Bài 13. Môi trường truyền âm

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THÀY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH
VỀ DỰ GIỜ THAO GIẢNG
GIÁO VIÊN: DƯƠNG THỊ THANH
BỘ MÔN: VẬT LÝ
THCS
ĐÀO DƯƠNG
Kiểm tra bài cũ
1. Biên độ dao động là gì?
2. Nêu mối quan hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm?
3. Chữa bài tập 12.1 (Trang 13. SBT)
Vật phát ra âm to hơn khi nào?
A. Khi vật dao động nhanh hơn;
B. Khi vật dao động mạnh hơn;
C. Khi tần số dao động lớn hơn;
D. Cả 3 trường hợp trên.
Chọn đáp án đúng.
Trả lời:
1. Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng.
2. Biên độ dao động càng lớn, âm càng to.
3. Đáp án B. Khi vật dao động mạnh hơn;
Kiểm tra bài cũ
MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
TIẾT 14
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
Thí nghiệm: Hình 13.1 (SGK - Trang 37)
Sự truyền âm trong chất khí.

Trống 1
Trống 2
Thí nghiệm:
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
Thí nghiệm: Hình 13.1 (SGK - Trang 37)
Sự truyền âm trong chất khí.
C1: Có hiện tượng gì xảy ra với quả cầu bấc treo gần trống 2? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?
Quả cầu bấc treo gần trống 2 rung động và lệch ra khỏi vị trí ban đầu.
Hiện tượng đó chứng tỏ âm đã được không khí truyền từ mặt trống thứ nhất đến mặt trống thứ hai.
C2: So sánh biên độ dao động của hai quả cầu bấc. Từ đó rút ra kết luận về độ to của âm khi lan truyền.
Quả cầu bấc thứ hai có biên độ dao động nhỏ hơn so với quả cầu bấc thứ nhất.
Kết luận: Độ to của âm càng giảm khi càng ở xa nguồn âm (hoặc độ to của âm càng lớn khi càng ở gần nguồn âm).
Trả lời:
Trả lời:
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
Thí nghiệm: hình 13.2 (SGK - trang37)
2. Sự truyền âm trong chất rắn:
C3: Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường nào khi nghe thấy tiếng gõ?
Âm đã truyền qua môi trường chất rắn (bàn gỗ) đến tai bạn C.
Trả lời:
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
Thí nghiệm: hình 13.3 (SGK - trang 38)
3. Sự truyền âm trong chất lỏng:
C4: Âm truyền đến tai qua những môi trường nào?
Trả lời:
Âm truyền đến tai qua những môi trường khí, rắn, lỏng.
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
4. Âm có truyền được trong chân không hay không?
Đặt một chuông điện
trong một bình thủy tinh kín
Cho chuông kêu rồi hút dần
không khí trong bình ra thì thấy rằng:
- Khi khơng khí trong bình c�ng
ít thì ti?ng chuơng nghe
c�ng nh?.
- Khi trong bình g?n nhu
h?t khơng khí (ch�n khơng),
h?u nhu khơng nghe th?y
ti?ng chuơng n?a.
Sau dĩ, n?u l?i cho khơng
Khí v�o bình th?y tinh, ta l?i
nghe th?y ti?ng chuơng
Chuông thủy tinh
Người ta làm thí nghiệm như sau:
Hình 13.4
C5: Kết quả thí nghiệm trên đây đã chứng tỏ điều gì?
Chứng tỏ âm không thể truyền qua chân không.
Kết luận:
rắn, lỏng, khí
chân không
(gần)
(to)
Trả lời:
Âm có thể truyền qua những môi trường như……………………….và không
thể truyền qua……………
Ở các vị trí càng…………………nguồn âm thì âm nghe càng……...............
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
xa
nhỏ
I. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM
5. Vận tốc truyền âm:
Bảng dưới đây cho biết vận tốc truyền âm trong một số chất ở 20o C
C6 :Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí,
Nước và thép.
Vận tốc truyền âm trong thép lớn hơn trong nước, trong nước lớn hơn trong không khí
Trả lời
II.VẬN DỤNG
C7: Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào?
Trả lời:
Nhờ môi trường không khí
C8: Hãy nêu thí dụ chứng tỏ âm có thể truyền trong môi trường lỏng?
- Người thợ lặn khi lặn dưới nước vẫn nghe thấy tiếng “ùng ục” của bong bóng nước, như vậy âm có thể truyền qua chất lỏng.
- Khi đánh cá, người ta thường chèo thuyền quanh lưới và gõ vào mạn thuyền để dồn cá vào lưới. Điều đó chứng tỏ nước đã truyền tiếng động đến tai cá.
II.VẬN DỤNG
C9: Hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài?
Vì mặt đất truyền âm nhanh hơn không khí nên ta nghe được tiếng vó ngựa từ xa khi ghé tai sát mặt đất.
II.VẬN DỤNG
C10: Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ ở trên mặt đất được không? Tại sao?
Trả lời:
- Họ không thể nói chuyện bình thường được vì giữa họ bị ngăn cách bởi chân không bên ngoài bộ áo mũ bảo vệ (âm không truyền qua được)
GHI NHỚ:
Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.
Chân không không thể truyền được âm.
- Nói chung vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Có thể em chưa biết:
Sở dĩ âm truyền được trong các chất khí, lỏng, rắn và không truyền được trong chân không, vì khi các nguồn âm dao động, nó sẽ làm các hạt cấu tạo nên chất rắn, lỏng, khí ở sát nó cũng dao động theo. Những hạt này lại truyền dao động cho các hạt khác ở gần chúng và cứ thế dao động truyền đi xa…Do đó, muốn âm truyền từ nguồn âm đến tai ta, nhất thiết phải có môi trường truyền âm như chất rắn, chất lỏng, chất khí.
- Khi o ngoai khong khong cac nha du hanh vu tru muốn nói chuyện được người ta phải dùng các thiết bị truyền âm dưới dạng “Sóng âm”.
C
H
Â
N
K
H
Ô
N
G
M
G
Ồ
Â
N
U
N
T
Ầ
S
N
H
C
Ấ
T
K
H
Í
A
Đ
D
Ộ
O
N
N
Ắ
G
R
C
H
Ạ
Â
H
Ấ
T
M
Hàng ngang số 1:
Gồm 9 ô
Môi trường không
truyền âm
Hàng ngang số 2:
Gồm 7 ô
Vật phát ra âm
Hàng ngang số 3:
Gồm 5 ô
Số dao động trong
một giây
Hàng ngang số 4:
Gồm 7 ô
Vận tốc truyền âm
trong chất này
nhỏ hơn vận tốc truyền
âm trong chất lỏng
Hàng ngang số 5:
Gồm 7 ô
Đặc điểm của các
nguồn phát âm
Hàng ngang só 7:
Âm có tần số nhỏ
hơn 20Hz
Hàng ngang số 6:
Gồm 7 ô
Vận tốc truyền âm trong
chất này lớn hơn
trong chất lỏng
Ố
1
2
4
7
5
3
6
Giải ô chữ
Bài 13.2 (SBT - Trang 14)
Kinh nghiệm của những người câu cá cho biết khi có người đi đến bờ sông, cá ở trong sông lập tức “lẩn trốn ngay”. Hãy giải thích tại sao?
Trả lời:
Tiếng động chân người đi đã truyền qua đất đến bờ sông rồi qua nước và đến tai cá nên cá bơi tránh ra chỗ khác.
Trò chơi: “Điện thoại tự làm”
- Vật liệu: 2 ống bơ sữa bò bỏ 2 đáy; 2 miếng nilông (rộng 2 đáy ống bơ); 2 sợi dây chun; 1 sợi chỉ dài từ 20 đến 30m; 2 mẩu que tăm.
Cách làm: Dùng sợi dây chun buộc chặt miếng nilông vào một đáy mõi ống bơ. Đục một lõ nhỏ vào giữa hai đáy mõi ống bơ. Nối hai ống bơ với nhau bằng sợi chỉ luồn vào lỗ giữa đáy mỗi ống và chốt đầu sợi chỉ ở mỗi lỗ với ống bơ bởi một que tăm buộc ngang.
Cách chơi: Hai em tham gia, mỗi em cầm một ống bơ và đứng ở khoảng cách giữa sợi chỉ vừa đủ căng. Một em đặt sát miệng vào ống bơ và gọi bạn. Em kia áp tai vào ống bơ sẽ nghe thấy rõ tiếng gọi của bạn.
Hỏi âm đã truyền từ miệng bạn này đến tai bạn kia qua những môi trường nào?
Xin chân thành cảm ơn
các thày cô giáo và các em học sinh
đã tham dự tiết học này.