Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

Ngữ văn 9
Người thực hiện: Nguyễn Thị Vân Anh
(Nguyễn Thành Long)
Nguyễn Thành Long
(1925- 1991)
Chủ đề: Truyện khắc hoạ thành công hình ảnh những người lao động bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.
Tình huống truyện: cuộc gặp gỡ tình cờ, ngắn ngủi giữa ông hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ với anh thanh niên 27 tuổi làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m giữa núi rừng Sa Pa. Cuộc gặp gỡ bất ngờ ở nơi heo hút ấy đã để lại trong tâm tưởng mỗi người những tình cảm, ấn tượng tốt đẹp.
Một số hình ảnh về Sa pa
Tiết 67
C. Nhân vật anh thanh niên:

Nhân vật anh thanh niên được giới thiệu qua những chi tiết nào? Qua lời của ai?
Qua lời của bác lái xe:
+ một người cô độc nhất thế gian, hai mươI bảy tuổi, làm nghề khí tượng kiêm vật lí địa cầu
+ đã sống bốn năm một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai ngàn sáu trăm mét.
+ thèm người quá, đã từng hạ cây chặn ô tô lại để kiếm cơ nói chuyện. .
? Cách giới thiệu gây ấn tượng mạnh về nhân vật, gợi sự tò mò và khiến mọi người xúc động.
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Bản đồ vùng thời tiết
Đỉnh Yên sơn
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
H·y t×m chi tiÕt anh thanh niªn kÓ vÒ c«ng viÖc, hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña m×nh?
- Công việc: đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo thời tiết.
- Thời gian: theo "ốp": bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối và một giờ sáng.
Hoàn cảnh: rét, mưa tuyết, gió tuyết và lặng im im lặng lạnh cóng ...
công việc nói chung dễ, chỉ cần chính xác
Công việc đòi hỏi tình thần trách nhiệm và nghị lực rất cao
* Anh thanh niên là người say mê với công việc, kiên trì và có ý thức vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ
Làm công việc này thì yêu cầu cần thiết là gì?
Qua cách kể và qua lời giới thiệu của bác lái xe, em thấy anh thanh niên là người như thế nào?
Máy đo mưa của Trạm Khí tượng
Bản đồ đường đi của bão số 9 ( Marian) tháng 12 / 2006
Tiết 67
Tìm và phân tích lời tâm sự của anh thanh niên về công việc của mình?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
- Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kỹ mới thấy một ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm nghề này cháu không nghĩ như vậy. Vả, khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất. Còn người thì ai mà chả "thèm" hả bác? Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc? Đấy, cháu tự nói với cháu thế đấy.
- Coi c«ng viÖc lµ mét ng­êi b¹n th©n thiÕt, g¾n bã, lµ mét phÇn cña cuéc sèng
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
Ngoài công việc khoa học, anh thanh niên còn có những niềm say mê nào khác?
* Trong cuéc sèng:
+ N¬i ë vµ lµm viÖc ng¨n n¾p, gän gµng, s¹ch sÏ
+ §äc s¸ch, nu«I gµ, trång rau, trång hoa…
BiÕt chñ ®éng t¹o ra cuéc sèng riªng ng¨n n¾p mµ ®Çy ®ñ, biÖt tù t¹o ra niÒm vui trong cuéc sèng c« ®éc.
- Khi ho¹ sÜ ®Þnh vÏ anh: kh«ng kh«ng b¸c ®õng vÏ ch¸u. ch¸u sÏ giíi thiÖu víi b¸c «ng kÜ s­ trång rau…
 Khiªm tèn, v« t­ vµ hån nhiªn
Những điều này cho em biết gì thêm về anh thanh niên?
Khi thấy ông hoạ sĩ có ý định vẽ mình, anh thanh niên đã có hành động gì?
Hành động này cho em hiểu đức tính nào ở anh thanh niên?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
* Trong cuéc sèng:
Víi mäi ng­êi:
+ göi tam thÊt cho vî b¸c l¸i xe
+ chuÈn bÞ thøc ¨n tr­a cho b¸c l¸i xe, «ng ho¹ sÜ vµ c« kÜ s­…
+ tÆng hoa cho c« kÜ s­. …
 Anh thanh niªn lµ ng­êi cëi më, ©n cÇn, chu ®¸o vµ giµu t×nh c¶m
Với mọi người, anh thanh niên có thái độ như thế nào?
Em hiểu thêm điều gì nữa về anh thanh niên qua những chi tiết này?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
Khi chứng kiến cảnh anh thanh niên tặng hoa cho cô kĩ sư và nghe anh kể về công việc của mình, hoạ sĩ lại cảm thấy bối rối. Theo em, tại sao hoạ sĩ lại cảm thấy bối rối?
Chứng kiến và trò chuyện với anh thanh niên, ông cảm thấy bối rối bởi vì:
+ Ông cảm nhận được những điều tốt đẹp trong con người anh.
+ Đó là sự bối rối của con người đang trăn trở đi tìm cái đẹp bỗng phát hiện ra cái đẹp đang hiển hiện bất ngờ ngay trước mắt mình.
? Một tâm hồn thiết tha với những vẻ đẹp cuộc đời.
Em hiểu gì về người hoạ sĩ từ những biểu hiện nội tâm này?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
- Chú ý câu văn: "Người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm ông nhọc quá"
Em hiểu những suy nghĩ gì của ông hoạ sĩ qua câu văn này?
- "Người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm ông nhọc quá".
? Đó là cái nhọc tinh thần rất cần thiết cho người nghệ sĩ trong sáng tạo nghệ thuật: là người có ý thức sâu sắc về cảm hứng sáng tác trong hội hoạ
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Cuộc gặp gỡ với anh thanh niên đã cho cô kĩ sư suy nghĩ gì?
- Khi gặp và nghe anh thanh niên nói chuyện:
.+ bàng hoàng.
.+ hiểu thêm cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của anh thanh niên.
.+ yên tâm hơn về quyết định của mình(lên Tây bắc làm việc)
...ấn tượng hàm ơn khó tả..
- Khi chia tay anh thanh niên:
.+ muốn có cáI gì để tặng anh
.+ chìa tay cho anh nắm, cẩn trọng như người ta cho nhau cáI gì.
? Là người có lý tưởng và say mê với công việc, thực sự xúc động trước những suy nghĩ việc làm của anh thanh niên.
Nh?ng chi ti?t n�y cho em hi?u gỡ v? cụ ki su?
Tiết 67
Bác lái xe có vị trí như thế nào trong câu chuyện này?
- Là nhịp cầu nối gây sự chú ý và hứng thú cho người đọc đón chờ sự xuất hiện của anh thanh niên.
- Rất sôi nổi và yêu quí mảnh đất Sa pa
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
Anh thanh niên còn nhắc đến những nhân vật nào? Tìm chi tiết anh giới thiệu về họ?
- Anh cán bộ khí tượng trên đỉnh Phan-xi-păng:
- Ông kĩ sự vườn rau Sa pa: tự tay thụ phấn cho hàng ngàn cây su hào
- Người cán bộ nghiên cứu bản đồ sét: 11 năm không một ngày xa cơ quan
? Họ đều là những con người lặng thầm hi sinh quyền lợi riêng, quên mình cống hiến cho công cuộc xây dựng đất nước.
Đặc điểm chung nhất của những người này là gì?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
Thảo luận
Nhận xét về cách gọi tên các nhân vật trong
câu chuyện? Vì sao nhân vật không có tên?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
Tiết 67
Nhận xét về đặc điểm nghệ thuật của truyện?
Lặng lẽ Sa Pa
(Trích) - Nguyễn Thành Long -
ý nghia c?a van b?n?
Đọc diễn cảm Tác phẩm.
Viết một đoạn văn ghi lại cảm nhận về một vài chi tiết nghệ thuật mà bản thân em thích nhất.
- Chu?n b? b�i: Chi?c lu?c Ng� (trớch) - Nguy?n Quang Sỏng.
Chúc các em học giỏi !
“Cơn gió vô tình thổi mạnh sáng nay
Con bỗng thấy tóc thầy bạc trắng
Cứ tự nhủ rằng đó là bụi phấn
Mà sao lòng xao xuyến mãi không nguôi
Bao năm rồi ? Đã bao năm rồi hở ? Thầy ơi ...
Lớp học trò ra đi, còn thầy ở lại
Mái chèo đó là những viên phấn trắng
Và thầy là người đưa đò cần mẫn
Cho chúng con định hướng tương lai”
“Mai thầy về, mùa gọi nắng lên cao
Vai áo bạc như màu trang vở cũ
Con muốn gọi sao lòng đau nghẹn ứ
Đã bao lần con ngỗ nghịch thầy ơi!”