Bài 13. Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Các phương diện
Nhân vật
Nhân vật
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại v� độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
Đọc đoạn trích sau:
Có người hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng,vươn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào...
ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người vừa mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương. Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!

Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà .
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau .
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đ?y ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu... Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên:
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giốngViệt gian bán nước để nhục nhã thế này.

Trong ba câu đầu của đoạn trích (Có người bảo: - Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?... - Ấy thế mà bây giỜ đổ đốn ra thế đấy!) lời của ai nói với ai?
(Lời đối thoại, trò chuyện của hai người phụ nữ tản cư nói với nhau)

Tham gia câu chuyện, ít nhất, có mấy người?
(Ít nhất có 2 người)

Dấu hiệu nào cho biết đó là cuộc trò chuyện qua lại?
(2 lượt lời (lời trao, lời đáp) và có gạch đầu dòng, nội dung lời thoại hướng vào người tiếp chuyện)

. Thế nào là đối thoại?
Tác dụng: Tạo sự chân thực cho câu chuỵên




Đối thoại

. Đối thoại
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại,độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
- D?i tho?i l� đối đáp, trò chuyện gi?a 2 hoặc nhiều người
-Dấu hiệu: Có gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp
Hãy chọn ý đúng !
Nhân vật nãi víi chÝnh m×nh
(hoặc nói với một ai đó trong tưởng tượng)
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
. Đối thoại
. Độc thoại
Trong đoạn trích có câu nào kiểu này không?
Ngôn ngữ nhân vật
Những câu như: “Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng, hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu…”
Có phải là câu độc thoại không? Vì sao?
Những câu này và câu độc thoại trước đó (- Hà, nắng gớm, về nào…) có gì giống và khác nhau?
(Giống: Nói với chính mình,
Khác: Độc thoại có dấu gạch đầu dòng và độc thoại thì không có gạch đầu dòng)
- Độc thoại không có gạch đầu dòng, không thành lời (chỉ diễn ra trong suy nghĩ)
Độc thoại nội tâm
- Độc thoại có gạch đầu dòng
 Độc thoại thành lời
Ngôn ngữ nhân vật
Ghi nhớ SGK trang 178 (Học thuộc lòng)
Bài tập nhanh
Loại dấu câu nào được sử dụng trong lời đối thoại?
S
S
Đ
S
7
Trong các câu sau đây, câu nào là độc thoại
nội tâm ?
7
Trong các câu sau đây, câu nào là độc thoại
nội tâm ?
- Sử dụng hình thức diễn đạt trên (đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm) có tác dụng gì trong diễn biến của câu chuyện và diễn biến tâm trạng của ông Hai?
Tác d?ng :
. T?o b?i c?nh c?a cõu chuy?n nhu th?t c?a nh?ng ngu?i t?n cu
. Thể hiện tâm trạng dằn vặt, đau đớn của ông Hai khi nghe tin làng ông theo giặc ? tình yêu làng, yêu kháng chiến, yêu đất nước chân thành mà sâu sắc (đặc điểm nổi bật) của nhân vật ông Hai.
Lời đối thoại: Tạo không khí như thật của câu chuyện.
Độc thoại, độc thoại nội tâm: Giúp người đọc hiểu được chiều sâu tâm trạng, suy nghĩ, tình cảm của nhân vật.
II. Luyện tập:
BT 1:
- Lời bà Hai
- Này thầy nó ạ.
- Lời ông Hai
- Gì?
- ...
- Biết rồi.!
Với hình thức đối thoại trên, tác giả đã làm nổi bật tâm trạng buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe tin làng mình theo giặc .
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Tôi thấy người ta đồn ...

....
Tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích.
II. Luyện tập:
BT 1.
BT 2:
Viết đoạn văn tự sự, đề tài tự chọn, sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm.
Em đã rút ra được điều gì cho bản thân khi tạo lập văn vản tự sự qua hình thức vận dụng yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm?
Trong 2 đề tập làm văn sau, đề nào em có thể vận dụng yếu tố độc thoại nội tâm?
Đề 1: Hãy kể về một lần em trót xem nhật kí của bạn.

Đề 2: Quang cảnh ngày Nhà giáo Việt Nam ở trường em.
Về nhà:
1). Học thuộc ghi nhớ SGK/ 178. Vận dụng vào bài tập viết đoạn văn, có yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm.
2). Chuẩn bị:
Luyện nói: Tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm
. Nhóm 1, 2 thực hiện đề 1 trang 179
. Nhóm 3, 4 thực hiện đề 3 trang 179
Lưu ý: Không viết thành bài văn, chỉ nêu những ý chính sẽ nói trước lớp, có sử dụng yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm và các hình thức đối thoại, độc thoại.
Nói trước lớp phải tự tin, rõ ràng, mạch lạc, có giọng điệu phù hợp với từng tình huống
?
MONG CÁC EM HIỂU BÀI VÀ CHÚC SỨC KHOẺ QUÝ THẦY CÔ!