Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

chào mừng các thầy giáo cô giáo
và các em học sinh
Lặng lẽ Sa pa
Tiết 66 – Văn bản
Nguyễn Thành Long
- Bút danh khác là Lưu Quỳnh, Phan Minh Thảo.
- Chuyên viết truyện ngắn và kí, sáng tác thành công về công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc những năm 60-70 của thế kỉ XX.
Nguyễn Thành Long
Bát cơm cụ hồ
vh
(bút kí)
I, Tìm hiểu chung
1) Tác giả - Tác phẩm
* Tác giả (1925-1991)
* Tác phẩm chính
Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thành Long tương tự một trang đời, một mảng, một nét cuộc sống chắt ra. Ta thường gặp ở Nguyễn Thành Long những nhận xét nho nhỏ như nhắc khẽ người đọc.
Văn Nguyễn Thành Long như một bài thơ buồn êm dịu, một bông cúc nhỏ xinh run rẩy nở trong sương sớm. Ta ngơ ngẩn trước vẻ đẹp của bông hoa mà quên mất bông hoa ấy đã từng được bàn tay của người làm vườn chăm tưới. Nhiều khi, hồn văn Nguyễn Thành Long làm dịu mát lòng ta như mạch nguồn trong trẻo, dịu dàng.
(Tô Hoài)
(Châu Hồng Thuỷ)
- Là cây truyện ngắn với một phong cách văn xuôi nhẹ nhàng, tình cảm, giàu chất thơ và ánh lên vẻ đẹp con người, mang ý nghĩa sâu sắc.
Viết năm 1970, sau chuyến đi thực tế ở Lào Cai. Trong chuyến đi ấy, nhà văn tình cờ đọc một tờ báo với 6 dòng tin ngắn về người thanh niên làm công tác khí tượng.
- Truyện được in trong tập truyện ngắn "Giữa trong xanh".
Hoàn cảnh sáng tác
Trong một chuyến đi thực tế ở Lào Cai, nhà hoạ sĩ cùng cô kĩ sư, qua lời giới thiệu của bác lái xe đã được gặp người thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn. Được chứng kiến cuộc sống của anh và nghe anh kể về công việc của mình, nhà hoạ sĩ đã vẽ chân dung người thanh niên còn cô gái luôn chăm chú lắng nghe. Người hoạ sĩ và cô gái ra xe đi tiếp, có quà của chàng trai tặng, nhưng món quà lớn nhất lại chính là sự cảm phục và tin yêu mà chàng trai đã mang lại trong lòng họ về công việc thầm lặng của anh.
- Tóm tắt:
2) Đọc và tìm hiểu chú thích
* Đọc
*
3) Tìm hiểu chung văn bản
- Phương thức: Tự sự + Miêu tả
- Cốt truyên: Nhẹ nhàng đơn giản.
- Tình huống: Tự nhiên, không gay gắt.
- Nhân vật: Anh thanh niên, ông họa sĩ, cô kỹ sư, bác lái xe
II. Phân tích
1) Nhân vật phụ
Ông họa sĩ
- Vai trò: Điển nhìn trần thuật vừa thể hiện được tình cảm về con người và nghệ thuật
Trước cảnh Sa pa: Rung động, ngây ngất trước vẻ đẹp của Sa pa
-> Tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm
Trước anh thanh niên:
Xúc động mạnh. Ngạc nhiên khi gặp anh
Vẽ anh thanh niên khiến cho ông nhọc quá
-> Ông bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước. Đó là vẻ đẹp đích thực của nghệ thuật
* Đại diện cho những người nghệ sĩ say mê đi tìm vẻ đẹp nghệ thuật đích thực
b) Cô kỹ sư
- Bắt đầu gặp anh thanh niên: Mừng rỡ, quên e lệ như đã quen thân. Cảm động và xúc động, bị cuốn hút
- Sau đó: Cô bàng hoàng. cô hiểu hơn cuộc sống, hiểu con đường mà cô đã chọn
- Ấn tượng về anh thanh niên: Sự hàm ơn
=> Đại diện cho lớp thanh niên tri thức lên đường xây dựng tổ quốc
c) Bác lái xe:
Vai trò: Là người dẫn dắt câu chuyện
Tính cách: Vui vẻ yêu đời, yêu cuộc sông
d) Các nhân vật khác
- Đều âm thầm lặng say mê với công việc quên mình phục vụ cho đất nước
* Các nhân vật không có tên riêng. Đó là những người lao động rất gần gũi bình dị mà ta có thể gặp họ ở bất cứ đâu. Họ đang hàng ngày thầm lặng cống hiến cho đời
Lặng lẽ Sa pa
Tiết 66 – Văn bản
Nguyễn Thành Long
Lặng lẽ Sa pa
Tiết 66 – Văn bản
Nguyễn Thành Long
Lặng lẽ Sa pa
Tiết 67 – Văn bản
Nguyễn Thành Long
2) Nhân vật chính anh thanh niên
+ Giới thiêu chung: - Người cô đọc nhất thế gian, 27 tuổi làm công tác khí tượng khiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn 2600m.
=> Gây ấn tượng, gợi sự tò mò của mọi người
+ Công việc
Điều kiện làm việc: Một mình trên đỉnh núi. Gió tuyết và im lặng .
Việc làm: Đo gió đo mưa, đo chấn động ...
-> Công việc gian khổ. Đòi hỏi sự tỉ mỉ , chính xác tuyệt đối,
+ Quan điểm về công việc:
Ta với công việc là đôi sao bảo một mình được.
- Công việc của cháu nó gian khổ thế đấy nhưng nếu bỏ nó đi cháu buồn đến chết mất
-> Tình yêu nghề tha thiết, ý thức trách nhiệm cao cả
+ Cuộc sống
- Căn nhà gọn gàng ngăn nắp, sạnh sẽ
- Trồng hoa, nuôi gà, đọc sách, nhge đài
-> Có ý thức trách nhiệm với cuộc sống, yêu cuộc sống
+ Tính cách:
- Với mọi người: Niềm nở đón khách, Đưa cho bác lái xe bọc tam thất, cắt cho cô gái bó hoa, pha trà mời ông họa sĩ
-> Cởi mở và hiếu khách
- Với bản thân: Không muốn để cho ông họa sĩ vẽ mình. Thấy nhiều người còn hơn mình trong công tác
-> Khiêm tốn
* Người lao mới xã hôi chủ nghĩa, thiết tha yêu công việc, có trách nhiêm với cuộc sống. Đại diện cho những người âm thầm ngày đên công hiến cho cuộc đời.
3) Thiên nhiên trong truyện
Nắng bây giờ đã bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.
- Lúc bấy giờ, nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn. Nắng chiếu làm cho bó hoa càng thêm rực rỡ và làm cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo.
-> NT: Miêu tả, nhân hoá, so sánh, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác tinh tế và độc đáo.
- Cảnh tuyệt đẹp được ặt cảnh trong mối quan hệ với con người, làm cho cảnh và người thêm hài hoà, tô điểm cho nhau.
III. Tổng kết
2) Nội dung
- Khắc họa thành công hình ảnh người lao động bình thường thầm lặng, mà tiêu biểu là nhận vật anh thanh niên làm công tác khí tượng khiêm vật lí địa cầu.
- Khẳng định vẻ đẹp cảu con người lao đọng và ý nghĩa những việc làm thầm lặng
Nghệ thuật.
Xây dựng tình huống truyện hợp lí,
Cách kể truyện tự nhiện, miêu tả độc đáo
xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo
và các em học sinh!