Bài 14. Bạch cầu- Miễn dịch

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
TRƯỜNG THCS BÌNH MỸ
Bài 14: BẠCH CẦU & MIỄN DỊCH
Bài Giảng
Sinh Häc 8
1) Hãy cho biết trong máu có những thành phần nào? Huyết tương và hồng cầu có chức năng là gì?
2) Môi trường trong có vai trò gì?
1) Máu gồm 2 thành phần: Huyết tương chiếm (55%) và tế bào máu (45%) gồm: Hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu.
- Huyết tương có 90% nước, 10% các chất dinh dưỡng, hoóc môn, kháng thể, chất thải, muối khoáng -> tham gia vận chuyển các chất trong cơ thể
- Hồng cầu có Hb có khả năng kết hợp với O2 và CO2 để vận chuyển từ phổi về tim tới các tế bào và từ tế bào về phổi
2) Môi trường trong cơ thể gồm: Máu, nước mô và bạch huyết -> giúp tế bào trao đổi chất với môi trường ngoài
Trả Lời
Kiểm tra bài cũ
Trong 1mm3 máu có 5000 - 8000 bạch cầu.
- Cấu tạo: tế bào chất, nhân, chân giả (di chuyển...)
- Bạch cầu sinh ra từ tuỷ - xương, tỳ, bạch huyết. Sống từ 2 đến 4 ngày.
- Vai trò: Thực bào (ăn vi khuẩn) tiêu diệt tế bào già, yếu (hồng cầu già)
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
?
- Kháng nguyên là phân tử ngoại lai ? có khả năng kích thích cơ thể tiết kháng thể.
- Kháng thể là những phân tử Prôtêin do cơ thể tiết ra chống lại kháng nguyên.
Đọc thông tin mục 1 SGK. Quan sát hình 14.1. Trả lời câu hỏi:
Kháng nguyên là gì? Kháng thể là gì?
Nghiên cứu thông tin và hình vẽ, tiếp tục trả lời các câu hỏi sau:
- Khi vi khuẩn, vi rút xâm nhập vào cơ thể sẽ gặp những hoạt động nào của bạch cầu?
- Sự thực bào là gì? Những loại bạch cầu nào thường tham gia thực bào?
 - Khi c¸c vi sinh vËt x©m nhËp vµo mét bé phËn nµo ®ã cña c¬ thÓ, ho¹t ®éng ®Çu tiªn cña bach cÇu ®Ó b¶o vÖ c¬ thÓ lµ sù thùc bµo.
- Thùc bµo lµ qu¸ tr×nh b¹ch cÇu h×nh thµnh ch©n gi¶ b¾t vµ nuèt vi khuÈn råi tiªu ho¸. Tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc bµo lµ bach cÇu trung tÝnh vµ bach cÇu m«n« (®¹i thùc bµo).
Quan sát hình 14.2 cho biết sự tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể theo cơ chế nào?
Trả lời
Tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể theo cơ chế chìa khóa và ổ khóa, nghĩa là kháng nguyên nào thì kháng thể ấy.
Các vi rút, vi khuẩn thoát khỏi sự thực bào sẽ gặp hoạt động bảo vệ của tế bào limphô B. Các vi khuẩn, vi rút thoát khỏi hoạt động bảo vệ của tế bào limphô B và gây nhiễm cho các tế bào cơ thể, sẽ gặp hoạt động bảo vệ của tế bào lim phô T
Các em quan sát hình 14-3 và 14-4 và cho biết tế bào limphô B và tế bào limphô T đã chống lại các kháng nguyên bằng cách nào?
Trả lời
Tế bào B đã chống lại các kháng nguyên bằng cách tiết ra các kháng thể, rồi các kháng thể làm mất hoạt tính của kháng nguyên.
- Tế bào limphô T đã phá hủy các tế bào cơ thể bị nhiễm vi khuẩn, vi rút bằng cách nhận diện và tiếp xúc với chúng nhờ cơ chế chìa khóa và ổ khóa giữa kháng thể và kháng nguyên, tiết ra các prôtêin đặc hiệu làm tan màng tế bào bị nhiễm -> tế bào nhiễm bị phá hủy .
VËy qua phÇn võa t×m hiÓu em h·y cho biÕt b¹ch cÇu tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch nµo?
 B¹ch cÇu tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch :
Thùc bµo: B¹ch cÇu h×nh thµnh ch©n gi¶ b¾t vµ nuèt vi khuÈn råi tiªu ho¸.
+ Lim ph«B : TiÕt kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ vi khuÈn.
+ Lim ph« T: Ph¸ huû tÕ bµo ®· bÞ nhiÔm b»ng c¸ch nhËn diÖn vµ tiÕp xóc víi chóng.
Các em đọc thông tin phần II SGK, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi:
- Miễn dịch là gì?
- Thế nào là miễn tự nhiên, miễn dịch tự nhiên gồm những loại miễn dịch nào?
- Thế nào là miễn dịch nhân tạo?
?
- Miễn dịch là khả năng cơ thể không bị mắc một bệnh truyền nhiễm nào đó. Miễn dịch bao gồm miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo
- Miễn dịch tự nhiên là cơ thể không mắc một số bệnh nào đó. Bao gồm miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch tập nhiễm.
Miễn dịch nhân tạo là cơ thể không mắc một bệnh nào đó do chủ động tiêm vắc xin.
II. Miễn Dịch
? Em hiểu gì về dịch SARS và dịch cúm do vi rút H5N1 và H1N1 gây ra trong thời gian vừa qua?
? Hiện nay trẻ em đã được tiêm phòng những bệnh nào? và kết quả như thế nào?
Em hãy trả lời câu hỏi sau:
Kết luận chung
Các bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng các cơ chế: Thực bào, tạo kháng thể do vô hiệu hoá kháng nguyên, phá huỷ các tế bào đã bị nhễm bệnh.
- Miên dịch là khả năng cơ thể không bị mắc một bệnh nào đó. Miễn dịch có thể là tự nhiên hay nhân tạo
LUYệN TậP CủNG Cố
Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng

1. Hãy chọn 2 loại bạch cầu tham gia vào quá trình thực bào
A. Bạch cầu trung tính và bạch cầu ưa axit.
B. Bạch cầu ưa axit và bạch cầu ưa kiềm
C. bạch cầu trung tính và bạch cầu mônô.
D. Bạch cầu đơn nhân và bạch cầu trung tính
2. Hoạt động nào là hoạt động của Limphô B
A. Tiết kháng thể vô hiệu hoá kháng nguyên.
B. Thực bào bảo vệ cơ thể
C. Tự tiết chất bảo vệ cơ thể
3. Tế bào limphô T phá huỷ tế bào cơ thể bị nhiễm bằng cách nào
A. Tiết men phá hủy màng
B. Dùng phân tử Prôtêin đặc hiệu
C. Dùng chân giả tiêu diệt
DẶN DÒ

- Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK.
- §äc môc “Em cã biÕt”
- T×m hiÓu vÒ cho m¸u vµ truyÒn m¸u.
Cám ơn quý thầy cô
và các em học sinh
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC