Bài 13. Công cơ học

KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ
Em hãy nêu điều kiện để một vật chìm xuống, nổi lên, lơ lửng trong chất lỏng?
Vật chìm xuống khi lực đẩy Ác-si-mét FA nhỏ hơn trọng lượng P : FA < P
Vật nổi lên khi lực đẩy Ác-si-mét FA lớn hơn trọng lượng P : FA > P
Vật lơ lửng trong chất lỏng khi lực đẩy Ác-si-mét FA bằng trọng lượng P : FA < P



Hãy chọn câu trả lời đúng cho các câu sau:
Câu 1: Thả một vật rắn vào chất lỏng. Vật sẽ nổi lên khi nào?
Khi trọng lượng của vật lớn hơn lực đẩy Ác-si-mét
Khi trọng lượng của vật nhỏ hơn lực đẩy Ác-si-mét
Khi trọng lượng của vật bằng lực đẩy Ác-si-mét
Khi trọng lượng của vật bằng hoặc lớn hơn lực đẩy
Ác-si-mét.
A.
C.
B.
D.
KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ
Câu 2: Khi vật nổi trên chất lỏng thì lực đẩy Ác-si-mét được tính như thế nào?
A. Bằng trọng lượng của phần vật chìm trong nước.
B. Bằng trọng lượng của vật
C. Bằng trọng lượng riêng của nước nhân với thể tích của vật.
D. Bằng trọng lượng của phần nước bị vật chiếm chỗ.
KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ
Hãy chọn câu trả lời đúng cho các câu sau:
Các hình ảnh dưới đây mô tả điều gì?
H.1
H.2
H.3
H.4
H.5
H.6
ĐẶT VẤN ĐỀ:
Trong đời sống hàng ngày, người ta quan
niệm rằng người nông dân cấy lúa, em học sinh
ngồi học bài, con bò đang kéo xe, đầu tàu đang kéo
các toa tàu... Đều đang thực hiện công, có nghĩa là
mọi công sức bỏ ra để làm một việc thì đều thực hiện
công. Nhưng không phải công trong trường hợp nào cũng
là công cơ học.
Vậy công cơ học là gì?
Cách tính công cơ học trong trường hợp phương của lực cùng phương chuyển dời của vật?
Khi nào có công cơ học?
ĐẶT VẤN ĐỀ:
Thứ tư, ngày 28 tháng 11 năm 2008
Tiết 14
CÔNG CƠ HỌC
Tiết 14:
CÔNG CƠ HỌC
Trong hai TH trên, TH nào thực hiện công cơ học? TH nào không thực hiện công cơ học?
I -KHI NÀO CÓ CÔNG CƠ HỌC?
1. Nhận xét
+ TH 1: Con bò kéo xe
- Bò tác dụng lực vào xe: F > 0
- Xe chuyển động: S > 0
- Phương của lực F trùng với phương chuyển động của xe
=> Con bò đã thực hiện công.
TH.1: Con bò đang kéo xe đi trên đường
TH.2: Người lục sĩ đỡ quả tạ ở tư thế thẳng đứng
đã thực hiện công cơ học.
không thực hiện công cơ học
+TH 2: Người lực sĩ cử tạ...
Người lực sĩ tác dụng lực lớn vào quả tạ: Fn : rất lớn.
- Quả tạ đứng yên: S = 0
=> Người lực sĩ không thực hiện công cơ học.
C1: Qua hai trường hợp trên, em hãy cho biết khi nào thì có công cơ học?
C1 : Có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời.
2. Kết luận:
+ Chỉ có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời.
+ Công cơ học là công của lực (hay khi vật tác dụng lực và lực này sinh công thì ta nói công đó là công của vật).
+ Công cơ học gọi tắt là công.
C2: + Chỉ có công cơ học khi nào?
+ Công cơ học của lực là gì?
+ Công cơ học gọi tắt là gì?
Tiết 14:
CÔNG CƠ HỌC
I. KHI NÀO CÓ CÔNG CƠ HỌC?
1. Nhận xét:
Có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời
C3: Trong những trường hợp dưới đây, trường hợp nào có công cơ học ?
A. Người thợ mỏ đang đẩy cho xe goòng chở than chuyển động.
B. Một học sinh đang ngồi học bài.
C. Máy xúc đất đang làm việc.
D. Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp đến cao.
C4: Trong các trường hợp dưới đây, lực nào thực hiện công cơ học ?
A. Đầu tàu hoả đang kéo các toa tàu chuyển động.
B. Quả bưởi rơi từ trên cây xuống.
C. Người công nhân dùng hệ thống ròng rọc kéo vật nặng lên cao.
3. Vận dụng
C3:
Trường hợp có công cơ học là A, C, D.
C4:
A. Lực kéo của đầu tàu hoả
B. Lực hút của Trái Đất (Trọng lực) tác dụng lên quả bưởi.
C. Lực kéo của người công nhân.
Tiết 14:
CÔNG CƠ HỌC
- Nếu có một lực F tác dụng vào vật, làm vật dịch chuyển một quãng đường s theo phương của lực F thì công của lực F được tính bằng công thức nào ?
- Hãy giải thích các đại lượng trong công thức đó ?
- Đơn vị của lực F và quãng đường S là gì ?
II - CÔNG THỨC TÍNH CÔNG
1. Công thức tính công cơ học
A = F.S
Trong đó:
- A là công của lực F
- F là lực tác dụng vào vật
- S là quãng đường vật dịch chuyển
(N)
(m)
2. Đơn vị công
Đơn vị công là Jun, kí hiệu là J
1J = 1N.1m = 1N.m
1KJ = 1000J
- Khi F = 1N, S = 1m thì A = ?
A = 1N.1m = 1N.m
Tiết 14:
CÔNG CƠ HỌC
CHÚ Ý:
- Khi lực F tác dụng vào vật làm vật dịch chuyển một quãng đường S theo phương của lực thì công thức tính công là: A = F.S
- Nếu vật không chuyển dời theo phương của lực thì công được tính bằng một công thức khác các em sẽ được học ở lớp trên.
- Nếu vật chuyển dời theo phương vuông góc với phương của lực thì công của lực đó bằng không.( A = 0)
Tiết 14:
CÔNG CƠ HỌC
v
F
F
P
v
v
C5: Công của lực kéo đầu tàu:
3. Vận dụng
A = F. S
= 5000 . 1000 = 5000 000 (J)
= 5000 KJ
C6: Công của trọng lực:
A = P.S = 20.6 = 120 (J)
C7: Không có công cơ học của trọng lực khi hòn bi chuyển động trên mặt sàn nằm ngang vì:
Trọng lực có phương vuông góc vói phương chuyển động của hòn bi.
C5: Tóm tắt
F = 500 N
S = 100 m
A = ? J
C6: Tóm tắt
m = 2Kg
=> P = 20 N
S = 6 m
A = ? J
Tiết 14:
CÔNG CƠ HỌC
- Khi nào có công cơ học?
Khi có lực tác dụng vào vật làm vật chuyển dời.
- Công cơ học phụ thuộc những yếu tố nào?
Công cơ học phụ thuộc hai yếu tố: lực tác dụng vào vật và quãng đường dịch chuyển.
4. Củng cố
- Công thức tính công?
A = F. S
- Đơn vị công?
Đơn vị công là jun (J); 1J = 1N.m
Công cơ học phụ thuộc vào hai yếu tố: Lực tác dụng và quãng đường dịch chuyển.
Khi có lực tác dụng vào vật nhưng không di chuyển thì không có công cơ học nhưng con người và máy móc vẫn tiêu tốn năng lượng.
Trong giao thông vận tải, ở nông thôn và miềm núi đường hẹp, gồ ghề làm các phương tiện giao thông đi lại khó khăn, máy móc cần phải tiêu tốn nhiều năng lượng hơn. Tại các đô thị lớn, mật độ giao thông đông nên thường xảy ra tắc đường các phương tiện tham gia vẫn nổ máy tiêu tốn năng lượng vô ích đồng thời thải ra môi trường nhiều chất khí độc hại.
Theo các em cần phải có giải pháp như thế nào để bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng?
- Cải thiện chất lượng đường giao thông ở nông thôn, miền núi.
- Thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm giảm ách tắc giao thông.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
1
2
3
4
D
C
B
A
Câu 1: Trường hợp nào sau đây không thực hiện công cơ học ?
Quả bóng rơi từ trên cao xuống.
Một học sinh đang cố sức đẩy hòn đá nhưng không đẩy nổi.
Đầu tàu kéo các toa tàu chuyển động.

