Bài 14. Bạch cầu- Miễn dịch

MÔN : SINH HỌC 8

Kiểm tra bài cũ:

1. Máu gồm những thành phần cấu tạo nào?
2. Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu?
Máu gồm huyết tương (55%) và các tế bào máu (45%).
Các tế bào máu gồm: Hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.
Huyết tương duy trì máu ở trạng thái lỏng để lưu thông dễ dàng trong mạch; vận chuyển các chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và các chất thải.
Hồng cầu vận chuyển khí ôxy và khí cacbonic.
Khi em bị gai đâm ở tay hay ở chân, sẽ đau, sưng tấy, thậm chí mưng mủ, sau vài hôm là khỏi.
Vậy do đâu mà tổn thương đó khỏi được?
Cơ thể tự bảo vệ mình bằng những cách nào?
TIẾT 14:
BẠCH CẦU
MIỄN DỊCH
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Kể tên các loại tế bào bạch cầu trong cơ thể?
Các loại tế bào bạch cầu trong cơ thể:
?
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
* Kháng nguyên và kháng thể:

Kháng nguyên là gì?
Kháng thể là gì?
Là những phân tử ngoại lai có khả năng kích thích cơ thể tiết ra kháng thể. Chúng có trên bề mặt của tế bào vi khuẩn, nọc độc của ong, rắn,…

Là những phân tử prôtêin do cơ thể tiết ra
để chống lại các kháng nguyên.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
* Tương tác kháng nguyên - kháng thể
Cơ chế tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể?

Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Hoạt động cá nhân: Quan sát hình 14.1, đọc thông tin, trả lời câu hỏi:

?
?1 Khi vi sinh vật xâm nhập vào cơ thể thì hoạt động bảo vệ đầu tiên của các TB bạch cầu là gì?
Hoạt động thực bào.
?2 Tế bào bạch cầu nào tham gia vào quá trình đó và nó diễn ra như thế nào?

- Gồm bạch cầu trung tính và bạch cầu mônô (hay đại thực bào).
Bạch cầu chui ra khỏi mạch máu hình thành chân giả, bắt và
nuốt vi khuẩn, virut vào trong tế bào rồi tiêu hoá chúng.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Nếu các yếu tố xâm nhiễm vượt qua được hàng rào bảo vệ đầu tiên đó thì bạch cầu sẽ có hoạt động gì tiếp theo để bảo vệ cơ thể?

Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Các em quan sát hình vẽ 14.3 trả lời câu hỏi: Tế bào B đã chống lại các kháng nguyên bằng cách nào?
Tế bào vi khuẩn
Tế bào B tiết kháng thể
bị kháng thể vô hiệu hoá
Các kháng thể
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
+ Tế bào lim phô B tiết ra các kháng thể đặc hiệu; các kháng thể sẽ bám vào kháng nguyên vô hiệu hóa các kháng nguyên.
Nếu virut, vi khuẩn thoát khỏi sự bảo vệ của các tế bào Lim phô B thì sẽ gây nhiễm cho cơ thể.
Khi đó sẽ gặp hoạt động bảo vệ của
các tế bào lim phô T
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
? Quan sát hình, trả lời câu hỏi: Tế bào lim phô T đã chống lại các kháng nguyên bằng cách nào?
Tế bào nhiễm
bị phá hủy
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
- Tế bào T nhận diện tế bào bị nhiễm vi khuẩn, virut theo cơ chế kháng nguyên, kháng thể.
- Tế bào T tiết các Prôtêin đặc hiệu có khả năng làm thủng tế bào bị nhiễm và phá huỷ tế bào đó.
Tế bào T đã phá hủy các tế bào cơ thể bị nhiễm vi rút, vi khuẩn bằng cách nào?
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Bạch cầu bảo vệ cơ thể theo những cơ chế nào?
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Bạch cầu
(bảo vệ cơ thể)
1. Thực bào: hình thành chân giả
và nuốt vi khuẩn (bạch cầu trung tính;
bạch cầu mônô)
2. Tạo kháng thể vô hiệu hoá
kháng nguyên (Tế bào lim phô B)
3. Phá huỷ tế bào nhiễm bệnh
(Tế bào lim phô T)
Trong thực tế 3 cơ chế trên có sự liên kết và hỗ trợ cho quá trình tiêu diệt mầm bệnh
Theo em đây là hoạt động gì ?
Tiêm vacxin phòng bệnh
 Cơ sở khoa học của tiêm phòng vacxin?
Hệ miễn dịch ở người
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Miễn dịch
?
?
?
?
Khái niệm? Cho ví dụ?
Khái niệm?
Khái niệm? Cho ví dụ
Khái niệm? Cho ví dụ?
Hoạt động nhóm hoàn thành nội dung phiếu học tập
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Miễn dịch
Miễn dịch tự nhiên
Miễn dịch nhân tạo
Miễn dịch bẩm sinh
Miễn dịch tập nhiễm
Tạo khả năng miễn
dịch bằng cách
tiêm văcxin
Là khả năng cơ
thể không bị mắc
một bệnh nào đó.
Là khả năng không mắc
lại bệnh sau khi đã
bị mắc bệnh đó 1 lần
Khả năng tự
chống lại bệnh
của cơ thể.
So sánh miễn dịch tự nhiên, miễn dịch nhân tạo?
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
?
Miễn dịch
Miễn dịch tự nhiên
Miễn dịch nhân tạo
Có được một cách
ngẫu nhiên bị động
từ khi cơ thể mới sinh ra
hay sau khi cơ thể đã nhiễm bệnh.
Có được 1 cách không
ngẫu nhiên, chủ động
khi cơ thể
chưa bị nhiễm bệnh
Ở địa phương em thường tiêm phòng cho trẻ em những loại bệnh nào?
Các loại bệnh mà trẻ em được tiêm phòng theo chương trình tiêm chủng mở rộng: Sởi, lao, ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt (uống)….
- Hiện nay đã có vacxin phòng bệnh tả, quai bị, rubela, thủy đậu, viêm màng não mủ, viêm não nhật bản, viêm màng não mô cầu, cúm A/H1N1, dại…
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Vacxin là loại thuốc phòng bệnh được điều chế từ các loại virut, độc tố của vi khuẩn gây bệnh đã bị làm yếu đi....
- Vậy theo em có nên tiêm phòng vacxin vào cơ thể không? Tại sao?
Khi tiêm hoặc uống vacxin  hình thành phản ứng miễn dịch  giúp cơ thể phản ứng kịp thời khi bị vi sinh vật xâm nhập, để bảo vệ cơ thể
? Theo em, chúng ta cần làm gì để tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể?
Khả năng miễn dịch của cơ thể cao khi trạng thái cơ thể khỏe mạnh, tinh thần sảng khoái.
Việc giữ gìn vệ sinh cơ thể và môi trường có một vai trò quan trọng đối với việc phòng bệnh, chống bệnh và bảo vệ sức khỏe.
Sống cuộc sống lạc quan, yêu đời…

? Các em đã chủ động bảo vệ, tăng cường
khả năng miễn dịch
của cơ thể mình như thế nào?
05
04
03
02
01
00
? Tại sao nói đại dịch AIDS là thảm họa
của loài người?
Vì virut HIV tấn công vào các tế bào lim phô T,
gây nhiễm, làm rối loạn chức năng của tế bào này
 Suy giảm hệ thống miễn dịch.
Chết bởi các bệnh cơ hội
do các vi khuẩn, vi rút khác gây ra……
HÃY CHỦ ĐỘNG
PHÒNG CHỐNG AIDS
BẠN SẼ BẢO VỆ ĐƯỢC
BẢN THÂN
VÀ CỘNG ĐỒNG!!!
- Học bài và trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 (SGK/47)
- Đọc mục “ Em có biết?”
- Đọc trước bài 15 và tìm hiểu về
cơ chế đông máu. Nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu.