Bài 13. Làng

GiỜ DẠY TỐT- HỌC TỐT CHÀO MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM
20-11-2014
KIM LÂN
GIÁO VIÊN: PHẠM THÚY HẰNG
Văn bản: LÀNG
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Hãy liệt kê các tác giả, tác phẩm thơ hiện đại mà em vừa học, đọc thêm trong chương trình Ngữ văn 9, tập I? Cho biết chủ đề lớn bao trùm các bài thơ đó là gì?
Tên khai sinh là Nguyễn Văn Tài. Sinh ngày 1/8/1920, mất ngày 20/7/2007. Quê ở Phù Lưu-Từ Sơn - Bắc Ninh.
Là nhà văn chuyên viết về truyện ngắn , là người am hiểu về nông dân và nông thôn Việt Nam.
- Một số tác phẩm tiêu biểu : “Vợ nhặt, Con chó xấu xí , Đứa con người vợ lẽ”...
- Năm 2001,ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
Là nhà văn có duyên với Điện ảnh,
đã từng đóng các vai :
1.Thống Lý Pá Tra trong phim “Vợ chồng A Phủ”.
2.Lão Hạc trong phim “Làng Vũ Đại ngày ấy”.
3.Lý Cựu trong phim “Chị Dậu”.
4. Lão Pẩu trong phim “Con vá”.
5. Cả Khiết trong phim “Cái tủ chè”.
6.Cụ lang Tâm trong phim “Hà nội 12 ngày đêm”.
Kim Lân trong phim “Con vá ”
Kim Lân trong phim Con vá
Là nhà văn có duyên với Điện ảnh, đã từng đóng các vai :
1.Thống Lý Pá Tra trong phim “Vợ chồng A Phủ”.
2.Lão Hạc trong phim “Làng Vũ Đại ngày ấy”.
3.Lý Cựu trong phim “Chị Dậu”.
4. Lão Pẩu trong phim “Con vá”.
5. Cả Khiết trong phim “Cái tủ chè”.
6.Cụ lang Tâm trong phim “Hà nội 12 ngày đêm”.
Bài tập trắc nghiệm
2. “ Làng”của Lim Lân được viết theo thể loại nào dưới đây?
A.Tiểu thuyết B.Hồi kí
C.Truyện ngắn D.Tuỳ bút
1. Tác phẩm “ Làng” được viết trong hoàn cảnh nào?
A. Trong kháng chiến chống Mỹ.
B. Trong thời kì đầu của kháng chiến chống Pháp.
C. Khi miền Bắc đang xây dựng xã hội chủ nghĩa.
D. Khi đất nước được giải phóng.
B
3. Nhân vật chính trong “ Làng” là ai?
A.Bà chủ nhà. B. Bác Thứ.
C. Bà Hai. D. Ông Hai.

C
D
4. Phương thức biểu đạt của “ Làng” là gì?
A. Miêu tả. B. Miêu tả kết hợp tự sự.
C. Miêu tả kết hợp biểu cảm. D.Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.
5. Truyện ngắn “Làng”, được kể bằng ngôi kể nào?
A. Ngôi thứ nhất. B. Ngôi thứ ba.

B
6. Đề tài của truyện ngắn “ Làng” là?
A. Người tri thức. B. Người phụ nữ.
C. Người nông dân. D. Người lính.
B
D
+ Cuộc sống của ông Hai ở nơi sơ tán.
+Diễn biến tâm trạng và cuộc sống của ông Hai từ khi nghe tin xấu về làng Dầu.
+ Cuộc sống của ông Hai khi tin làng Dầu được cải chính.
Từ đầu đến : Ruột gan ông lão cứ múa cả lên.
Tiếp đến : cũng vợi đi được đôi phần
Phần còn lại
BỐ CỤC
1. Bình dân học vụ:
3.Tản cư:
2. Cung cúc:
4. Xe díp:
5. Việt gian:
6. Tinh thần:
7. Truất ngôi, trừ ngoại:
phong trào dạy chữ quốc ngữ, thanh toán nạn mù chữ cho nhân dân lao động sau Cách mạng tháng Tám 1945,…
dáng đi cắm cúi và nhanh, vội.
tạm rời nói cư trú để đến ở vùng khác, chủ yếu vì chiến sự. Trong thời kì kháng chiến chống Pháp, nhân dân ở những vùng bị giặc chiếm hoặc có chiến sự ác liệt thường tản cư đến những vùng tự do, dưới sự kiểm soát của chính quyền kháng chiến.
(díp: phiên âm từ tiếng Pháp jeep): xe quân sự nhỏ, thường dùng chở sĩ quan.
từ để chỉ những kẻ là người Việt Nam nhưng theo giặc, chống lại Tổ quốc.
ở đây là cách nói tắt, chỉ tinh thần hăng hái kháng chiến.
truất khỏi ngôi thứ trong làng xã, không được tham dự vào mọi hoạt động chung ở đình làng. Đây là một hình phạt nặng với những người dân ở làng quê xưa.
Làng Dầu là quê hương bản quán của ông Hai. Là một người nông dân nghèo khổ, dưới thời Pháp thuộc, ông Hai đã từng bị bọn hương lí trong làng truất ngôi trừ ngoại, phải phiêu dạt lang thang kiếm sống, lần mò vào đến tận đất Sài Gòn, Chợ Lớn mười mấy năm, sau đó mới lần hồi trở về quê quán.
Ông Hai hay làm, không mấy lúc chịu ngơi tay, không đi cày, đi cuốc, gánh phân, tát nước thì ông đan rổ rá hay chữa lại cái chuồng gà, cạp lại tấm liếp.
Ông lại có cái tính hay khoe cái làng Dầu của ông. Hồi chưa khởi nghĩa, ông tự hào làng ông nào là nhà ngói san sát, sầm uất như tỉnh. Nào là đường làng ông toàn lát đá xanh,…Thậm chí, ông còn tự hào khoe cả cái sinh phần của viên tổng đốc, cái dinh cơ ấy ‘ lắm lắm là của: vườn hoa, cây cảnh nom như động ấy”.
Nhưng từ ngày khởi nghĩa, ông Hai không bao giờ đả động đến cái sinh phần của tổng đốc nữa, ông thù nó. Xây cái lăng ấy, cả làng phục dịch, ông còn bị một chồng gạch đổ vào bên hông, đến nay cái chân vẫn còn đi khấp khểnh. Bây giờ khoe làng, ông Hai khoe khác. Khoe những ngày khởi nghĩa dồn dập, những buổi tập quân sự có các cụ phụ lão râu tóc bạc phơ cũng vác gậy đi tập một hai. Khoe làng Dầu có nhiều hố ụ, những giao thông hào,… Ông khoe cái làng Dầu có phòng truyền tin sáng sủa, rộng rãi nhất vùng, chòi phát thanh thì cao bằng ngọn tre.
Kháng chiến bùng nổ, bà con làng Dầu đi tản cư. Nhưng ông Hai vẫn ở lại làng cùng anh em đào đường, đắp ụ,…Trong lúc hữu sự, ông không nỡ bỏ làng ra đi. Nhưng rồi gia cảnh gieo neo, ba đứa con dại, một mình bà Hai xoay sở nơi tản cư, vốn liếng lại không có, bất đắc dĩ ông phải ra đi. Ông buồn khổ lắm, chỉ biết tự an ủi: “ Thôi thì chẳng ở lại làng cùng anh em được, thì tản cư âu cũng là kháng chiến”….


?Sắp xếp cho đúng các hành động của ông Hai trong đoạn trích truyện ngắn “Làng”?
- Nghe tin l�ng mỡnh theo gi?c.
- D?n phũng thụng tin nghe tin t?c.
- Nh? l?i nh?ng ng�y ? l�ng tham gia khỏng chi?n.
- Dau kh? ch? tõm s? v?i con.
- Nghe tin cải chính.
- ễng khoe tin l�ng ụng khụng theo gi?c v?i m?i ngu?i.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Thời gian: 3’
NHÓM 1:
Trong truyện ngắn “Làng”, Kim Lân luôn để nhân vật chính(ông Hai) dành tình yêu sâu nặng, cảm động hướng về làng chợ Dầu. Vậy theo em, tại sao nhà văn không đặt tên truyện là “ Làng chợ Dầu” mà lại lấy nhan đề cho truyện là “Làng”?
NHÓM 2:
Có ý kiến cho rằng: Viết “Làng”, Kim Lân đã thành công khi chọn tình huống truyện đặc sắc.
Vậy:
- Tình huống truyện là gì?
- Xác định tình huống của truyện “Làng”, và nêu những ý nghĩa của tình huống đó?
