặc biệt đứa con út của mình .
B. Để bớt cô đơn,buồn chán vì không ai nói chuyện với mình.
C. Để mong thằng Húc hiểu được tấm lòng Ông.
D. Để thể hiện nỗi lòng và làm vơi bớt nỗi buồn khổ
?.Nhân vật Ông Hai trong truyện “Làng” Kim Lân gợi em những suy nghĩ gì về người nông dân trong kháng chiến
trả lời:Người nông dân yêu làng ,yêu nướcvà có tinh thần kháng chiến
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
i.SO LU?C V? T�C G?A - VAN B?N
1. T�C GI?
2.VĂN BẢN
Em hãy cho biết vài nét về tác giả
Nguyễn Thành Long(1925- 1991)
Quê : Quảng Nam
Em hãy cho biết hoàn cảnh ra đời văn bản Lăng Lẽ Sa Pa ?
Lặng Lẽ Sa Pa là kết quả chuyến đi lên Lào Cai mùa hè 1970.của tác giả Rút từ tập”Giữa trong xanh” in năm1972
II. Đọc - hiểu văn bản.
* Nhân vật anh thanh niên.
1/ Đọc SGK
Em hãy cho biết bố cục văn bản? Mỗi phần tương ứng nội dung nào ?
Trả lời:Có 3 phần
Phần 1:Từ đầu…. đếnAnh ta kìa .Giới thiệu cuộc gặp gỡ tình cờ.
Phần2 :Tiếp…. Đếnkhông có vật gì nhưthế.Diễn biến cuộc gặp gỡ.
Phần 3: Còn lại . Cuộc chia tay cảm động
Là truyện ngắn hiện đại , có những nhân vật nào ? Nhân vật nào là trung tâm?
Trả lời:Bác lái xe, Ông Họa Sĩ,Cô KỈ Sư,Anh Thanh Niên, Ông KỈ Sư trồng rau
Đồng chí nghiên cứu khoa học.Trong đó,Anh Thanh Niên là nhân vật chính
?Phát họa chân dung Anh thanh niên vô cùng sinh động ,từ cái nhìncủa nhiều người xung quanh, quan sát ,suy ngẫm
Em hãy cho biết ,các phương thức nào biểu đạt ?
Trả lời :Tự sự, miêu tả ,biểu cảm và nghị luận
2/Phân tích
Anh Thanh niên này xuất hiện qua lời kể của ai?
Trả lời:Bác lái xe
Trong những chi tiết giới thiệu về Anh Thanh Niên . Đâu là chi tiết bình thường ?
Trả lời :Một Anh Thanh Niên hai mươi bảy tuổi, ở đỉnh yên sơn,cao hai nghìn sáu trăm mét.Anh ta làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu
Em có nhận xét gì về những chi tiết bình thường này ?
Trả lời :Con người trẻ tuổivới công việc bình thường trong cuộc sống ?
Đâu là chi tiết khác thường đặc biệt ?
Trảlời :Một trong những người cô độc nhất thế gian. –Thèm người quá phải kiếm kế dừng xe qua đường để được gặp người
Em có nhận xét gì về chi tiêt khá đặc biệt này ?
Trảlời :Yêu quí con người
Cái gian khó khó nhất của hoàn cảnh Anh Thanh Niên là gì ?
.Một trong những người cô độc nhất thế gian.
Sống một mình trên đỉnh núi .
Thèm người quá .
Từ đó, ta thấy đặc điểm nào trong cách sống của Anh Thanh Niên?
Quí người và thích giao tiếp với mọi người
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
II. Đọc - hiểu văn bản.
1/ Đọc SGK
2/Phân tích
Phần2.Tiếp theo những sự việc nào được kể nơi ở của Anh Thanh Niên khi tiếp khách ?
Trả lời .Hái hoa tặng cô Kỉ Sư; Giới thiệu công việc vàbày tỏ những suy nghĩ mình cho họa sĩ ;Giới thiệugương lao động tiêubiểu ở sa pa mà anh ngưỡng mộ
Cuộc sống nơi ở anh Thanh niên có gì bình thường ?
Cuộc đời riêng của anh Thanh Niên thu gọn trong một góc trái gian , một chiếc giường con ,một chiếc bàn học ,một giá sách
Em có nhận xét gì về nơi ở của anh?
Trả lời Căn nhà giản dị , đồ đạc đơn sơ
Có gì khác thường nhu cầu sống ?
Trả lời Lấy sách làm bạn ,trồng hoa trong vườn , nuôi gà
Từ đó ,ta thấy đặc điểm cách sống anh Thanh niên như thế nào ?
Trả lời :Sống gian dị với nhu cầu của mình
Đặc biệt cách giới thiệu công việc cụ thể của Anh Thanh Niên là gì ?
Đo gió, đo mưa, đo nắng,tính mây đo chấn động mặt đất ,báo trước thời tiết hằng ngày ,phục vụ sản suất ,phục vụ chiến đấu .
