Bài 14. Lặng lẽ Sa Pa

Môn : NGỮ VĂN 9
Giáo viên : Nguyễn Xuân Trường
TRƯỜNG THCS TÂN THÀNH
LỚP 9A1
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy cho biết thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự? Cho ví dụ?
Đối thoại là hình thức trò chuyện giữa hai hay nhiều người.
Ví dụ : Lan : Hoa ơi! Bạn đã làm bài tập chưa?
Hoa : Mình làm bài tập rồi.
Độc thoại: Là lời nói của một người nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tưởng tưởng.
Ví dụ : Nãy giờ Hằng cứ lẩm bẩm:
- Không biết ngày mai kiểm tra có khó không?
Độc thoại nội tâm là suy nghĩ của nhân vật không phát ra thành lời.
Ví dụ: Em càng nghĩ càng thương mẹ, cả đời mẹ cơ cực mà bây giờ vẫn còn vất vả vì con.
Văn bản
LẶNG LẼ SA PA
TÁC GIẢ: NGUYỄN THÀNH LONG
Tiết 66
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
Nắng bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây…
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
… đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SA PA
1. Tác giả
Em hãy trình bày một số nét khái quát về tác giả?
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
- Khi đọc các em chú ý đọc với giọng trong sáng nhẹ nhàng thể hiện chất trữ tình của tác phẩm, chú ý thể hiện giọng của nhân vật trong tác phẩm.
Tiết 66 Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
Quê Duy Xuyên-Quảng Nam, ông viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp. Ông là cây bút chuyên về truyện ngắn và bút ký.
Bút danh: Nguyễn Thành Long, Phan Minh Thảo, Lưu Quỳnh.
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
Các tác phẩm:
- Bát cơm cụ Hồ (tập bút ký, 1952)
-Gió bấc gió nồm (tập bút ký, 1956)
-Hướng điền (tập truyện ngắn, 1957)
-Chuyện nhà chuyện xưởng (tập truyện ngắn, 1962)
-Trong gió bão (truyện, 1963)
-Giữa trong xanh (tập truyện ngắn, 1972)
-Nửa đêm về sáng (tập truyện ngắn1978)
-Lý Sơn, mùa tỏi (tập truyện ngắn, 1981)

1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
Truyện “Lặng lẽ Sa Pa” là kết quả của chuyến đi Lào Cai mùa hè 1970, rút từ tập “Giữa trong xanh” in năm 1972
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm (1972)
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
3. Cốt truyện và tình huống truyện
- Cốt truyện: Đơn giản với một tình huống độc đáo: cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh thanh niên với cô kĩ sư và ông họa sĩ.
- Cuộc gặp gỡ tình cờ thuận lợi cho việc giới thiệu nhân vật chính là anh thanh niên được hiện ra qua cái nhìn và ấn tượng của các nhân vật khác.
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
3. Cốt truyện và tình huống truyện
Tác phẩm này theo lời tác giả là “một bức chân dung”. Đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn và suy nghĩ của những nhân vật nào?
Tác phẩm này theo lời tác giả là “một bức chân dung”. Đó là chân dung của anh thanh niên – con người lao động. Hiện ra qua cái nhìn của bác lái xe, ông họa sĩ và cô kĩ sư trẻ.
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
3. Cốt truyện và tình huống truyện
4. Bố cục:
TRAO ĐỔI NHÓM:
Từng nhóm nhỏ từ 3-4 em trao đổi và tìm bố cục văn bản?
Phần 1: Từ đầu đến “anh ta kia”: Bác lái xe giới thiệu về anh thanh niên.
Phần 2: Tiếp đến…”Không có vật gì như thế”: Diễn biến cuộc gặp gỡ.
Phần 3: (còn lại): Cuộc chia tay cảm động giữa anh thanh niên và đoàn khách
3 ph?n
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
3. Cốt truyện và tình huống truyện
4. Bố cục:
3 ph?n
II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nhân vật anh thanh niên
a) Hoàn cảnh sống và làm việc
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
II. ĐỌC TÌM HIỂU VĂN BẢN
- Là một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi cô độc trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét
- Anh sống một mình quanh năm giữa cỏ cây và mây mù lạnh lẽo.
Hoàn cảnh sống của anh thanh niên ra sao?
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
1. Nhân vật anh thanh niên
a) Hoàn cảnh sống và làm việc
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
3. Cốt truyện và tình huống truyện
4. Bố cục:
3 ph?n
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
Công việc của anh là gì ?
II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN
Nhân vật anh thanh niên
a) Hoàn cảnh sống và làm việc
- Là một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi cô độc trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét
- Anh sống một mình quanh năm giữa cỏ cây và mây mùlạnh lẽo.
- Công việc của anh là làm khí tượng: Đo gió, đo mây, đo mưa và đo chấn động địa cầu
Công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao
-Công việc của anh gian khổ nhất là phải vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ, đặc biệt là cái lạnh đến ghê người.
1. Tác giả: Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991)
2. Tác phẩm
3. Cốt truyện và tình huống truyện
4. Bố cục:
3 ph?n
I. ĐỌC – GIỚI THIỆU CHUNG
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
HOẠT ĐỘNG NHÓM:
(Chia 3-4 em một nhóm để thảo luận)
Điều gì đã khiến anh vượt qua hoàn cảnh, say mê với công việc?

- Anh ý thức được công việc của mình có ích cho mọi người và có lòng yêu nghề.
Nhân vật anh thanh niên
a) Hình ảnh và công việc của anh thanh niên
II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN
 Tóm lại anh thanh niên làm nghề khí tượng trên đỉnh Yên Sơn là con người có lòng yêu nghề ý thức công việc có tinh thần trách nhiệm cao
CỦNG CỐ
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
Câu 1: Hãy cho biết hoàn cảnh sống của anh thanh niên trong truyện “Lặng lẽ SaPa” của Nguyễn Thành Long như thế nào?
Sống giữa cỏ cây và mây mù lạnh lẽo.
Sống nơi thường xuyên có người lên thăm.
Sống lặng lẽ xa lánh mọi người
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
Câu 2: Điều gì đã khiến anh vượt qua hoàn cảnh, say mê với công việc?
A) Anh ý thức trách nhiệm về công việc.
B) Anh có lòng yêu nghề.
C) Anh thấy công việc của mình có ích cho mọi người.
D) Cả ba ý trên đều đúng.
C?NG C?
DẶN DÒ
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
Về nhà học bài cũ chuẩn bị phần tiếp theo về những phẩm chất đáng quý của anh thanh niên, các nhân vật khác và nghệ thuật của truyện.
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
HẾT TIẾT 1
Kính chúc
Quý thầy cô sức khoẻ
Đồng Xoài, Ngày 18 tháng 11 năm 2014
Người thực hiện: Nguyễn Xuân Trường
Khi gặp đoàn khách dưới xuôi lên thăm thái độ anh như thế nào?
-Khi gặp đoàn khách dưới xuôi nét mặt anh rạng rỡ, mừng quýnh, tặng hoa cho cô gái pha trà ngon mời khách, giới thiệu công việc của mình.
 Là người cởi mở chân thành chu đáo, đặc biệt là quý trọng con người.
Nhân vật anh thanh niên
b) Những phẩm chất đáng quý của anh thanh niên
II. ĐỌC TÌM HIỂU VĂN BẢN

Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)

-Một căn nhà sạch sẽ, bàn ghế ngay ngắn.
-Cuộc đời riêng của anh thu gọn trong góc trái với một chiếc giường, một bàn học, một giá sách.
-Nuôi gà, trồng hoa và có cả một vườn cây thuốc quí.
*Anh có một cuộc sống riêng đầy ngăn nắp
Anh đã sắp xếp cho mình một cuộc sống như thế nào?
1. Nhân vật anh thanh niên
II. ĐỌC TÌM HIỂU VĂN BẢN
…
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
1. Nhân vật anh thanh niên
II. ĐỌC TÌM HIỂU VĂN BẢN
…
Anh đã từ chối và nói còn nhiều người lao động ở SaPa đáng vẽ hơn
Khi nhà hoạ sĩ muốn vẽ anh thì thái độ của anh thế nào?
 Anh là người thật thà, khiêm tốn
Anh thanh niên có đầy đủ những phẩm chất và vẻ đẹp đáng quý của con người lao động trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.
Văn bản: LẶNG LẼ SAPA
(Nguyễn Thành Long)
-Anh là người dũng cảm, lạc quan say mê với công việc, sẳn sàng cống hiến tuổi trẻ, tài năng và sức lực cho đất nước.
-Anh còn là người khiêm tốn, luôn hoà đồng với mọi người.
- Là người trung gian tạo ra sự gặp gỡ các nhân vật.
- Là người sôi nổi có nhiều năm công tác có nhiều kinh nghiệm.
- Góp phần làm nổi bật nhân vật chính.
Bác lái xe là người như thế nào? từ đó em có nhận xét gì về bác lái xe?
3) Các nhân vật khác:
a) Bác lái xe:

