Bài 14. Bạch cầu- Miễn dịch

Kiểm tra bài cũ:

1. Máu gồm những thành phần cấu tạo nào?
2. Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu?
Máu gồm huyết tương (chiếm 55%) và các tế bào máu (chiếm 45%).
Tế bào máu gồm: Hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.
Huyết tương duy trì máu ở trạng thái lỏng để lưu thông dễ dàng trong mạch, vận chuyển các chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và các chất thải.
Hồng cầu vận chuyển khí ôxy và khí cacbonic.
Khi bị dẫm gai hay bị ong chích thì chân đau, sưng lên, thậm chí mưng mủ, sau vài hôm sẽ khỏi. Vậy chân khỏi do đâu? Cơ thể tự bảo vệ mình bằng những cách nào?
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Các loại bạch cầu trong cơ thể:
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Khi vi khuẩn, vi rut xâm nhập vào cơ thể thì hoạt động bảo vệ đầu tiên của các tế bào bạch cầu là gì?
Hoạt động thực bào.
Tế bào bạch cầu nào tham gia vào quá trình đó và nó diễn ra như thế nào?
- Gồm bạch cầu trung tính và bạch cầu môno(hay đại thực bào).
- Bạch cầu chui ra khỏi mạch máu hình thành chân giả, bắt và nuốt vi khuẩn, virut vào trong tế bào rồi tiêu hoá chúng.
Nếu các yếu tố xâm nhiễm vượt qua được hàng rào bảo vệ đầu tiên đó thì bạch cầu sẽ có hoạt động gì tiếp theo để bảo vệ cơ thể?

kháng nguyên là gì?

Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Kháng nguyên và kháng thể:

Là những phân tử ngoại lai có khả năng kích thích cơ thể tiết ra kháng thể. Chúng có trên bề mặt của tế bào vi khuẩn, nọc độc của ong, rắn,…

Kháng thể là gì?
Là những phân tử prôtêin do cơ thể tiết ra để chống lại các kháng nguyên.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Tương tác kháng nguyên- kháng thể
Cơ chế tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể là gì?

Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Nếu các yếu tố xâm nhiễm vượt qua được hàng rào bảo vệ đầu tiên của bạch cầu thì bạch cầu sẽ có hoạt động gì tiếp theo để bảo vệ cơ thể?

Các tế bào bạch cầu lim phô B tiết ra các kháng
thể đặc hiệu kháng nguyên, các kháng thể sẽ
bám vào kháng nguyên và vô hiệu hoá chúng.
Nếu virut, vi khuẩn thoát khỏi sự bảo vệ của các tế bào Lim phô B thì sẽ gây nhiễm cho cơ thể. Khi đó sẽ gặp hoạt động bảo vệ của các tế bào lim phô T
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Các tế bào T đã phá huỷ tế bào cơ thể bị nhiễm vi khuẩn, virut bằng cách nào?
Tế bào T nhận diện tế bào bị nhiễm vi khuẩn, virut theo cơ chế kháng nguyên, kháng thể.
Tế bào T tiết các Prôtêin đặc hiệu có khả năng làm thủng tế bào bị nhiễm và phá huỷ tế bào đó.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Bạch cầu bảo vệ cơ thể theo 3 cơ chế:
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Bạch cầu
(bảo vệ cơ thể)
Thực bào: hình thành chân giả
và nuốt vi khuẩn (bạch cầu
trung tính và bạch cầu môno)
Tạo kháng thể vô hiệu hoá
kháng nguyên (lim phô B)
Phá huỷ tế bào nhiễm bệnh
(lim phô T)
Hệ miễn dịch là hệ thống các cấu trúc và quá trình sinh học trong một cơ thể bảo vệ bệnh tật của cơ thể sinh vật bằng cách xác định các kháng nguyên lạ và giết chết các vi sinh vật lạ, tế bào bất thường. Đó là mạng lưới vô cùng phức tạp của các tế bào, mô và các bộ phận giúp bảo vệ cơ thể con người khỏi các tác nhân xâm nhập như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, cũng như các rối loạn của tế bào.
Hệ miễn dịch tạo ra các kháng thể và các tế bào đặc biệt để tấn công các sinh vật lạ thâm nhập cơ thể sống.
Thông tin bổ sung:
Tại sao đại dịch AISD là thảm họa
của loài người?
Vì virut HIV tấn công vào các tế bào lim phô T
làm suy giảm hệ thống miễn dịch.
 mắc các bệnh và chết.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Loài người không bao giờ mắc các bệnh của động vật khác như:lở mồm long móng của trâu, bò; lợn tai xanh; toi gà;…đó chính là miễn dịch bẫm sinh.

Ví dụ:
Ngươì nào đã bị một số bệnh nhiễm khuẩn như: sởi, thuỷ đậu, quai bị,…thì sau đó không mắc lại những bệnh đó nữa. Đó chính là miễn dịch tập nhiễm.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Khi được tiêm phòng văcxin một số bệnh như:bại liệt, ho gà, uốn ván, viêm gan B,…thì chúng ta cũng sẽ miễn dịch với các loại bệnh đó. Đây chính là miễn dịch nhân tạo.
Cả hai dạng miễn dịch bẫm sinh và miễn dịch tập nhiễm đều được gọi là miễn dịch tự nhiên.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Hãy thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi:
Miễn dịch là gì?
Miễn dịch tự nhiên gồm những dạng nào?
Thế nào là miễn dịch bẫm sinh và miễn dịch tập nhiễm?
Miễn dịch nhân tạo là gì?


Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Miễn dịch
Miễn dịch tự nhiên
Miễn dịch nhân tạo
Miễn dịch bẩm sinh
Miễn dịch tập nhiễm
Tạo khả năng miễn
dịch bằng cách
tiêm văcxin
Là khả năng cơ
thể không bị mắc
1 bệnh nào đó.
Là khả năng không mắc
lại bệnh sau khi đã
bị mắc bệnh đó1 lần
khả năng tự
chống lại bệnh
của cơ thể.
Ở địa phương em thường tiêm chủng những loại văcxin nào cho trẻ em?
Trẻ em từ 0-9 tháng tuổi, được tiêm miễn phí các loại văcxin,như: ho gà, bại liệt, sởi, lao,uốn ván,viêm gan B, viêm màng não mủ,…nhằm mục tiêu thanh toán các bệnh trên trong tương lai.
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
II. Miễn dịch
Hoàn thành phiếu học tập sau: So sánh miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo
2. Bạch cầu tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể?
Thực bào
Tiết kháng thể để vô hiệu hoá kháng nguyên.
Phá huỷ tế bào nhiễm bệnh.
III. Củng cố
- Học bài và trả lời các câu hỏi
1,2,3(SGK,Trang47)
- Đọc mục “ Em có biết?”
- Đọc trước thông tin bài 15, và tìm hiểu
cơ chế đông máu.
- Nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu.