Bài 14. Dấu ngoặc kép

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !
D?U NGO?C K�P
Ti?t 53

D?U NGO?C K�P
D?U NGO?C K�P
Ti?t 53
Kiểm tra bài cũ
1- Nêu công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm.

Dấu ngoặc
đơn
Đánh dấu phần chú thích
(giải thích, thuyết minh, bổ sung thêm)
Dấu
hai chấm
Đánh dấu (báo trước)phần giải thích, thuyết
minh cho một phần trước đó;
Đánh dấu (báo trước)lời dẫn trực tiếp(dùng
với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng
với dấu gạch ngang).
2.Trong câu: Cấm hút thuốc . phạt nặng những
người vi phạm (ở Bỉ, từ năm 1987 vi phạm
lần thứ nhất phạt 40 USD, tái phạm 500USD)
Dấu ngoặc đơn du?c dùng d? l�m gì?
A. Chú thích ý nghĩa của từ vi phạm.
B. Chú thích ý nghĩa của việc cấm hút thuốc.
C. Chú thích ý nghĩa của cụm từ phạt nặng những người vi phạm.
D. Chú thích nội dung cho toàn bộ phần đứng trước.
3.Dấu hai chấm trong câu sau d�ng d? l�m gì?: Thưở ấy
chỉ có một điều tôi chưa hề nghĩ đến : ai l� người đã trồng
hai cây phong trên đồi này?
A. Đánh dấu phần giải thích cho phần đứng trước.
B. Đánh dấu phần bổ sung ý nghĩa cho phần đứng trước.
C. Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
D. Đánh dấu lời đối thoại.
1.Ví dụ :
Dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau dùng để làm gì ?

a, Thánh Găng-đi có một phương châm : "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó , nhưng tạo được tình thương , lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn ".
( Theo Lâm Ngữ Đường , Tinh hoa xử thế )
b, Nhìn từ xa , cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng , nhưng thực ra " dải lụa" ấy nặng tói 17 nghìn tấn!
( Thúy Lan, Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử)
c, Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ " văn minh" , "khai hóa" của thực dân cũng không làm ra được tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
( Thép Mới, Cây tre Việt Nam)
d, Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà" , "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống",...ra đợi.
(Ngữ văn 7, tập hai )
a,Thánh Găng-đi có một phương châm: "Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn ".
( Theo Lâm Ngữ Đường , Tinh hoa xử thế )
?đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
Tiết 53 : Dấu ngoặc kép
Tiết 53 : Dấu ngoặc kép




b. Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra " dải lụa" ấy nặng tới 17 nghìn tấn!
( Thúy Lan, Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử)

?đánh dấu từ ngữ được hiểu theo
nghĩa đặc biệt.
Tiết 53 : Dấu ngoặc kép


c,Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ "văn minh", "khai hóa" của thực dân cũng không làm ra được tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
( Thép Mới, Cây tre Việt Nam)
?đánh dấu những từ ngữ được hiểu theo
hàm ý mỉa mai.
Tiết 53 : Dấu ngoặc kép

d, Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống",...ra đời.
(Ngữ văn 7, tập hai )
?đánh dấu tên gọi của các vở kịch.
Tiết 53 : Dấu ngoặc kép

=>Dấu ngoặc kép được dùng để:
+Đánh dấu tửứ ngửừ, caõu, ủoaùn dẫn trực tiếp.
+ Đánh dấu những từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay coự haứm yự mổa mai.
+ Đánh dấu tên taực phaồm, tụứ baựo, taọp san. ủửụùc daón.

Tiết 53 : Dấu ngoặc kép

2. Ghi nhớ: SGK/142.
TIẾT 53. DẤU NGOẶC KÉP
Lưu ý:
- Trong văn bản in, tên tác phẩm, tập san… có thể in đậm, in nghiêng hoặc gạch chân nhưng trong văn bản viết tay cần dùng dấu ngoặc kép để đánh dấu.
- Lời dẫn trực tiếp được đặt trong ngoặc kép cần chính xác cả về từ ngữ, dấu câu.
- Khi chuyển từ dẫn trực tiếp sang dẫn gián tiếp, không dùng dấu ngoặc kép và cần thay đổi một số từ ngữ cho phù hợp .
Tiết 53 : Dấu ngoặc kép
II. Luyện tập
Bài 1: Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:
a, Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: "A ! Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à?``
( Nam Cao, Lão Hạc)
b, Kết cục, anh chàng "hầu cận ông lí" yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

c, Hai tiếng "em bé" mà cô tôi ngân thật dài ra thật ngoùt,thaọt roừ, quả nhiên đã xoắn chaởt lấy tâm can tôi nhử ý cô tôi muốn.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)


a, Đánh dấu câu nói được dẫn trực tiếp. Đây là những câu nói mà lão Hạc tưởng như là con chó vàng nói với mình.
b,Đánh dấu từ ngữ được dùng với hàm ý mỉa mai: một anh chàng được coi là " hầu cận ông lí"mà bị một người đàn bà đang nuôi con mọn túm tóc lẳng ngã nhào ra thềm.
c, Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp, dẫn lại lời của người khác.
Tiết53 :Dấu ngoặc kép

Bài 2: Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong những đoạn sau và giải thích lí do.
a, Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo
- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là
cá tươi?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tửụi đi.
(Theo Treo biển)
b, Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu.
( Theo Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
c, Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào... (Theo Nam Cao, Lão Hạc)
:
" "
" "
:
"
"
:
"
"

Tiết53 :Dấu ngoặc kép


II..Luyện tập
Bài tập 3: Viết một đoạn văn thuyết minh có sử dụng dấu ngoặc kép, dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. Giải thích công dụng của cỏc lo?i d?u cõu trong do?n van dú.
Đoạn văn tham khaỷo:
Con trâu là người bạn gần gũi và thân thiết của người nông dân. Con trâu giúp người nông dân trong công việc đồng áng. Trâu kéo cày bừa, trục lúa, chở xe...Người nông dân coi " Con trâu là đầu cơ nghiệp", là tài sản to lớn trong mỗi gia đình. Cũng vì thế người nông dân đối với con trâu như với người bạn thân :
" Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta..." (Ca dao)
Ngày nay cuộc sống có nhiều thay đổi, nhưng con trâu vẫn
mãi mãi là hình ảnh của mỗi làng quê Việt Nam.
-Công dụng:-dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
-dấu hai chấm dùng để báo trước lời dẫn trực tiếp.
-dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu tên tác phẩm được dẫn.
Tiết học đã kết thúc.
Chúc quý thầy cô và các em mạnh khỏe!