Một viên bi đang lăn chậm dần trên mặt bàn.
Câu 2 : Hãy chọn câu đúng.
Xét viên bi đang lăn đều trên mặt sàn nằm ngang, coi như không có ma sát.
D
C
B
A
Không tạo công trong chuyển động đều, vì các lực tác dụng vào bi cân bằng.
Viên bi thực hiện công vì nó đang chuyển động.
Không tạo công vì quãng đường chưa thực hiện.
Tất cả đều sai.
C
D
B
A
Câu 3 : Hãy chọn câu đúng.
Một em trai kéo một thùng nước có trọng lượng 50 N thẳng đứng lên phía trên một đoạn bằng 2m. Em đó đã thực hiện một công bằng:
0 J.
50 J.
25 J
100 J
Câu 4: Một công cơ học bằng 400 J được thực hiện bởi lực bằng 40 N để dịch chuyển một khối nặng dọc theo mặt phẳng nằm ngang. Quãng đường dịch chuyển là:
D
A
B
C
4 m
100 m
10 m
1 m
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Bằng các phép đo và phép tính người ta xác định được công của trái tim. Trung bình,mỗi giây trái tim của người bình thường thực hiện một công khoảng 0,12J để bơm khoảng 90cm3 máu nuôi cơ thể.

Công của trái tim
Các em đừng vội nghĩ công của trái tim là quá bé nhỏ ! Vì trái tim phải làm việc liên tục không ngừng nên trong một ngày, trung bình nó thực hiện một công lên tới 10 368J để bơm 7 776 lít máu nuôi cơ thể. Nếu một người chỉ sống 70 năm thôi thì trái tim người đó đã thực hiện một công không dưới 260000 000J để bơm khoảng 200 000 000 lít máu nuôi cơ thể.

Nếu biết với công 260 000 000J người ta có thể nâng một chiếc xe ô tô 2,5 tấn lên cao 10 000m, thì các em sẽ thấy trái tim của chúng ta "vất vả" biết chừng nào.


+ Học bài theo các câu hỏi trong quá trình học bài mới.
+ Tìm thêm ví dụ về công cơ học và không có công cơ học.
+ Làm bài tập từ bài 13.1 đến bài 13.5 sách bài tập.
+ Đọc phần "Có thể em chưa biết".
+ Soạn bài 14: Định luật về công.
DẶN DÒ