Bài 14. Dấu ngoặc kép
Chia sẻ bởi Đoàn Văn Tiềm |
Ngày 03/05/2019 |
51
Chia sẻ tài liệu: Bài 14. Dấu ngoặc kép thuộc Ngữ văn 8
Nội dung tài liệu:
Câu hỏi - Bài tập
Câu 1: Hãy cho biết công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm.?
Câu 2: Hãy giải thích công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong đoạn văn sau:
Câu chuyện kén rể của nhà thông thái khiến nhiều người đọc không khỏi giật mình. Người ta không thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ có một sự nhảy vọt khổng lồ giữa quá khứ và tương lai: 2 (A-đam và E-va) và 7 tỉ (2015). Như vậy Bài toán dân số đã trở thành một bài toán hóc búa của toàn nhân loại, chứ không còn là bài toán của riêng quốc gia nào. Loài người phải cùng nhau tìm cách giảm tốc trên con đường đi tới cái ô... 64 khủng khiếp! Bởi đó chính là con đường tồn tại hay không tồn tại của chính xã hội loài người.
Đáp án
Câu 1:
Công dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm:
+ Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích (giải thích, thuyết minh bổ sung thêm)
+ Dấu hai chấm dùng để:
- Đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó.
- Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang)
Câu 2:
Giải thích dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong đoạn văn:
- Dấu hai chấm dùng để báo trước phần giải thích cho việc gia tăng dân số của hành tinh này trong tương lai.
- Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích giải thích cụ thể về việc gia tăng dân số
Các loại dấu câu trong tiếng việt:
1, Dấu chấm
2, Dấu hỏi chấm
3, Dấu chấm than
4, Dấu phẩy
5, Dấu chấm lửng
6, Dấu chấm phẩy
7, Dấu gạch ngang
8, Dấu ngoặc đơn
9, Dấu hai chấm
10, Dấu ngoặc kép
Ví dụ 1:
Thánh Găng-đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn".
(Theo Lâm ngữ đường, Tinh hoa xử thế)
Thánh Găng-đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn".
Cầu Long Biên
Ví dụ 2:
Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra "dải lụa" ấy nặng tới 17 nghìn tấn!
(Thuý Lan, Cầu Long Biên-chứng nhân lịch sử)
Ví dụ:
Chiếc tàu dẫn đầu đưa đàn con bị đầy ải về với "Mẹ" đã xa tít ngoài khơi.
(Trần Trung Kiên)
Trả lời:
- Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt
- Từ "Mẹ" ở đây được hiểu là Tổ Quốc.
Nhà văn Thép Mới
Ví dụ 3:
Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ "văn minh", "khai hoá" của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
(Thép mới, Cây tre Việt Nam)
Ví dụ 4:
Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống",... ra đời.
(Ngữ văn 7, tập hai)
Ví dụ 4:
Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống", ... ra đời.
(Ngữ văn 7, tập hai)
Ví dụ 3:
Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ "văn minh", "khai hoá" của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
(Thép mới, Cây tre Việt Nam)
Ví dụ 2:
Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, Nhưng thực ra "dải lụa" ấy nặng tới 17 nghìn tấn!
(Thuý Lan, Cầu Long Biên-chứng nhân lịch sử)
Ví dụ 1:
Thánh Găng - đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn".
(Theo Lâm ngữ đường, Tinh hoa xử thế)
Về hình thức: Dấu ngoặc kép là dấu câu có kí hiệu " "
Ghi nhớ
Dấu ngoặc kép dùng để:
-Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp;
Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai;
Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san,... được dẫn
Bài tập:
Câu chuyện kén rể của nhà thông thái khiến nhiều người đọc không khỏi giật mình. Người ta không thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ có một sự nhảy vọt khổng lồ giữa quá khứ và tương lai: 2 (A-đam và E-va) và 7 tỉ (2015). Như vậy Bài toán dân số đã trở thành một bài toán hóc búa của toàn nhân loại, chứ không còn là bài toán của riêng quốc gia nào. Loài người phải cùng nhau tìm cách giảm tốc trên con đường đi tới cái ô... 64 khủng khiếp! Bởi đó chính là con đường tồn tại hay không tồn tại của chính xã hội loài người.
Hãy đọc đoạn văn sau và điền dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp. Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép.
Đáp án
1, Điền dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp
Câu chuyện kén rể của nhà thông thái khiến nhiều người đọc không khỏi giật mình. Người ta không thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ có một sự nhảy vọt khổng lồ giữa quá khứ và tương lai: 2 (A-đam và E-va) và 7 tỉ (2015). Như vậy "Bài toán dân số" đã trở thành một bài toán hóc búa của toàn nhân loại, chứ không còn là bài toán của riêng quốc gia nào. Loài người phải cùng nhau tìm cách "giảm tốc" trên con đường đi tới cái ô... 64 khủng khiếp! Bởi đó chính là con đường "tồn tại hay không tồn tại" của chính xã hội loài người.
2, Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong đoạn văn
- Đặt dấu ngoặc kép cho "Bài toán dân số" để đánh dấu tên tác phẩm.
- Đặt dấu ngoặc kép cho "giảm tốc" để đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt (hạn chế việc gia tăng dân số).
- Đặt dấu ngoặc kép cho "tồn tại hay không tồn tại" để đánh dấu lời dẫn trực tiếp của nhân vật Hăm-Lét trong vở kịch Hăm-Lét của U.Sêc-xpia (Anh)
Bài tập 1 trang 142:
Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:
a, Nó cứ làm in như nó trách tôi ; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng : “A!Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.
(Nam Cao, Lão Hạc)
b,Kết cục, anh chàng “hậu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
c, Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
Bài tập 2 trang 143
Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong những đoạn trích sau và giải thích lí do.
a, Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo
- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải để biển là cá tươi ?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tươi đi.
(Theo, Treo biển)
b, Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu.
(Theo Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
c, Lão hạc ơi ! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn ; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào…
(Theo Nam Cao, Lão Hạc)
Đáp án - Biểu điểm chấm
Bài tập 3 trang 143
Vì sao hai câu sau đây có ý nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ?
a, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do. Đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, ai cũng được học hành.”
b, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do. Đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, ai cũng được học hành.
Đáp án:
a, Dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để đánh dấu lời dẫn trực tiếp dẫn nguyên văn lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
b, Không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép như ở câu a vì câu nói này không được dẫn nguyên văn. (mà là lời dẫn gián tiếp).
Bài tập 4 trang 144:
Viết một đoạn văn thuyết minh ngắn có dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. Giải thích công dụng của các loại dấu câu này trong đoạn văn đó.
Yªu cÇu
- Em cã thÓ viÕt vÒ mét sù kiÖn hoÆc vÉn ®Ò nµo ®ã mµ em quan t©m.
- Trong ®o¹n v¨n, cÇn dïng nh÷ng c©u cã phÇn thuyÕt minh hay gi¶i thÝch mét ®iÒu g× ®ã, cã phÇn dÉn l¹i lêi cña mét ngêi kh¸c ®Ó cã thÓ dóng dÊu ngoÆc ®¬n, dÉu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp.
Bài tập 5 trang 144:
Tìm những trường hợp có sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và ngoặc kép trong một bài học ở sách giáo khoa Ngữ Văn 8, tập một và giải thích công dụng của chúng.
Yªu cÇu
Em cã thÓ t×m vÝ dô trong c¸c v¨n b¶n: Trong lßng mÑ; Tøc níc vì bê; L·o H¹c; C« bÐ b¸n diªm...
Câu 1: Hãy cho biết công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm.?
Câu 2: Hãy giải thích công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong đoạn văn sau:
Câu chuyện kén rể của nhà thông thái khiến nhiều người đọc không khỏi giật mình. Người ta không thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ có một sự nhảy vọt khổng lồ giữa quá khứ và tương lai: 2 (A-đam và E-va) và 7 tỉ (2015). Như vậy Bài toán dân số đã trở thành một bài toán hóc búa của toàn nhân loại, chứ không còn là bài toán của riêng quốc gia nào. Loài người phải cùng nhau tìm cách giảm tốc trên con đường đi tới cái ô... 64 khủng khiếp! Bởi đó chính là con đường tồn tại hay không tồn tại của chính xã hội loài người.
Đáp án
Câu 1:
Công dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm:
+ Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích (giải thích, thuyết minh bổ sung thêm)
+ Dấu hai chấm dùng để:
- Đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó.
- Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang)
Câu 2:
Giải thích dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong đoạn văn:
- Dấu hai chấm dùng để báo trước phần giải thích cho việc gia tăng dân số của hành tinh này trong tương lai.
- Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích giải thích cụ thể về việc gia tăng dân số
Các loại dấu câu trong tiếng việt:
1, Dấu chấm
2, Dấu hỏi chấm
3, Dấu chấm than
4, Dấu phẩy
5, Dấu chấm lửng
6, Dấu chấm phẩy
7, Dấu gạch ngang
8, Dấu ngoặc đơn
9, Dấu hai chấm
10, Dấu ngoặc kép
Ví dụ 1:
Thánh Găng-đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn".
(Theo Lâm ngữ đường, Tinh hoa xử thế)
Thánh Găng-đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn".
Cầu Long Biên
Ví dụ 2:
Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra "dải lụa" ấy nặng tới 17 nghìn tấn!
(Thuý Lan, Cầu Long Biên-chứng nhân lịch sử)
Ví dụ:
Chiếc tàu dẫn đầu đưa đàn con bị đầy ải về với "Mẹ" đã xa tít ngoài khơi.
(Trần Trung Kiên)
Trả lời:
- Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt
- Từ "Mẹ" ở đây được hiểu là Tổ Quốc.
Nhà văn Thép Mới
Ví dụ 3:
Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ "văn minh", "khai hoá" của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
(Thép mới, Cây tre Việt Nam)
Ví dụ 4:
Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống",... ra đời.
(Ngữ văn 7, tập hai)
Ví dụ 4:
Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống", ... ra đời.
(Ngữ văn 7, tập hai)
Ví dụ 3:
Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ "văn minh", "khai hoá" của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
(Thép mới, Cây tre Việt Nam)
Ví dụ 2:
Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, Nhưng thực ra "dải lụa" ấy nặng tới 17 nghìn tấn!
(Thuý Lan, Cầu Long Biên-chứng nhân lịch sử)
Ví dụ 1:
Thánh Găng - đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn".
(Theo Lâm ngữ đường, Tinh hoa xử thế)
Về hình thức: Dấu ngoặc kép là dấu câu có kí hiệu " "
Ghi nhớ
Dấu ngoặc kép dùng để:
-Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp;
Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai;
Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san,... được dẫn
Bài tập:
Câu chuyện kén rể của nhà thông thái khiến nhiều người đọc không khỏi giật mình. Người ta không thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ có một sự nhảy vọt khổng lồ giữa quá khứ và tương lai: 2 (A-đam và E-va) và 7 tỉ (2015). Như vậy Bài toán dân số đã trở thành một bài toán hóc búa của toàn nhân loại, chứ không còn là bài toán của riêng quốc gia nào. Loài người phải cùng nhau tìm cách giảm tốc trên con đường đi tới cái ô... 64 khủng khiếp! Bởi đó chính là con đường tồn tại hay không tồn tại của chính xã hội loài người.
Hãy đọc đoạn văn sau và điền dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp. Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép.
Đáp án
1, Điền dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp
Câu chuyện kén rể của nhà thông thái khiến nhiều người đọc không khỏi giật mình. Người ta không thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ có một sự nhảy vọt khổng lồ giữa quá khứ và tương lai: 2 (A-đam và E-va) và 7 tỉ (2015). Như vậy "Bài toán dân số" đã trở thành một bài toán hóc búa của toàn nhân loại, chứ không còn là bài toán của riêng quốc gia nào. Loài người phải cùng nhau tìm cách "giảm tốc" trên con đường đi tới cái ô... 64 khủng khiếp! Bởi đó chính là con đường "tồn tại hay không tồn tại" của chính xã hội loài người.
2, Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong đoạn văn
- Đặt dấu ngoặc kép cho "Bài toán dân số" để đánh dấu tên tác phẩm.
- Đặt dấu ngoặc kép cho "giảm tốc" để đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt (hạn chế việc gia tăng dân số).
- Đặt dấu ngoặc kép cho "tồn tại hay không tồn tại" để đánh dấu lời dẫn trực tiếp của nhân vật Hăm-Lét trong vở kịch Hăm-Lét của U.Sêc-xpia (Anh)
Bài tập 1 trang 142:
Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:
a, Nó cứ làm in như nó trách tôi ; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng : “A!Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.
(Nam Cao, Lão Hạc)
b,Kết cục, anh chàng “hậu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
c, Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
Bài tập 2 trang 143
Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong những đoạn trích sau và giải thích lí do.
a, Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo
- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải để biển là cá tươi ?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tươi đi.
(Theo, Treo biển)
b, Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu.
(Theo Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
c, Lão hạc ơi ! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn ; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào…
(Theo Nam Cao, Lão Hạc)
Đáp án - Biểu điểm chấm
Bài tập 3 trang 143
Vì sao hai câu sau đây có ý nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ?
a, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do. Đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, ai cũng được học hành.”
b, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do. Đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, ai cũng được học hành.
Đáp án:
a, Dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để đánh dấu lời dẫn trực tiếp dẫn nguyên văn lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
b, Không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép như ở câu a vì câu nói này không được dẫn nguyên văn. (mà là lời dẫn gián tiếp).
Bài tập 4 trang 144:
Viết một đoạn văn thuyết minh ngắn có dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. Giải thích công dụng của các loại dấu câu này trong đoạn văn đó.
Yªu cÇu
- Em cã thÓ viÕt vÒ mét sù kiÖn hoÆc vÉn ®Ò nµo ®ã mµ em quan t©m.
- Trong ®o¹n v¨n, cÇn dïng nh÷ng c©u cã phÇn thuyÕt minh hay gi¶i thÝch mét ®iÒu g× ®ã, cã phÇn dÉn l¹i lêi cña mét ngêi kh¸c ®Ó cã thÓ dóng dÊu ngoÆc ®¬n, dÉu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp.
Bài tập 5 trang 144:
Tìm những trường hợp có sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và ngoặc kép trong một bài học ở sách giáo khoa Ngữ Văn 8, tập một và giải thích công dụng của chúng.
Yªu cÇu
Em cã thÓ t×m vÝ dô trong c¸c v¨n b¶n: Trong lßng mÑ; Tøc níc vì bê; L·o H¹c; C« bÐ b¸n diªm...
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Đoàn Văn Tiềm
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)