Vừa là nhân vật trong truyện, vừa là điểm nhìn trần thuật của tác giả, vừa là người thể hiện những suy nghĩ, tình cảm của tác giả
 có vai trò quan trọng trong truyện.
- Là người từng trải, nhạy cảm khát khao nghệ thuật.
Ông hoạ sĩ đóng vai trò gì trong truyện? Hãy nêu cảm nhận về ông?
-Một kỉ sư trẻ vừa mới ra trường xung phong lên miền núi công tác.
- Hồn nhiên, ý tứ và kín đáo.
- Tìm thấy lẽ sống và hướng đi cho mình.
Em có nhận xét gì về cô kĩ sư?
b) Ông hoạ sĩ già:
c) Cô kĩ sư trẻ:
d- Các nhân vật gián tiếp:
Ngoài các nhân vật phụ tham gia câu chuyện còn có nhân vật gián tiếp nào?
-Ôâng kĩ sư ở vườn rau Sa Pa.
-Anh cán bộ khoa học nghiên cứu sét.
 Họ đang lao động miệt mài ngày đêm cống hiến thầm lặng, hy sinh cả tuổi trẻ, để góp phần xây dựng đất nước.
TÓM LẠI:
Tất cả các nhân vật phụ, nhân vật gián tiếp đều góp phần làm rõ phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên. Họ là những con người ngày đêm âm thầm làm việc góp phần phục vụ cho đất nước. Họ đều để lại cho người đọc những ấn tượng đẹp khó quên.
4- Chất trữ tình của truyện:
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” như một bài thơ giàu chất trữ tình. Chất trữ tình đó được tạo nên bởi những yếu tố nào?
4- Chất trữ tình của truyện:
-Tạo nên từ những đoạn văn tả cảnh thiên nhiên đẹp thơ mộng ở Sa Pa.
-Vẽ đẹp cuộc sống một mình giữa thiên nhiên lặng lẽ mà đầy sức sống không hề cô đơn.
-Từ cuộc gặp gỡ tình cờ của 3 nhân vật mà để lại nhiều dư vị, trong những suy nghĩ về con người, về cuộc sống về nghệ thuật của các nhân vật.
Tất cả tạo nên chất thơ bàng bạc của thiên truyện, ngọt ngào, sâu lắng đầy dư âm.
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật:
Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của văn bản?
-Xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn.
-Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm, nội tâm nhân vật.
-Khắc hoạ rõ nét tính cách nhân vật.
2. Nội dung:
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” nhằm ca ngợi điều gì?
Ca ngợi nét sống đẹp của những con người lao động mới: cống hiến cho đời một cách âm thầm lặng lẽ, những con người có lí tưởng sống đẹp chấp nhận vị trí công tác khó khăn và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Điển hình là anh thanh niên.

Baứi taọp 1:
Coỏt truyeọn cuỷa “Laởng leừ Sa Pa” laứ gỡ?
. Cuoọc noựi chuyeọn ủaày thuự vũ giửừa ngửụứi laựi xe leõn Sa Pa vụựi coõ kú sử vaứ oõng hoaù sú giaứ.

. Anh thanh nieõn laứm coõng taực khớ tửụùng treõn ủổnh Yeõn Sụn thuoọc Sa Pa tửù keồ veà cuoọc ủụứi cuỷa mỡnh.
Luyện tập
A
B
C
. Cuoọc gaởp gụừ giửừa nhửừng ngửụứi ủang soỏng vaứ laứm vieọc treõn ủổnh Yeõn Sụn thuoọc Sa Pa nhửng trửụực ủoự chửa bao giụứ bieỏt veà nhau.
D
. Cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông hoạ sĩ già, cô kĩ sư với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa.
Bài tập 2:
Yếu tố nào tạo nên chất trữ tình trong truyện ngắn “ Lặng lẽ SaPa”?
. Bức tranh phong cảnh thiên nhiên đẹp, thơ mộng của Sa Pa qua miêu tả của hoạ sĩ.

. Vẻ đẹp của con người trong lao động thầm lặng mà đầy sức sống.
Luyện tập
A
B
C
D
. Những suy ngẫm mang tính triết lý của nhân vật trong truyện.
. Sự cộng hưởng giữa vẻ đẹp thiên nhiên Sa Pa
và con người có mặt nơi đây.