Bài 13. Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Về dự hội giảng
KIỂM TRA BÀI CŨ.
VĂN BẢN TỰ SỰ
NHÂN VẬT
SỰ VIỆC
LAI LỊCH
NGOẠI HÌNH
HÀNH ĐỘNG
NGÔN NGỮ
Đối
thoại
Độc
thoại
Độc
thoại
nội
tâm
Tiết 63
ĐốI THOạI, ĐộC THOạI Và ĐộC THOạI
NộI TÂM TRONG VĂN Tự Sự

Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng,
vươn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào...
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao
của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua
lanh lảnh của người đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người
ta còn thương. Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có
vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ
Con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy
ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu... ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên:
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống
Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.
(Làng – kim Lân)
Có người hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Có người hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
- Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- Hai lượt lời
- Có gạch d?u dũng trước mỗi lượt lời
Có người hỏi:
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
(lời trao)
(lời đáp)
- Nội dung: hướng tới người tiếp chuyện
Đối thoại là hình thức đối đáp, trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người. Trong văn bản tự sự, đối thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dòng ? d?u l?i trao v� l?i dỏp.
I. Bài học:
1. Đối thoại:
Tiết 63:
ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Có người h?i:
- Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế d?y!
Tạo tình huống để đi sâu vào nội tâm nhân vật
* Tác dụng:
- Tạo câu chuyện có không khí như cuộc sống thật
- Thể hiện thái độ căm giận của người dân tản cư với dân làng chợ Dầu
? Câu chuyện sinh động
Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng,
vươn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào...
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao
của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua
lanh lảnh của người đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người
ta còn thương. Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có
vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ
Con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy
ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu... ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên:
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống
Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.
(Làng – Kim Lân)
Có người hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
- Hà, nắng gớm, về nào...
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống
Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.

- Hà, nắng gớm, về nào.
Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên:
- Chỳng bay an mi?ng com hay mi?ng gỡ v�o m?m m� di l�m cỏi gi?ng Vi?t gian bỏn nu?c d? nh?c nhó th? n�y?
- Có dấu gạch d?u dũng
Thể hiện thái độ căm giận đến phẫn uất của ông Hai với bọn Việt gian
Nói với chính mình
Nói với bọn theo Việt gian trong tưởng tượng
- Nói ra thành lời
Tiết 63

II. Bài học:
1. Đối thoại:
ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
2. Độc thoại:
Độc thoại là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc
với một ai đó trong tưởng tượng. Trong văn bản tự sự, khi độc thoại
được nói thành lời thì phía trước của lời độc thoại có dấu gạch
đầu dòng.
Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng,
vươn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào...
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao
của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua
lanh lảnh của người đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người
ta còn thương. Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có
vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ
con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy
ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu... ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên:
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống
Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.
(Làng – Kim Lân)
Có người hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu.
- Diễn ra trong suy nghĩ, tình cảm (không nói ra thành lời)
- Ông Hai nói với chính mình
- Không có gạch đầu dòng
Tiết 63:

I. Bài học:
ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
1. Đối thoại:
2. Độc thoại:
3. Độc thoại nội tâm:
Độc thoại nội tâm cũng là độc thoại nhưng không nói thành lời.
Trong văn bản tự sự, độc thoại nội tâm không có gạch đầu dòng.

Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu…”
* Khắc họa được sâu sắc tâm trạng dằn vặt, day dứt âm thầm của ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc (Tình cảm nhân vật bộc lộ rõ, câu chuyện thêm sinh động).
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này?
I. B�i h?c:
Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong văn bản tư sự.
Tiết 63: ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
1. D?i tho?i:
2. D?c tho?i:
3. D?c tho?i nụi tõm:
4. Tác dụng:
HỆ THỐNG BÀI HỌC
Mãi khuya, bà Hai mới chống gối đứng dậy. Bà lẳng lặng xuống bếp
châm lửa ngồi tính tiền hàng. Vẫn những tiền cua, tiền bún, tiền đỗ,
tiền kẹo… vẫn cái giọng rì rầm, rì rầm thường ngày.
- Này, thầy nó ạ.
Ông Hai nằm rũ ra ở trên giường không nói gì.
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Gì?
Ông lão khẽ nhúc nhích.
- Tôi thấy người ta đồn…
Ông lão gắt lên:
- Biết rồi!
Bà Hai nín bặt. Gian nhà lặng đi, hiu hắt.
(Kim Lân, Làng)
Bài tập 1:
Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích:
II. LUYỆN TẬP
Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích:
Bài tập 1:
STT
Bà Hai (lời trao)
Ông Hai (lời đáp)
1
- Này, thầy nó ạ.
- …
2
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Gì?
3
- Tôi thấy người ta đồn ...
- Biết rồi!
* Tâm trạng chán chường, buồn bực, đau khổ, thất vọng của ông Hai
khi nghe tin làng mình theo giặc.
Tiết 63: ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Luyện tập:
Tôi đứng lại một mình với bao cảm xúc khó tả.Tại sao Hà lại giận mình nhỉ? Nếu mình đưa bài cho Hà thì sẽ vi phạm qui định khi kiểm tra. Hơn nữa, mình làm thế là tốt cho Hà mà. Hà ơi! Rồi cậu sẽ hiểu mình.
.Trong giờ kiểm tra Toán, Hà gọi tôi:
- Mai ơi! Xong bài chưa? Cho t? xem v?i!
Tôi trả lời:
- Cậu tự làm đi.
Nói rồi tôi tập trung làm bài. Hà gọi tôi vài ba lần nữa nhưng tôi im l?ng.Thực lòng, tôi muốn để Hà tự vươn lên bằng khả năng của mình. Tan buổi học, Hà gặp tôi giận dỗi: "Bảo đưa bài cho tớ sao cậu không đưa? Dồ ích kỉ!" Dứt lời, Hà bỏ đi chỗ khác. Còn tôi...
TÌNH HUỐNG
Tôi vừa phải nằm viện một tuần vì bị ốm. Hôm nay là ngày tôi dược ra viện. Trên đường về nhà, xen với nỗi vui mừng là nỗi lo. Lo vì không biết phải xoay xở sao đây để bù đắp bài vở trong những ngày qua. Tôi vừa bước vào nhà thì bé Hoa, em tôi, nhảy cẫng ra và bi bô:
- Anh Hưng ơi! Có chị nào nho nhỏ, chị nói với bố là bạn của anh. Ngày nào chị ấy cũng đến lấy vở về chép bài cho anh. Chị ấy còn cho em kẹo nữa cơ đấy!
- ừ.
Rồi không kịp nhìn những viên kẹo trên tay em, tôi lao ngay vào phòng học.Tay tôi run run giở vội những tờ giấy trắng. Không lẽ lại là cái Hà? Có phải là Hà không nhỉ? Thôi đúng Hà rồi.Tôi lặng đi.Chính Hà đã âm thầm giúp tôi trong những ngày qua. Vậy mà đã có lúc tôi nghĩ xấu về Hà. Lúc này tự dưng trong lòng tôi dâng lên một niềm cảm xúc khó tả. Không thể kìm nén nổi lòng mình, tôi thốt lên:
- Hà ơi! Cảm ơn bạn nhé!
Bài tập 2:
Viết một đoạn văn kể chuyện có sử dụng đối thoại,
độc thoại và độc thoại nội tâm
Tôi vừa phải nằm viện một tuần vì bị ốm. Hôm nay là ngày tôi dược ra viện. Trên đường về nhà, xen với nỗi vui mừng là nỗi lo. Lo vì không biết phải xoay xở sao đây để bù đắp bài vở trong những ngày qua. Tôi vừa bước vào nhà thì bé Hoa, em tôi, nhảy cẫng ra và bi bô:
- Anh Hưng ơi! Có chị nào nho nhỏ, chị nói với bố là bạn của anh. Ngày nào chị ấy cũng đến lấy vở về chép bài cho anh.Chị ấy còn cho em kẹo nữa cơ đấy!
- ừ.
Rồi không kịp nhìn những viên kẹo trên tay em, tôi lao ngay vào phòng học.Tay tôi run run giở vội những tờ giấy trắng. Không lẽ lại là cái Hà? Có phải là Hà không nhỉ? Thôi đúng Hà rồi. Tôi lặng đi.Chính Hà đã âm thầm giúp tôi trong những ngày qua. Vậy mà đã có lúc tôi nghĩ xấu về Hà. Lúc này tự dưng trong lòng tôi dâng lên một niềm cảm xúc khó tả. Không thể kìm nén nổi lòng mình, tôi thốt lên
- Hà ơi! Cảm ơn bạn nhé!
DẶN DÒ
,- Hoàn thiện bài tập số 2 ( SGK)
- Chuẩn bị bài : Luyện nói