Em có cảm nhận như thế nào về các công việc đó ?
Đặc biệt gian khó nhất của anh về công việc này là gì ?
.-Rét ,cả mưa tuyết ,nửa đêm đang nằm trong chăn…
Vậy điều gì giúp anh vượt qua gian khó đó ?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
* Nhân vật anh thanh niên.
II. Đọc - hiểu văn bản.
1/ Đọc SGK
2/Phân tích
Những ý nghĩ nào của anh Thanh niên được nói đến?
-Khi ta làm việc,ta với công việc là đôi , sao gọi là một mình được
Em hiểu ta với công việc ý nghĩ đó như thế nào ?
Trả lời :tahiểu và thích công việc,thì công việc đem lại niềm vui
-Mình sinh ra là gì ,mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc.
Theo em ý nghĩ trên là gì?
Trả lời :Làm người, ai cũng phải làm vì sự sống của bản thân và cộng đồng .
Cái hạnh phúclớn nhất khi mình đóng góp kịp thời một đám mây khô nhờ đó “không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực mĩ trên cầu Hàm Rồng “
Từ đó,ta tìm thấy điểm nào trong cách sống Anh Thanh Niên?
Tìm thấy niềm vui trong công việc, để vượt lên gian khó và có trách nhiệm với cuộc sống của bản thân và cộng đồng
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
* Nhân vật anh thanh niên.
II. Đọc - hiểu văn bản.
1/ Đọc SGK
Ngoài những suy nghĩ trên,Anh Thanh Niên còn quan tâm đến những con người nào ?
Trả lời Một ông Kỉ Sư trồng rau, một đồng chí suốt ngày chờ sét
Khi quan tâm đến ,thái độ của Anh Thanh Niên như thế nào ?
Trả lời:Ngưỡng mộ và ngợi ca. Điếu có tác dụng tôn vinh sự lao động con người
Từ đó ,ta cảm nhận đức tính nào của Anh Thanh Niên?
Trả lời :Khiêm nhường ,sống vì mọi người
Lẽ sống của Anh Thanh Niên ở đây là gì ?
Trả lời :Tinh thần ý thức công việc với lòng yêu nghề
Em cảm nhận những vẻ đẹp nào của Anh Thanh Niên trong Lặng Lẽ Sa Pa?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
2/Phân tích
* Nhân vật anh thanh niên.
Ông tạm gác bữa tiệc liên hoan chia tay về hưu ở cơ quan để đi một chuyến thực tế ở Lào Cai.
* Các nhân vật khác.
+Vẻ đẹp:
Mục đích chuyến đi của ông là săn tìm đối tượng nghệ thuật hội hoạ.
Ông khao khát được vẽ cái gì suốt đời mình thích như lời ông tâm sự với cô kỹ sư.
- Say mê sáng tác hội hoạ.
a. Ông hoạ sĩ
+ Vị trí: Truyện được trần thuật chủ yếu từ điểm nhìn và ý nghĩ của ông.
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
- Say mê sáng tác hội hoạ.
- Rung động trước vẻ đẹp của Sa Pa:
Hành trình từ Hà Nội đến Lào Cai, dừng chân ở Sa Pa, nhà hoạ sĩ cảm thấy Sa Pa thật hẫp dẫn. Theo em Sa Pa hấp dẫn hoạ sĩ ở điểm nào?
A. Vẻ đẹp của thiên nhiên
B. Vẻ đẹp của con người
C. Cả A và B
C. Cả A và B
Sa Pa quyến rũ hoạ sỹ
hoạ sĩ im bặt, ngây ngất trước cảnh vật lộng lẫy, mơ màng huyền ảo của mây nắng sương khói Sa Pa.
cái điều bí ẩn của độ cao 2600 m Yên Sơn
+ Con người say mê lao động
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
. tại sao hoạ sĩ cảm giác mình bối rối?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Hoạ sĩ bối rối
Nẩy được cảm hứng sáng tác trong khoảnh khắc.
Đạt được một phần ước nguyện chuyến đi thực tế ở Lào Cai.
a. Ông hoạ sĩ
Người thanh niên khiến ông
: Cuộc sống đẹp, dũng cảm của anh -> mẫu vẽ. Nét vẽ của ông trở nên linh hoạt, say sưa.
: Về tinh thần lao động nghệ thuật. Làm sao cho nét phải thể hiện được cái thần của chân dung, sao đẹp như vốn có của nó
-> băn khoăn, trăn trở.
-> Khao khát vẽ một Sa Pa đẹp.
- Tâm huyết với hội hoạ
Yêu
Nhọc
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
b. Cô kĩ sư trẻ
Cô kĩ sư trẻ sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Cô tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp sẵn sàng xung phong lên Tây Bắc công tác
* Sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu khi tổ quốc cần
* Trong cuộc gặp gỡ:
Cô bàng hoàng
Hiểu cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của anh thanh niên
Đón nhận một tình yêu đích thực về lẽ sống về lý tưởng
- Sự bừng dậy của tình cảm lớn khi gặp được ánh sáng đẹp toả ra từ cuộc sống có ích.
-> tin tưởng vào con đường đã chọn
Cô hàm ơn anh thanh niên
về bó hoa to được tặng
về bó hoa háo hức, mơ mộng, bó hoa tinh thần
- Khao khát cống hiến
- Thầm kín tế nhị
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
2. Các nhân vật khác.
a. Ông hoạ sĩ
b. Cô kĩ sư trẻ
c. Bác lái xe
Sôi nổi, vui tính, hiền hậu
d. Ông kĩ sư vườn su hào và anh cán bộ nghiên cứu sét.
- Miệt mài, lặng lẽ lao động
- Cống hiến hết mình cho khoa học.
- Khao khát sáng tạo hội hoạ.
- Khao khát cống hiến.
Bài tập: Bàn về truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" PGS Nguyễn Văn Long viết "Tác phẩm như một bài thơ về vẻ đẹp trong cách sống và suy nghĩ của nhưng con người lao động bình thường mà cao cả, những mẫu người của một giai đoạn lịch sử có nhiều gian khổ hy sinh cũng thật trong sáng đẹp đẽ"
Em hãy khái quát ngắn gọn vẻ đẹp của bốn nhân vật được kể trực tiếp trong truyện để làm sáng rõ nhận xét trên?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Đáp án
Thái độ sống, lao động âm thầm, lặng lẽ cống hiến hết mình cho tổ quốc
Ông kĩ sư vườn su hào, anh cán bộ nghiên cứu sét, ông bố tuyệt vời, anh khí tượng ở Phanxipăng cũng góp phần dệt nên chất thơ của truyện
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
3. Chất trữ tình của truyện
a. Vẻ đẹp con người lao động
b. Vẻ đẹp về thiên nhiên
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
c. Cách kể truyện
- Xây dựng chi tiết đậm trũ tình
- Ngôn ngữ giàu nhịp điệu, âm thanh, êm ái ngọt ngào mang âm hưởng của một bài thơ.
Bài tập: Em hãy chỉ ra các chi tiết tạo nên chất trữ tình của tác phẩm và tác dụng của chất trữ tình đó?
+ Cuộc gặp gỡ 30 phút ở Yên Sơn
+ Người thanh niên tiễn khách khi nắng hừng hực.
Đáp án
+ Anh thanh niên chắn khúc gỗ giữa đường.
+ Cô gái để lại chiếc khăn tay
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Những con đường đi trong mây uốn lượn giữa núi non hùng vĩ của Sa Pa. Nếu đi cùng ông hoạ sĩ và cô kỹ sư ta có cảm giác đang bồng bềnh giữa đám mây mù
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Ta gặp thác nước có con suối trắng xoá như mái tóc người thiếu nữ thả theo sự rạo rực của tâm hồn mình.
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Nhà văn còn dắt ta đi sâu vào thảo nguyên thung lũng Tà Phình, với đàn bò lang đeo chuông ở các đồng cỏ thung lũng bên đường
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Nếu vào mùa xuân,đi giữa những rặng đào, rặng đào dệt lên tấm khăn hồng tình tứ choàng lên núi tạo nên thung lũng của tình yêu đôi lứa. Tâm hồn ta trẻ lại thanh xuân đến vô cùng trước những cánh đào trong sương ấy.
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Người đọc ngạc nhiên đến thích thú, mây hắt từng chiếc quạt trắng từ các thung lũng... Mây bị nắng xua cuộn tròn lại thành cục lăn trên các vòm lá ướt sương
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Nắng bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây.
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
Nắng mạ bạc cả con đèo .
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
. đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
III. Đọc - hiểu văn bản.
II. Đọc - hiểu chú thích.
IV. Tổng kết
1. Nội dung
2. Các nhân vật khác.
1. Nhân vật anh thanh niên.
3. Chất trữ tình của truyện
Bài ca về con người lao động bình dị: tiêu biểu là anh thanh niên
Niềm vui hạnh phúc của con người trong lao động: cống hiến hết mình xây dưng đất nước
Bài ca về tình yêu cuộc sống , tình yêu thiên nhiên
2. Nghệ thuật
Xây dựng tình huống hợp lý cốt truyện nhẹ nhàng
Cách kể truyện tự nhiên, giọng kể đằm thắm , ngôn ngữ trong sáng dịu êm, giàu nhịp điệu
Truyện giàu trữ tình, xen bình luận
Ghi nhớ (trang 189 - SGK)
V. Luyện tập
Giải thích nhan đề truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa"
V. Hướng dẫn học ở nhà
PBCN về anh thanh niên, ông hoạ sĩ.
Soạn "Cố hương"- Lỗ Tấn
I.TÌM HIỂU VỀ TÁC GIẢ TÁC PHẨM
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) Nguyễn Thành Long
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH