Bài 13. Môi trường truyền âm

Môi Trường Trường
T ruyền Âm
BÀI CŨ
Khi nào vật phát ra âm to hơn?
2. Đơn vị đo độ to của âm là gì?
Viết tắt như thế nào?
3. Khi đang gảy đàn ghi ta, cần làm gì
để thay đổi độ to của nốt nhạc?
Âm phát ra to hơn khi biên độ dao động
của nguồn âm lớn hơn.
2. Đơn vị đo độ to của âm là đêxiben.
Viết tắt là dB.
3. Khi đang gảy đàn ghi ta, để thay đổi
độ to của nốt nhạc cần gảy mạnh dây đàn.
VÍ DỤ
( Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao?)
TN1:
1 2
TN1:
1 2
TN1:
1 2
15 cm
TN2:
TN3:
TN4:
Thí nghiệm 4:
Đặt một chuông điện trong
1 bình thuỷ tinh kín, ta vẫn
nghe thấy tiếng chuông reo.
Hút dần không khí
trong bình ra, ta thấy:
+ Không khí trong bình
càng ít, tiếng chuông nghe được càng nhỏ.
+ Khi trong bình hết không khí ta không nghe thấy
tiếng chuông reo.
+ Nếu tiếp tục cho không khí vào bình ta lại nghe
thấy tiếng chuông reo.
Kết quả thí nghiệm trên đây chứng tỏ điều gì?
C5. Kết quả thí nghiệm trên cho thấy âm không truyền
được qua môi trường chân không.
Kết luận:
- Âm có thể truyền qua những môi trường như
……………..... và không thể truyền qua ………...
- Ở các vị trí càng … nguồn âm thì âm nghe
càng …...
rắn, lỏng, khí
chân không.
nhỏ.
xa
Bảng dưới đây cho biết vận tốc truyền âm trong một số chất ở 200C
Vận dụng trả lời các câu hỏi sau
C 7
C 8
C 9
C 10
Bài tập
VN
 Ghi nhớ:
? Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.
? Chân không không thể truyền được âm.
? Nói chung vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Để chuẩn bị tốt cho tiết học sau, các em hãy:
- Học thuộc phần ghi nhớ ở SGK
- Làm các bài tập 13.1, 13.2, 13.3 trong sách Bài tập
Về nhà:
C7: Âm thanh xung quanh truyền đến tai nhờ môi trường nào?
VD
Trả lời: Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường không khí.
Ví dụ:
- Khi đánh cá, người ta thường chèo thuyền đi xung quanh lưới và gõ vào mạn thuyền để dồn cá vào lưới. Điều đó chứng tỏ nước đã truyền được tiếng động đến cá.
C8: Hãy nêu ví dụ chứng tỏ âm có thể truyền trong môi trường chất lỏng?
VD
C9: Hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài?
( Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao?)
Trả lời: Vì mặt đất truyền âm thanh nhanh hơn không khí nên ta nghe được tiếng vó ngựa từ xa khi ghé tai sát mặt đất.
VD
C10: Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ ở trên mặt đất được không? Tại sao?
Trả lời: Các nhà du hành vũ trụ không thể nói chuyện với nhau một cách bình thường được vì giữa họ bị ngăn cách bởi chân không bên ngoài bộ áo, mũ giáp bảo vệ.
VD
Tiếng sét và tia chớp được tạo ra gần như cùng một lúc, nhưng ta thường nhìn thấy chớp trước khi nghe thấy tiếng sét. Hãy giải thích?
Trả lời: Đó là vì ánh sáng truyền trong không khí nhanh hơn âm thanh rất nhiều. (Vận tốc của ánh sáng trong không khí là 300000km/s, trong khi vận tốc của ânm thanh trong không khí chỉ khoảng 340m/s), Vì vậy thời gian để tiếng sét truyền đến tai ta dài hơn thời gian mà ánh sáng chớp truyền đến mắt ta.
VD
Khi đi câu cá, cần đi nhẹ và giữ yên lặng, vì:
Những người đi câu cá là những người
nhẹ nhàng;
Cá nghe được âm thanh truyền qua không khí
sẽ bơi đi chỗ khác;
Cá nghe được âm thanh truyền qua không khí
và nước sẽ bơi đi chỗ khác;
Những người thích câu cá là những người
thích sự yên lặng.
VN
Tại sao ta thường nhìn thấy chớp trước
khi nghe thấy tiếng sét?
Vì tia chớp có trước tiếng sét;

Vì ta nhìn tia chớp theo đường thẳng;

Vì mắt nhìn nhanh hơn tai nghe;

Vì vận tốc truyền âm trong không khí
chậm hơn vận tốc ánh sáng.
VN