Bài 13. Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo
cô giáo về dự gờ lớp 8a
Người soạn: NguyễnThị Hằng
Trường THCS th¸i ph­¬ng
Kiểm tra bài cũ
Chọn đáp án đúng
1)Trong văn bản tự sự yếu tố nào là quan trọng nhất
A: Nhân vật
B: Cốt truyện
C: Sự việc
D: Cả A&C
2) Để khắc hoạ nhân vật nhà văn thường chú ý miêu tả những phương diện nào?
A: Ngoại hình
B: Nội tâm
C: Ngôn ngữ
D: Trang phục
G: Tất cả các đáp án trên





a) Đọc 3 câu sau
Có người hỏi:
-Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ?...
-ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy.
Có 2 nhân vật
Vì có hai lượt lời
Lượt 1: Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thân lắm cơ mà ?..
Lượt 2:-ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy.
Trước mỗi lượt lời có xuống dòng, gạch đầu dòng
.
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét

đối thoại
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
Bài tập: Đọc đoạn trích sau
Học làm người
Một anh học trò ở nhà thầy đã ba năm, mà chưa thấy anh đọc sách, thầy Tăng Tử ngạc nhiên lắm. Một hôm thầy gọi học trò đến hỏi:
-Ngươi đến nhà ta thụ giáo đã lâu mà ta chẳng thấy ngươi đọc sách bao giờ?
Nghe thày nói thế người học trò lễ phép thưa:
Thưa thày con vẫn đọc đấy ạ!
Điều kiện để đối thoại diễn ra
Phải có hoàn cảnh giao tiếp
Phải có sự hiện diện của người tham gia giao tiép (2 người)
Giữa 2 người phải có nhu cầu trao đổi thông tin
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
a)

b) Câu: "- Hà, nắng gớm, về nào.."
Ông Hai nói một mình, nói trống không, nói bâng quơ
Đánh trống lảng để thoái lui (đi về)
So sánh

Hai người nói chuyện với nhau
Nói với chính mình (nói với người khác trong tưởng tượng)
ĐốI thoại
Độc thoại
a) Có người hỏi:
-Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ?...
-ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy.
b) "- Hà, nắng gớm, về nào"
Khác nhau
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
a)
b)
Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.
Điều kiện để có độc thoại diễn ra
Phải có hoàn cảnh giao tiếp để nhân vật có nhu cầu bộc lộ nội tâm
(Không cần sự hiện diện của người tham gia giao tiếp với nhân vật hoặc nếu có người tham gia giao tiếp thì lời độc thoại đó không hướng vào ai)
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
a)
b)
c) Các câu: "Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi đầu."
Ông Hai tự hỏi chính mình
Khác so ví dụ a, b
Không được xuống dòng
Không có gạch đầu dòng
Không phát ra lời mà chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ và tình cảm của ông Hai
Độc thoại nội tâm
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
a)
b)
c)
Bài tập:
Đọc đoạn văn sau
Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường lớp Một của con. Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng, rồi buông tay mà nói: " Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra"

(Cổng trường mở ra- Lý Lan)


Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
2) Nhận xét
Thaỏ luận nhóm
Nhóm 1:
Tại sao nhà văn không để ông Hai nghĩ trong đầu(độc thoại nội tâm) câu `Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này``
Nếu để ông Hai nghĩ trong đầu sẽ không thể hiện được sự căm giận đến phẫn uất của ông Hai với bọn Việt gian. Hơn nữa không phù hợp với tính cách bộc trực của ông
Nhóm 2:
Tại sao nhà văn không để ông Hai nói thành lời (độc thoại thành lời) hoặc nói với ai đó (đối thoại) những suy nghĩ của ông: "Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi đầu."
Nếu vậy sẽ không diễn tả được những đau xót, sự giằng xé day dứt, âm thầm của ông Hai khi nghe tin làng mình theo giặc. Hơn nữa trong tình huống này với ông đó là điều nhục nhã, bẽ bàng, là điều bản thân ông khó có thể thừa nhận với chính mình nên không thể nói thành lời càng không thể nói với người khác
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
Tác dụng của đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
Tạo cho câu chuyện sinh động như cuộc sống thật ngoài đời
Khắc hoạ sâu hơn những diễn biến tâm lý nhân vật

Sơ đồ
Ngôn ngữ nhân vật
Ngôn ngữ đối thoại
Ngôn ngữ độc thoại
Độc thoại thành lời
Độc thoại nội tâm
Ghi nhớ
Sgk
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1) Ví dụ
S G K / 176
2) Nhận xét
3) Lưu ý:
Khi sử dụng yếu tốđối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm phải phù hợp với tình huống truyện, hoàn cảnh và tính cách nhân vật
- Khi cần diễn tả tâm sự kín đáo, chân thực của nhân vật có thể dùng ngôn ngữ độc thoại
- Song để thể hiện những trăn trở, day dứt,những trạng thái phức tạp tinh tế nhất của đời sống tâm hồnnhân vật thì phải cần đến hình thức độc thoại nội tâm
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
II. Luyện tập
Bài tập 1
Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích sau
Lời trao(bà Hai)
-Này, thày nó ạ.
Thầy nó ngủ rồi à ?
- Tôi thấy người ta đồn
Lời đáp(ông Hai)
....
Gì ?
- Biết rồi!
Thể hiện tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong đêm nghe tin làng mình theo giặc
Tíêt 64: Đối thoại ,đôc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại ,đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
II. Luyện tập
Bài tập 1
Bài tập 2
: Cho đoạn trích sau. Hãy thêm đối thoại hoặc độc thoại cho hợp lý
Trong giờ kiểm tra toán Loan gọi tôi:
Mai ơi xong bài chưa? Cho mình mượn đi!
Tôi trả lời:
-Cậu tự làm đi. Nói rồi tôi tập trung làm tiếp bài của mình, Loan gọi tôi thêm vài lần nữa nhưng tôi im lặng, Thực tình, tôi muốn Loan vươn nên bằng khả năng của chính mình. Tan buổi học, Loan gặp tôi giận dỗi :
-Bảo đưa bài cho tớ mượn , sao không đưa ? Đồ ích kỷ!
Dứt lời Loan bỏ đi chỗ khác còn tôi.......
Tôi đứng lại với bao cảm xúc khó tả. Tại sao Loan lại giận mình nhỉ ? Mình làm vậy là tốt cho Loan mà. Loan ơi! Rồi cậu sẽ hiểu mình.
Chúc các em học sinh
chăm ngoan học giỏi !
chúc các thầy cô giáo
mạnh khoẻ hạnh phúc
Chúc các em học sinh
chăm ngoan học giỏi !