NHÓM 1:Trong truyện ngắn “Làng”, Kim Lân luôn để nhân vật chính(ông Hai) dành tình yêu sâu nặng, cảm động hướng về làng chợ Dầu. Vậy theo em, tại sao nhà văn không đặt tên truyện là “ Làng Chợ Dầu” mà lại lấy nhan đề cho truyện là “Làng”?
- Kim Lân không đặt tên cho truyện ngắn của mình là ‘Làng Chợ Dầu”, vì nhan đề này thiếu tính khái quát, đây là một danh từ riêng chỉ một làng quê cụ thể. Do đó, tình yêu làng được thể hiện cũng chỉ bó hẹp trong phạm vi cá nhân ở một làng quê, một địa phương cụ thể.
- Nhan đề “Làng” có tính khái quát cao. “Làng” là một danh từ chung chỉ mọi làng quê trên đất nước ta.
Vì vậy, đặt tên truyên là: “Làng”, Kim Lân muốn tác phẩm của mình không chỉ thể hiện tình yêu làng yêu nước của một nhân vật ông Hai, mà sau rộng hơn, tác giả còn muốn nói đến một tình cảm bao trùm, phố biến.
Đó là tình yêu làng quê, yêu đất nước trong mọi người dân Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp trên khắp mọi miền Tổ quốc.

NHÓM 2:
Tình huống truyện: là sự kiện (sự việc, hoàn cảnh) xảy ra hết sức bất ngờ, gay cấn. Nhà văn đặt nhân vật vào sự kiện đó nhằm bộc lộ mối quan hệ, bộc lộ khả năng ứng xử, thử thách phẩm chất, tính cách nhân vật, đưa câu chuyện lên cao trào và thể hiện chủ đề, nội dung, tư tưởng của tác phẩm.
- Tình huống truyện ngắn “Làng”:Tin làng Chợ Dầu của ông theo giặc, lập tề mà chính ông nghe được từ miệng những người tản cư từ dưới xuôi lên.
Đây là một tình huống tạo nên nút thắt của câu chuyện, gây ra sự giằng xé trong tâm trạng ông Hai. Từ đó bộc lộ được phẩm chất, tính cách của nhân vật, góp phần giải quyết chủ đề tác phẩm. Đó chính là lòng yêu làng quê, yêu đất nước của một người nông dân trong kháng chiến chống Pháp.

Buổi trưa hôm ấy ông Hai ở nhà một mình. Con bé lớn gánh hàng ra quán cho mẹ chưa thấy về. Hai đứa bé thì ông cắt chúng nó ra vườn trông mấy luống rau mới cấy lại chẳng gà vặt hết.
Ông Hai hì hục vỡ một vạt đất rậm ngoài bờ suối từ sáng đến giờ, ông tính để trồng thêm vài trăm gốc sắn ăn vào những tháng đói sang năm. Có một mình, ông phải làm cố, hai vai ông mỏi nhừ. Ông nằm vật trên giường vắt tay lên trán nghĩ ngợi vẩn vơ…
- Xa quê.
- Ở nhờ nhà người khác.
- Mọi người đều lo kiếm sống.
Cuộc sống tuy tạm bợ, khó khăn, nhưng nền nếp.
NHỮNG ĐIỀU ÔNG HAI QUAN TÂM
Về kháng chiến
Từ “Ông lại nghĩ về cái làng của ông”,.. Đến “Chao ôi! Ông lão nhớ làng,, nhớ cái làng quá.”
Từ “Dứt lời, ông bước vội ra ngoài”…đến “Ruột gan ông lão cứ múa cả lên, vui quá!”
Về làng Dầu
NHÓM 1:
1. Tìm những chi tiết nói về nỗi nhớ làng Dầu của ông Hai?
2.Để làm nổi bật nỗi nhớ làng của ông, nghệ thuật viết truyện trong đoạn văn này có gì đặc biệt?
3. Từ đó, em đọc được những tình cảm đẹp đẽ nào của ông Hai dành cho làng Dầu ?
NHÓM 2:
Tìm chi tiết thể hiện thái độ quan tâm đến kháng chiến của ông Hai?
2. Ở phòng thông tin, ông nghe được những gì? Tâm trạng của ông khi đó?
3. Lời văn ở đoạn truyện có gì đặc sắc?
Từ đó, em thấy tình cảm mà ông Hai dành cho kháng chiến thể hiện ra sao?
CÂU HỎI THẢO LUẬN ( 3 PHÚT)
CÂU HỎI THẢO LUẬN ( 3 PHÚT)
1. Những chi tiết nói về nỗi nhớ làng Dầu của ông Hai:
1 Các chi tiết
Ông nghĩ về những ngày làm việc cùng anh em, sao mà độ ấy vui thế: cũng hát hỏng, bông phèng, cũng đào, cũng cuốc mê man suốt ngày;ông thấy mình như trẻ ra; trong lòng lại thấy náo nức, lại muốn về làng, muốn đào đường đắp ụ, xẻ hào,…Không biết chòi gác đã xây xong chưa?...Chao ôi! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng quá!
NHÓM 1
2. Nghệ thuật viết truyện:
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc.
Ngôn ngữ: giàu tính khẩu ngữ mộc mạc, giản dị, phù hợp tính cách nhân vật.
- Ngôn ngữ độc thoại nội tâm, câu đặc biệt, câu cảm thán, từ ngữ biểu cảm trực tiếp,…
3. Tình cảm đẹp đẽ nào của ông Hai dành cho làng Dầu:
Tự hào, có trách nhiệm, gắn bó máu thịt với làng.
3. - Lời văn ở đoạn truyện đặc sắc:
- Tình cảm mà ông Hai dành cho kháng chiến:
NHÓM 2
1. Các chi tiết thể hiện thái độ quan tâm đến kháng chiến của ông Hai:
- Nắng này thì bỏ mẹ chúng nó! ( Mong nắng to cho Tây chết mệt.).
- Thường xuyên đến phòng thông tin nghe lỏm đọc báo
2. Ở phòng thông tin, ông nghe được những tin gì? Tâm trạng của ông khi đó?
- Một em nhỏ xung phong bơi ra giữa hồ Hoàn Kiếm cắm quốc kì lên Tháp Rùa .
Anh trung đội trưởng giết được bảy tên giặc.
- Đội nữ du kích Trưng Trắc bắt sống một tên quan hai bốt,…
Ruột gan ông lão cứ múa cả lên, vui quá!
Nghệ thuật: Ngôn ngữ quần chúng( khẩu ngữ, câu cảm thán,..); kết hợp ngôn ngữ độc thoại, miêu tả tâm lí nhân vật sinh động, mang đậm hơi thở của đời sống đi vào tác phẩm.
Phấn khởi, vui mừng trước thành công của kháng chiến. Có niềm tin vào Cách mạng.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
1.Trong công cuộc kháng chiến chống Pháp, nhân dân xã Tiên Minh nói riêng và nhân dân huyện Tiên Lãng nói chung đã có những đóng góp gì cho sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, giải phóng dân tộc của nước nhà?
2. Để tiếp bước truyền thống vẻ vang của ông cha, thế hệ trẻ trên quê hương em đã, đang và sẽ làm gì cho quê hương, đất nước?
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
1. Phần đầu đoạn trích “ Làng”, ông Hai nghĩ về làng ông và những kỉ niệm ngày còn làm việc với mọi người ở làng với tâm trạng như thế nào?
A. Cảm thấy buồn. B. Cảm thấy độ ấy vui thế.
C. Cảm thấy xấu hổ. D. Thấy chản nản.
2.Từ “chúng nó” trong câu nói của ông Hai: “ Nắng này là bỏ mẹ chúng nó!”, chỉ ai?
A. Giặc Pháp. B. Lũ trẻ.
C. Những người tản cư. D. Chánh Bệu.
3. Tình huống truyện đã bộc lộ sâu sắc tình yêu làng và lòng yêu nước của nhân vật ông Hai là gì?
A. Khi ông đi tản cư kháng chiến.
B. Khi ông nghe tin làng Chợ Dầu theo Tây, lập tề.
C. Khi tin làng chợ Dầu theo Tây được cải chính.
D. Khi ông ở nhà của một mụ chủ nhà đanh đá, hay cạnh khóe.
B
A
B
Hướng dẫn về nhà:
Sưu tầm những câu văn, thơ nói về làng quê.
- Chuẩn bị: Tiết 2- văn bản Làng.
Bài học của chúng ta đến đây là kết thúc
Kính chúc các thầy cô mạnh khoẻ !
Chúc các em học giỏi