Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

LẶNG LẼ SA PA
Tiết 69-70. LẶNG LẼ SA PA
- Nguyễn Thành Long (1925 – 1991)
- Quê ở: Duy Xuyên - Quảng Nam. Ông chuyên viết truyện ngắn và bút kí, trưởng thành viết văn từ kháng chiến chống Pháp
I- Tìm hiểu tác giả tác phẩm
1.Tác giả :
2. Tác phẩm:
Viết nhân chuyến đi Lào Cai năm 1970. Từ tập” Giữa trong xanh” năm 1972
Nguyễn Thành Long
(1925 – 1991)
II. Đọc, hiểu văn bản.
1. Đọc, hiểu chú thích.
2. Phương thức:
Tự sự đan xen miêu tả, biểu cảm, lập luận.
3. Kết cấu
Theo tuyến nhân vật. ( Tình huống – nhân vật)
4. Phân tích
a) Tình huống truyện.
Tình huống truyện đơn giản: Đó là cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh thanh niên với ông hoạ sĩ già, cô kỹ sư và bác lái xe trên đỉnh Yên Sơn.  Tạo điều kiện cho nhân vật chính xuất hiện tự nhiên.
Theo em tình huống truyện được bắt đầu từ đâu? Có gì đáng chú ý trong việc giới thiệu nhân vật chính?
4. Phân tích
b.Nhân vật anh thanh niên
Vị trí anh thanh niên trong truyện?
* Vị trí của nhân vật và cách miêu tả của tác giả.
Hãy nhận xét cách miêu tả của tác giả về nhân vật này? Dụng ý của tác giả?
- Anh thanh niên là nhân vật chính được miêu tả trong cuộc gặp gỡ chốc lát với các nhân vật nhưng đủ để các nhân vật khác kịp ghi nhận một ấn tượng về chân dung.
4. Phân tích
b.Nhân vật anh thanh niên
Ta cảm nhận được điều gì chung về con người này?
Cảm nhận về con người và đất SaPa có những con người làm việc và lo nghĩ cho đất nước.
Một số hình ảnh về SaPa và nghề khí tượng thuỷ văn
Bản đồ vùng thời tiết
Máy đo mưa của Trạm Khí tượng
Bản đồ đường đi của bão số 9 ( Marian) tháng 12 / 2006
4. Phân tích
b.Nhân vật anh thanh niên
* Những nét đẹp về nhân vật anh thanh niên.
Anh thanh niên trong truyện được giải thích là người như thế nào?
+ Là cán bộ khoa học trẻ làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu ở đỉnh Yên Sơn cao 2600m.
4. Phân tích
b.Nhân vật anh thanh niên
Qua câu chuyện 3 người em biết gì về anh thanh niên về hoàn cảnh sống và làm việc? Tìm chi tiết?
Hoàn cảnh sống và làm việc:
+ Một mình ở độ cao 2600m  cô đơn và công việc rất cần tỉ mỉ nhưng anh vẫn hoàn thành nhiệm vụ.
Vì sao anh có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ như vậy?
+ Say mê với nghề, hiểu được ý nghĩa anh đang làm có góp phần vào công việc của đất nước.
4. Phân tích
b.Nhân vật anh thanh niên
Hoàn cảnh sống và làm việc:
Chi tiết nào chứng tỏ anh thanh niên biết sắp xếp cuộc sống khoa học tạo nguồn vui cho cuộc sống?
- Anh tìm thấy nguồn vui trong công việc, biết sắp xếp cuộc sống ngăn nắp tạo nguồn vui để vượt qua cô đơn đọc sách, chăn nuôi gà, trồng hoa, sưu tầm thuốc nam.
Phân tích chi tiết anh thanh niên tặng hoa cho cô gái?
-Tình tiết và phong cách cởi mở hiếu khách và rất khiêm tốn.
4. Phân tích
b.Nhân vật anh thanh niên
Hoàn cảnh sống và làm việc:
Em cảm nhận được tính cách và phẩm chất gì của anh thanh niên qua cuộc trò chuyện?
Trò chuyện khoa học, tặng hoa, trứng gà, từ chối vẽ chân dung của chính mình.......
Nhận xét nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật đoạn này?
 Tình tiết diễn biến cuộc gặp gỡ ngắn ngủi  nhân vật tự bộc bạch tự nhiên những nét đẹp về tính cách tâm hồn, tình cảm.
4. Phân tích
c) Các nhân vật khác:
Các nhân vật có thể chia làm mấy loại nhân vật nào góp phần làm rõ chủ đề nhất?
* Nhân vật ông hoạ sĩ
Nhân vật ông hoạ sĩ đã bộc lộ quan điểm về con người và nghệ thuật ở những chi tiết nào?
- Cảm thấy “ xúc động mạnh, bối rối khi nghe anh thanh niên kể chuyện vì bằng sự từng trãi nghề nghiệp và niềm khao khát của người nghệ sĩ đi tìm đói tượng nghệ thuật ông cảm nhận được anh chính là đối tượng ông cần, là nguồn khơi gợi sáng tác.
4. Phân tích
Chủ đề của truyện được bộc lộ qua nhân vật này ra sao?
c) Các nhân vật khác:
 Đó là niềm say mê lao động và hồn nhiên của anh thanh niên
Nhận xét quan điểm nghệ thuật của ông hoạ sĩ?
Quan điểm nghệ thuật: Đời sống cung cấp sẵn mẫu hình cho nghệ thuật, đi vào đời sống với tấm lòng tin yêu sẽ có cảm hứng sáng tạo trong lao động nghệ thuật.
4. Phân tích
c) Các nhân vật khác:
Hình tượng anh thanh niên được đề cao như thế nào trong suy nghĩ của ông?
 Anh thanh niên là mẫu người lao động trí thức lí tưởng là niềm tự hào cỗ vũ cho thế hệ trẻ Việt Nam sống và cống hiến.
Mục đích đưa các nhân vật phụ vào truyện?
- Các nhân vật: cô gái, bác lái xe........ làm nổi rõ nhân vật chính, cho sự lặng lẽ cống hiến thầm lặng của mọi tầng lớp.
III. Tổng kết.
Nghệ thuật:
+ Tình huống truyện độc đáo.
+ Tính cách nhân vật khắc hoạ rõ, sâu sắc
+ Kết hợp tự sự, trữ tình, bình luận
- Nội dung: Ca ngợi giá trị lao động và niềm say mê lao động của lớp trí thức trẻ trên đất SaPa.
IV. Luyện tập:
Cảm nghĩ về nhân vật của thanh niên, hoạ sĩ.
D. Củng cố - dặn dò.
Hệ thống kiến thức cơ bản; học bài; soạn “ Chiếc lượt ngà”.