Bài 14. Bạch cầu- Miễn dịch

Khi bị dẫm gai hay bị ong chích thì chân đau, sưng lên, thậm chí mưng mủ, sau vài hôm sẽ khỏi. Vậy chân khỏi do đâu? Cơ thể tự bảo vệ mình bằng những cách nào?
Tiết 14: BẠCH CẦU - MIỄN DỊCH
I. Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu
Các loại bạch cầu trong cơ thể:
3
Bạch cầu là tế bào có nhân, kích thước lớn,
không có hình dạng nhất định.
CẤU TẠO BẠCH CẦU:
4
ĐẠI THỰC BÀO
Khi vi khuẩn, vi rut xâm nhập vào cơ thể thì hoạt động bảo vệ đầu tiên của các tế bào bạch cầu là gì?
7
 Câu hỏi thảo luận:
Sự thực bào là gì? Những loại bạch cầu nào thường tham gia thực bào?

Thực bào là hiện tượng các bạch cầu hình thành chân giả bắt và nuốt vi khuẩn rồi tiêu hoá các vi khuẩn

Những loại bạch cầu tham gia thực bào chủ yếu là bạch cầu trung tính bạch cầu mônô.
Cấu trúc kháng nguyên, kháng thể
10
Kháng nguyên: là phân tử ngoại lai có khả năng kích thích cơ thể tiết ra kháng thể.

Kháng thể: là những phân tử Prôtêin do cơ thể tiết ra chống kháng nguyên

Thế nào là kháng nguyên, kháng thể?
Kháng thể B
Vùng gắn kháng nguyên
Kháng thể C
Kháng thể A
PHẢN ỨNG GIỮA KHÁNG NGUYÊN VÀ KHÁNG THỂ
Tương tác kháng nguyên- kháng thể
Cơ chế tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể là gì?
Nếu các yếu tố xâm nhiễm vượt qua được hàng rào bảo vệ đầu tiên đó thì bạch cầu sẽ có hoạt động gì tiếp theo để bảo vệ cơ thể?
14

DƯỚI NƯỚC
TẾ BÀO LIMPHO B
15
TẾ BÀO LIMPHO T
Virus
Thụ quan prôtêin
Tế bào lympho
Tế bào lympho
CÁC TẾ BÀO LIMPHO T VÀ TẾ BÀO LIMPHO B
Kháng thể để vô hiệu hóa các kháng nguyên
Tế bào B tiết kháng thể
Các kháng thể
Tế bào vi khuẩn bị kháng thể vô hiệu hoá
19
 Câu hỏi thảo luận:
Tế bào limpho B đã chống lại kháng nguyên bằng cách nào?

Tế bào limpho B đã chống lại kháng nguyên bằng cách tiết ra kháng thể để vô hiệu hoá vi khuẩn
Sơ đồ hoạt động của tế bào T phá huỷ thể bào cơ
thể đã nhiễm bệnh
Phân tử prôtêin đặc hiệu
Tế bào nhiễm bị phá huỷ
Phân tử prôtêin đặc hiệu
21
 Câu hỏi thảo luận:
Tế bào limpho T đã phá hủy các tế bào cơ thể bị nhiễm vi khuẩn, vi rút bằng cách nào?

Tế bào limpho T phá huỷ các tế bào cơ thể bị nhiễm virút bằng cách nhận diện và tiếp xúc với chúng rồi tiết ra các prôtêin đặc hiệu làm tan tế bào bị nhiễm.
22
 Câu hỏi thảo luận:
Hãy chỉ ra 3 hàng rào phòng thủ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh?


3 hàng rào phòng thủ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh đó là: Đại thực bào, Tế bào Limpho B, tế bào Limpho T.
AIDS
Tại sao đại dịch AISD là thảm họa
của loài người?
Vì virut HIV tấn công vào các tế bào lim phô T
làm suy giảm hệ thống miễn dịch.
===> mắc các bệnh nguy hiểm và chết.
Clip sự tấn công của virus HIV
II. MIỄN DỊCH:
Hệ miễn dịch ở người
Nếu cơ thể chúng ta không được miễn dịch sẽ như thế nào?
Ví dụ:Dịch đau mắt đỏ có một số người mắc bệnh, nhiều người không mắc bệnh. Những người không mắc bệnh đó có khả năng miễn dịch với bệnh này.


 Câu hỏi thảo luận:
Miễn dịch là gì?
Miễn dịch là khả năng cơ thể không bị mắc một bệnh truyền nhiễm nào đó dù sống ở môi trường có vi khuẩn gây bệnh.
Loài người không bao giờ mắc các bệnh của động vật khác như:lở mồm long móng của trâu, bò; lợn tai xanh; toi gà;…đó chính là miễn dịch bẫm sinh.
Ví dụ:
Người nào đã bị một số bệnh nhiễm khuẩn như: sởi, thuỷ đậu, quai bị,…thì sau đó không mắc lại những bệnh đó nữa.
Đó chính là miễn dịch tập nhiễm.
Khi được tiêm phòng văcxin một số bệnh như: bại liệt, ho gà, uốn ván, viêm gan B,…thì chúng ta cũng sẽ miễn dịch với các loại bệnh đó.
Đây là miễn dịch nhân tạo.
Cả hai dạng miễn dịch bẫm sinh và miễn dịch tập nhiễm đều được gọi là miễn dịch tự nhiên.
Hãy thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi:
Miễn dịch tự nhiên gồm những dạng nào?
Miễn dịch nhân tạo khác gì với miễn dịch tự nhiên?

Miễn dịch tự nhiên có được một cách ngẫu nhiên, bị động, sau khi cơ thể đã miễn dịch.
Miễn dịch nhân tạo có được một cách không ngẫu nhiên, chủ động, khi cơ thể chưa bị nhiễm bệnh

Miễn dịch: là nhiều người có khả năng không bị mắc một số bệnh nào đó mặc dù sống trong một nơi có nhiều vi khuẩn gây bệnh. hiện tượng này gọi là sự miễn dịch
Có hai loại miễn dịch: là miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo.
Miễn dịch tự nhiên: + Miễn bẩm sinh
+ Miễn dịch tập nhiễm
Miễn dịch nhân tạo
Kết luận:
Ở địa phương em thường tiêm chủng những loại văcxin nào cho trẻ em?
Trẻ em từ 0-9 tháng tuổi, được tiêm miễn phí các loại văcxin,như: ho gà, bại liệt, sởi, lao,uốn ván,viêm gan B, viêm màng não mủ,…nhằm mục tiêu thanh toán các bệnh trên trong tương lai.
Hướng dẫn HS tự học :
? Học bài, chuẩn bị bài.
? Xem tr�íc b�i 15: ��ng m�u v� nguy�n t�c truyỊn m�u